Maria Stahlie Scheerjongen

230 pagina's | Uitgeverij Prometheus | januari 2011


In september 2011 was Scheerjongen het maandboek bij de Boekgrrls. Een van de grrls vat het verhaal als volgt samen:

Samenvatting
De veertienjarige Aldo Rossi, zoon van een Nederlandse moeder en een Amerikaans-Italiaanse vader, brengt al jaren zijn zomervakanties door bij zijn opa, die naar het zuiden van Italië geremigreerd is. En evenzoveel jaren is hij verliefd op een van de locale schonen, Anna. Zij is weliswaar een paar jaar ouder, maar dat kan niet voorkomen dat Aldo denkt bij haar een kans te maken. Maar dan kondigt Anna aan dat ze zich heeft verloofd. Kapot is Aldo ervan, en zijn hele vakantie is naar de knoppen. Zijn liefdesverdriet dreigt de vakantie van de hele familie te gaan overschaduwen, tot zijn opa hem overduidelijk maakt dat een échte Man zich niet zo gedraagt. Een échte Man blijft onder alle omstandigheden een échte Man, oftewel een Italiaan Oude Stijl. Tijdens zijn eerste scheerbeurt, die zijn opa (van oudsher barbier) hem geeft, vertelt die over de Italiaan Oude Stijl van het Naakte Zuiden. De Italiaan Oude Stijl wist wanneer van hem een Grootse Daad werd verwacht.
Terug in Nederland gaat Aldo zich proberen deze Stijl eigen te maken. Maar al snel nemen de gewone puberproblemen weer bezit van hem, met centraal de verliefdheden op steeds onbereikbare meisjes en vrouwen. Tot zich ineens dat moment voordoet, en Aldo zijn Grootse Daad verricht.

De titel heeft niets, zoals ik in eerste instantie, mede door de omslagillustratie, dacht met de scherenkust van Noorwegen te maken, maar met het feit dat Aldo de scheerspullen van zijn opa erft en die gebruikt, in een poging een 'versteende' bewoner van het verzorgingshuis waar hij stage loopt, weer tot 'leven' te brengen. Prachtige scène.

 Andere grrls zijn ook zeer te spreken over het boek:

 Een puberende jongen krijgt van zijn grootvader tijdens een traditionele scheerbeurt de aanbeveling mee om te leven als een Italiaan Oude Stijl. Geen slappeling, gaan voor wat je wilt, geen genoegen met alles nemen, maar tegelijk elegant, galant en respect voor je moeder. Door zijn ogen, in zijn gevoelsleven ervaar je het leven. Hoop, wanhoop, geluk, intens verdriet, doorzettingsvermogen en emotioneel verlamd, alles komt aan bod. Erg mooi beschreven!

  Ik las Scheerjongen in augustus, vond dat in de aanbevelingprecies dat stond wat je over de verhaallijn weg wilt geven. Er waren voor mij niet veel aanknopingspunten om verder een verslag over te schrijven, terwijl ik het wel een fijne roman vond om te lezen. Mooie zorgvuldige zinnen, een personage en een verhaal dat je meeneemt.
Lekker dat een boek dat in onze huidige tijd speelt, voornamelijk in de Amsterdamse Pijp en als hoofdpersoon een jongen in de pubertijd heeft, niet bol hoeft te staan van populistisch/lelijk taalgebruik, terwijl het wel degelijk een boek van nú is.
Voor mij een kennismaking met Stahlie, las dat ze in 2005 de Annie Romeinprijs heeft ontvangen, zal zeker ander werk van haar uit de bibliotheek meenemen

 
Maar er komen ook negatieve geluiden:

Las overigens een interview met de schrijfster en daar was niets mis mee, maar ik kreeg niet meteen de neiging om het boek toch maar te gaan lezen. Het is ook zo dat boeken over jongeren mij niet altijd zo aanspreken.

  Ben overigens Scheerjongen ook aan het lezen. Het kost me nog moeite om me te verplaatsen in alle puberemotie, maar ik word wel getroffen door de schrijfstijl..,

 
Eén grrl merkt op:

Wat mij wel intrigeert of we het nou een Goede Daad vinden, die Grootse Daad van Aldo...
Stahlie weet hem in een klassieke 'double bind'-situatie te brengen. Een double bind ondervind je als je uit twee opties alleen maar kwaden kunt kiezen. Bijvoorbeeld: je komt thuis en je dochter vraagt je: "zie je niets aan me?" Als je niets ziet dan lette je dus niet goed op en houd je niet van haar, als je wel wat ziet maar niets gezegd hebt houd je dus ook niet van haar :-D
Hoe hebben jullie dat ervaren?

  Dat was hetenige wat Aldo in die situatie kon doen.

 

Ik vind dat een kind, want ook al is Aldo een puber, hij is ook nog een kind, in een situatie als deze geen foute keuze kan maken, en ook geen keuze van zijn ouders opgelegd mag krijgen. De situatie, en hoe het een vervolg zou kunnen krijgen in het leven van de ouders is niet zijn verantwoordelijkheid.

  De keuze die hij in de roman maakt, vind ik passend bij Aldo zoals we hem door Maria Stahlie is neergezet.

 

 Ik zocht het begrip 'double bind' nog eens op, omdat het voor mij een wat andere inhoud had. De term 'pragmatische paradox' vond ik verhelderend en een van de voorbeelden ook, namelijk het bevel: 'reageer nou eens spontaan' (!)
Het voorbeeld heeft met het jouwe gemeen dat de opdracht zo geformuleerd wordt dat er niet aan voldaan kan worden.
Van ontwikkelingspsychologie herinnerde ik me double bind als een opvoedingssituatie waarin je kinderen in verwarring brengt door met schijnbaar liefdevolle acties juist hun zelfvertrouwen te ondermijnen, een griezelig soort ouderliefde waarover je een schrijnende roman zou kunnen schrijven. Alweer een gemiste kans ;-)

Precies, zo heb ik het geleerd: je doet het altijd fout als je in een double bind situatie terecht komt :-D
En over het griezelig soort ouderliefde, het smorende soort: zijn daar geen boeken over geschreven? En films over gemaakt? Het eerste dat mij te binnen schiet is La pianiste, met Isabelle Huppert.

 
Maria Stahlie publiceerde verhalen en romans, waaronder Honderd deuren (onderscheiden met de Multatuliprijs), Zondagskinderen (genomineerd voor de Generale Bankprijs), De lijfarts (genomineerd voor de Anna Bijnsprijs) en Het beest met de twee ruggen (genomineerd voor de AKO Literatuurprijs en de Libris Literatuurprijs). Recentelijk werd haar oeuvre onderscheiden met de Annie Romeinprijs 2005.


 Samenvatting Dettie

Nog meer over dit boek....: 

Marie Stahlie

schrijver: 

boektitel: 

Scheerjongen

leeslijst: 

maand: