Günter Grass: Mijn Eeuw

De eerste mail over het boek van de maand juni ging als volgt:

> Ik heb oprecht geprobeerd het boek 'Mijn eeuw' van Günther Grass te lezen. Het is helaas mislukt. Wat een goed idee leek: 99 verhalen, voor ieder jaar uit de 20ste eeuw één, pakte rommelig uit. Je moet in een kort bestek te veel switchen van de ene persoon en situatie naar de andere. En ik vond het ook zo in- en insaai geschreven.
<

Waarop een "inside" reactie kwam van een Duits/Nederlandse Boekgrrl.

> Es sei Dir vergeben ;-)
Ik lees het in `t Duits en al naar een paar `Jaren` dacht ik : dat boek is niet te vertalen zonder dat er veel verloren gaat. Grass laat `het Volk` hun eigen verhaaltje vertellen... met eigen Dialect, afkomst, opleiding etc.
<

Verder meende zij:

> Jammer, dat de verhalen zonder achtergrondkennis haast niet te begrijpen/ in het juiste verband te zien zijn. Ik lees zo nu en dan voor `t slapengaan èèn verhaal, soms 2 of 3 als het een doorlopend gebeurtenis betreft. Dat werkt wel prima !

Over de saaiheid:

> Dat kan ik niet zeggen. Sommige stukken wel, andere spreken me wel erg aan. Hangt dus af van onderwerp/ dialect/ achtergrond/ milieu. Het verhaal van de kever, b.v, ik zag het echt voor mij. Een huisvrouw in een gebied dat opeens DDR was, zuurt erover dat de verwachte Kever ( Auto ;-) uitbleef. Daar hadden ze jaren zegels in West- Duitsland voor gespaard. Dat bedoel ik dus met : het Volk vertelt. Niet de geschiedenis met daten etc. is van belang maar het gevoel, de mentaliteit en kijk van de mensen op de gebeurtenissen. En dat is soms best raak !!!

Ik denk, dat `Mijn eeuw` niet geschikt is voor de `brede massa`. Mijn ouders (Duitse, jg. 33/34) vinden het b.v. wel goed. Maar die zijn dus goed vertrouwd met de Dt. geschiedenis en mentaliteit.

Kortom :

  • ik vind het wel interessant en zal het zeker   uitlezen,maar langzaam aan.
  • Een goede vertaling lijkt me haast niet mogelijk voor `buitenstanders` kan/ zal het zeker saai zijn.

Waarop de volgende mail kwam:

> Is het niet een kenmerk van een echt goed boek dat je het ook zonder achtergrondkennis kan lezen en waarderen? GG is helaas steeds uitgeleend in de bieb (zowel in het NL als in het Duits) dus ik heb het nog steeds niet kunnen lezen, of een poging daartoe kunnen wagen. Wat ik wel weet is dat 'Mein Jahrhundert' bij verschijnen is neergesabeld door de Duitse critici, de kritiek was zo hevig en ook zo unaniem dat het het hier het nieuws haalde. En Duitse boekresencenten kan je toch moeilijk als buitenstaanders zonder achtergrondkennis beschouwen.
<

Een vraag:

> Maar als ik het nu goed begrijp....het boek van de maand is dus niet te lezen als je geen duits leest en geen verstand heb van duitse cultuur verschillen?? Of is er toch iemand die misschien wat positiever is??

En inderdaad er is een "buitenstaander" positief:

> Ik heb begin april in Stuttgart 'mijn eeuw' gelezen. Ik heb vooral  doorgelezen omdat op de achterkant een recensist van 'De standaard der Letteren' staat geciteerd met de tekst: "Er staan  een aantal juweeltjes in dit boek, die ik niet had willen missen". Het idee om zo een eeuw te beschrijven, vind ik prachtig. Ik zat ook weer lekker in de geschiedenis, na Geert Mak. Maar wat een gortdroge materie, mensen, die eeuw van Grass! Tot de jaren vijftig heb ik braaf gelezen en inderdaad kwam ik zo nu en dan een boeiende (juweeltje is me een te groot woord) tegen. Daarna heb ik vooral gebladerd.

Tijdens mijn verblijf in Duitsland in gezelschap van Denen, Italianen en (jawel) Duitsers viel mij ook al op wat mij 's avonds op d'hotelkamer ook op viel: hoe dit land tot op het bot doordrengt is van oorlog. Of je nu praat, leest of nadenkt over architectuur, intermenselijke verhoudingen, voetbal, etiquette, eetgewoonten, altijd komt die oorlog als lijk uit de kast vallen of blijkt het ei van Columbus. Nergens afwezig. Dat boeit me en dat boeit me dus ook in de eeuw van Grass.
<

In haar boek had ze "een drietal ezelsoortjes" gemaakt en dat leverde de volgende schrijfsels op:

  1. "Ik kan helemaal niet zo veel eten als ik wil kotsen"(p.81) Gut, waarom zou ik dat nou hebben aangestreept. Zal ik wel grappig gevonden hebben, zo alleen op kamer 207.
  2. 1955. Een juweeltje gevonden.
    Het hoogtepunt (dieptepunt?) van de Koude Oorlog. Een man bouwt een bunker in z'n achtertuin om in tijden van radioactiviteit in te schuilen. Hij laat het leven als de boel instort.
  3. Een geschiedenisles in 1999. "Weten jullie wat er in Duitsland nog meer op 9 november gebeurd is? Precies eenenvijftig jaar geleden bijvoorbeeld?" Omdat iedereen wel ergens iets maar niemand iets precies wist, legde hij ons vervolgens uit wat de Reichskristallnacht was." Schokkend. Dat is me verteld toen ik een jaar of tien was. Dat vergeet je toch nooit meer? Ik trek de conclusie dat een dergelijk geschiedenisfeit niet verteld wordt op sommige scholen in Duitsland. Schokkend.

En op dit laatste kan dan weer met "inside" ervaring gereageerd woren. Dit keer door twee boekgrrls.

> Op mijn school in Duitsland, 1975, kwam de 20de eeuw in `t laatste schooljaar aan de beurt. Helaas - tijd was te kort voor `nadere details` - dus alleen een paar daten uit het hoofd leren, dat was `t. Discuteren en dieper op het thema ingaan zat er niet in. Maar tja....... mijn leraar had ook van die staalblauwen ogen en was ook 33 tot 45 leraar in ons stadje ! Niet voor niets ontstonden er onder de volgende generatie groeperingen als Baader-Meinhoff. Begon het niet als een soort verzet tegen het schwijgen en handelen van de vorige generatie?

> Ik heb diezelfde ervaring: op de Realschule waar ik zat ging het precies zo: geen tijd meer om in te gaan op de details: de 20e eeuw eindigde in 1933! Daarna ging ik naar de bovenbouw van het Gymnasium, en ook daar weer van hetzelfde: Geschiedenis begon bij de Persen en Grieken, en dan haal je de 20e eeuw ook niet meer! Dus toen ik als 20 jarige naar Nederland kwam moest ik tot mijn grote schaamte vaststellen, dat ik nauwelijks wist welke ellende zich in dit land had afgespeeld. Grappen zoals : geef eerst die fiets maar eens terug, begreep ik in het begin ook helemaal niet.
<

De positieve "buitenstaander" meende:

> Ik vond het prima zo'n boek op de leeslijst aan te treffen. Zou het zelf nooit gepakt hebben en nu heeft het mij toch -een beetje- bij de kladden gehad.
<

Niet veel reacties dus, maar al met al wel interessant.

Eisjen.

 

Nog meer over dit boek....: 

relevante link:

Nobel prijs 1999

Books and writers Günter Grass

Interview met Günter Grass n.a.v zijn boek Ein weites Feld (VN 07-12-1996)

schrijver: 

boektitel: 

Mijn eeuw

isbn: 

9789029065474

genre: 

leeslijst: 

maand: