Ruby Lennox, hoofdpersoon van Kate Atkinsons prijswinnende debuut Behind the scenes at the museum, verliest nogal wat in haar leven. Heeft ze daardoor zo'n prachtig beeld van het leven na de dood? "This is my Lost Property Cupboard theory of the afterlife - when we die we are taken to a great Lost Property Cupboard where all things we have ever lost have been kept for us -" [p.323]
Behind the scenes at the museum is niet zo'n boek dat me onmiddellijk bij de kladden greep: het eerste driekwart was.. prettig onderhoudend en toen opeens het laatste stuk - wow, meegesleurd!
Het boek verhaalt van Ruby en haar zussen die in een niet al te gelukkig arbeidersgezin in York opgroeien. Het begint met Ruby's conceptie in 1951 ("I exist!") en eindigt met hoofdstuk 13 in '92. Tenminste, wat het hoofdverhaal betreft. Alle hoofdstukken eindigen met een lange voetnoot -meer een hoofdstuk op zich- over de voorouders van Ruby. Zo maak je het plattelandsleven aan het eind van de 19e eeuw mee, en de beide wereldoorlogen. Daardoor weet je waar de belangrijke kleine familievoorwerpen vandaan komen en begrijp je soms waarom mensen zijn zoals ze zijn. Een familiesaga dus eigenlijk, of een web van historisch
verwante gebeurtenissen en personen.
Interessant, zo'n caleidoscopische manier van vertellen, maar dat hield me eerst ook op afstand: teveel personages om uit elkaar te houden, dat mislukt als je geen stamboom bijhoudt. Gelukkig is er eentje te vinden op internet:
Ik vind het prachtig hoe Kate Atkinson ons gezamenlijk literair referentiekader gebruikt om gebeurtenissen of personages te beschrijven. Ze noemt een naam uit een ander boek en dat geeft je meteen een bepaald beeld, zodat ze minder hoeft uit te leggen. Als de lezer het boek tenminste kent... ;-)
Een kleine quiz dus voor jullie (en Maaike mag natuurlijk niet meedoen want die weet altijd alles en ik heb ook geen weekend Parijs weg te geven dus is het voor helemaal niet interessant ;-)
1. "Marjorie Morrison is as thin and straight as a pencil. She has widowed eyes and black straight hair and looks like a near-relation of Mrs Danvers." [p.353]
2. "They eventually find her at the Bottomless Loch, mooching mournfully, a bit like Miss Jessel, amongst reeds and sedge." [p.265]
3. "- what I have a sudden, overwhelming urge to do - is to smash the glass and saw my wrist against the broken edge, backwards and forwards, backwards and forwards, like Lockwood did to poor Cathy's ghost -" [p.318]
De antwoorden vinden jullie onderaan :-) Daarnaast worden Faust, Alice in Wonderland en Hans & Grietje bovendien letterlijk genoemd. Ach, en ik heb ongetwijfeld het een en ander gemist!
Wie bang is dat Behind the scenes at the museum een triest, zwartgallig boek is, heeft het mis. Het verhaal wordt luchtig en met humor vertelt. Een voorbeeld over Ruby's dementerende moeder Bunty:
"I leave Bunty in the living-room unsupervized for a few minutes one afternoon and when I come back in the room she's in the middle of a billowing cloud of grey dust, emptying the hoover-bag onto the living- room carpet. 'What on earth are you doing?' I ask her, but she just looks at me with a serene smile and says, 'I'm scattering your father's ashes of course.' Did he want them scattered in the living-room?' I ask her" [p.368]
Over de titel bleef ik lang in het duister tasten, maar uiteindelijk kwam de verlossing. Ruby droomt eens dat ze de nacht in het Castle Museum doorbrengt (geweldig museum, moet je bezoeken als je in de buurt bent!) en het oude York komt dan tot leven. Zoals Kate Atkinson via haar 'voetnoten' de historie tot leven brengt in het leven van Ruby en haar familie.
Ja, een mooi boek. Het werd in 1995 niet voor niks verkozen tot Whitbread boek van het jaar. En wie naar York gaat moet dit zekerrr lezen!
Groet,
Gnoe
"Patricia embraces me on the station platform. 'The past is what you leave behind in life, Ruby,' she says with the smile of a reincarnated lama. 'Nonsense, Patricia,' I tell her as I climb on board my train. 'The past's what you take with you.'" [p.381]
v
e
r
k
l
a
p
p
e
r
*** !!! Oplossing Quiz !!! ***
1. Rebecca - Daphne du Maurier
2. The turn of the screw - Henry James
3. Wuthering Heights - Emily Brontë