Junichiro Tanizaki; Stille Sneeuwval

Juni 1999 was ‘Stille Sneeuwval’ van Junichiro Tanizaki de ‘lichte’ keuze op de boekgrrlslijst. Midden tussen de Provencaalse rozen of met een kaftje van een plastic Intermarché tasje op het strand van St. Maxime las ik en las ik de geschiedenis van de vier Makioka zusters.

In ‘Stille Sneeuwval’ kijkt Tanizaki (1886-1965) terug naar de cultuur van Osaka in de periode oktober 1936 en april 1941. Het boek grijpt bovendien terug op zijn jeugd. Hoewel geboren en getogen in Tokio, bestond zijn familie toen hij jong was uit welvarende kooplieden, die later arm werden. Net als de Makioka familie. Geldgebrek was er bijvoorbeeld de oorzaak van dat Tanizaki zijn studie aan de Universiteit van Tokio in 1910 moest beeindigen. De grote aardbeving in Tokio in 1923 vormde voor Tanizaki een keerpunt in zijn leven. Hij verhuisde naar Osaka, waar hij zich begon te verdiepen in de traditionele Japanse literatuur.

Tanizaki’s bewondering voor het oude Osaka is terug te vinden in Sasame Yuki, een kroniek van het familieleven in Osaka. Zijn eigen vrouw en haar drie zusters fungeerden als model voor deze roman, toch is er geen sprake van een roman à clef. Tanazaki probeerde het verdwijnende culturele milieu van Osaka te beschrijven, het dagelijkse leven van een middenklas familie te vertellen aan de hand van het verhaal van de zusters Tsuruko, Sachiko en Yukiko. Ze proberen met man en macht een man te vinden voor Yukiko, een traditionele vrouw die al enkele kandidaten heeft afgewezen.

Tot het moment dat Yukiko is getrouwd, moet Taeko, de jongste (en het meest verwesterd) ongetrouwd blijven. De relatie tussen de zusters wordt aardig op de proef gesteld. Geen van de zusters kan de rijkdom en het prestige van ‘vroeger’ vergeten. De huwelijkskandidaten voor Yukiko weerspiegelen het verval van de familie. En dan is er Taeko, die het ene schandaal na het andere veroorzaakt. Nu ja, schandaal? Met onze Westerse ogen uit deze tijd begrijpen we Taeko maar al te goed in haar verlangen naar seksuele en financiele onafhankelijkheid. Maar het staat het succes van Yukiko wel in de weg. Yukiko bevindt zich trouwens precies aan het andere uiteinde van de lijn: ze leeft nog in het verleden, waar vrouwen gereserveerd en passief zijn en bijna een kloosterleven leiden.

Komt Yuki – zoals zij door haar kleine nichtje Etsuko wordt genoemd – aan de man? Hoe? Is het een beetje een partij? Mij zul je niet horen… Stille Sneeuwval is ontroerend, verbazingwekkend, spannend en soms hilarisch (de scène met de huwelijkskandidaat die Yuki belt – goud!). Voor alles is het boek diep menselijk, Japans menselijk. Het is in het begin even wennen aan de stijl, die soms wat kinderlijks lijkt te hebben. "Maar eerst gebeurde er nog dit" als inleidende zin voor een andere loop van het verhaal verwacht je toch niet echt in een boek van een wereldvermaard schrijver. Op pagina 25 heb je daar geen weet meer van en begint het grote meeleven met de zusters.

De titel is van een wondere schoonheid – al was hier jaren discussie over onder Tanazaki-kenners. Yuki – zoals Etsuko Yukiko noemt – betekent sneeuwval. In 625 bladzijden leven we met de lijdzame val van Yukiko mee. Bezien vanuit het warme huis is de verse sneeuw op een winterdag zo mooi…, maar het wordt snel een modderzooi als je er op loopt. Tanazaki hield wel van een beetje symboliek.

Genoten van Dagboek van een Geisha? Dan is Stille Sneeuwval zeker een aanrader. Maar ook voor wie meer wil weten over de achtergronden van het familieleven in Japan of gewoon weg wil kruipen met een meeslepend verhaal is Stille Sneeuwval een meesterlijk boek.

YvonneP

Nog meer over dit boek....: 

Junichiro Tanizaki (1886-1965) is een van de belangrijkste Japanse schrijvers van de twintigste eeuw. Zijn vroege werk geldt als bijna westers decadent en wordt vergeleken met Edgar Allan Poe, Oscar Wilde en de Franse symbolisten. Zijn latere romans beschrijven de teloorgang van de eeuwenoude Japanse tradities ten gunste van een meer westerse levenswijze.
Bron: Atlas Uitgeverij

Junichiro Tanazaki Wikipedia (Nederlands)

Paul McCartney over 'Kinderjaren een herinnering' en een stukje tekst uit het boek Kinderjaren(Arbeiderspers)

Books en writers (Engels)

Recensie Stille sneeuwval in Trouw 08-04-1994 door Wim Jansen

schrijver: 

boektitel: 

Stille sneeuwval

isbn: 

9789045015668

genre: 

leeslijst: 

maand: