Het boek De oorlogsbruid van Nancy Richler speelt zich af in Canada in de Joodse gemeenschap van Montreal. Het verhaal begint net na de oorlog met de trouwerij van Lily Azerov en Nathan Kramer. Lily komt uit Polen en heeft daar de oorlog meegemaakt, aan de Russische grens. Ze overleeft de oorlog en vlucht naar Israel, waar een koppelaarster ervoor zorgt dat ze kan trouwen met Sol Kramer in Canada. Wanneer hij haar ziet op het station in Montreal ‘trekt hij zijn aanbod in’. Zijn broer trouwt met haar, uit medelijden.
Ze krijgen een dochter, Ruth, en het boek vertelt ook haar verhaal, haar jeugd en de zoektocht naar haar moeder. Want die verdwijnt namelijk als het meisje een paar maanden oud is. Ze blijft bij haar vader, maar een groot deel van haar jeugd brengt ze door in het gezin van Elka, die met (oom) Sol is getrouwd.
Een andere lijn in het verhaal is die van Elka en haar moeder Ida Pearl. Ida komt ook uit Polen en had daar een nichtje, Lily Azerov genaamd. Al op de trouwerij constateert ze dat Lily niet lijkt op het nichtje van vroeger. In het verhaal zelf wordt ook niet zo geheimzinnig gedaan over het feit dat ‘Lily’ de papieren meeneemt van een vrouw die is gedood in Polen, tijdens de oorlog. Het hoe en waarom blijkt echter pas aan het einde van het boek, evenals de reden van het weglopen van de moeder van Ruth.
Het boek is mooi geschreven en heel de familiegeschiedenis wordt langzaam duidelijk. Het draait om het weer opbouwen van een leven in een ander land waar je niemand kent en waar niemand jou kent en je verleden. Kan dat ? Alles achter je laten? Hoe ga je om met de wonden die zijn geslagen in de tweede wereldoorlog? Alles verzwijgen?
Wat ik soms lastig vond aan het boek is om de keuzes te begrijpen die ‘Lily’ maakt. Ik denk dat als je meer weet van de Joodse gemeenschap, dat dan sommige zaken beter te begrijpen zijn. Nu komt dat gearrangeerde huwelijk een beetje vreemd over, zeker als de beoogde echtgenoot zich zomaar kan bedenken. Maar uit een interview met de schrijfster blijkt dat dit wel gebaseerd is op een gegeven uit haar eigen familie: of haar opa vrijwillig met haar oma is getrouwd betwijfelt ze.
Wat ook een onderwerp is om over na te denken: hoe ga je om met een gestolen identiteit? Lily overleeft de oorlog, maar ze moet verder met een naam van iemand die is overleden. Dat lijkt me niet makkelijk, maar schijnt ook op waargebeurde verhalen te zijn gebaseerd.
Al met al een boeiend boek.
Marike
De Oorlogsbruid
9789022961711
The Imposter Bride
2013