Coetzee, John Michael: Disgrace

Eén van de eerste mails over dit boek geeft een fraaie samenvatting:

> Je zou het verhaal in een paar zinnen kunnen samenvatten:

Verliefde Oudere Professor wordt afgedankt door hoer en later door studente. Zijn grootste passie "vrouwen " wordt zijn ondergang. David Lurie is ook nog eens bewonderaar van Lord Byron, de dichter die ook zonder scrupules zijn driften volgde en vond, dat een man recht had op zijn lust. Deze man is Hoogleraar in de Communicatiewetenschap. Hij begrijpt echter niets van vrouwen en niets van zwarten. Ook niets van zijn dochter Lucy , die op een afgelegen boerderij een hondenpension heeft. Zij is te dik ( Sapphic love: an excuse for putting on weight ) Waarom zij niet wil spreken over wat er gebeurd is en weigert aangifte te doen van verkrachting als een van de daders rondloopt op een feestje van de zwarte klusjesman Petrus, begrijpt hij niet. Het is de omgang met honden en het nemen van het leven zoals het komt, waardoor Lucy kan blijven functioneren.Na de verkrachting van zijn dochter, beseft hij, wat hij de studente heeft aangedaan.  

Coetzee beschrijft de neergang van David Lurie. Het verhaal leest als een parabel over het moderne Zuid-Afrika. Waarin de ene, witte, bevolkingsgroep een schuld heeft uitstaan bij de andere, zwarte bevolkingsgroep. Na het verschrikkelijke wat er gebeurd is, zijn doodsangst en de onmacht zijn kind te beschermen, wordt zijn levensvreugde weggenomen. Zijn toekomst, haar toekomst, die van Zuid-Afrika: let it all go to the dogs.

De beschrijving van de zwarte klusjesman Petrus, die langzaam opklimt van eenvoudige "dogman " naar trotse landbezitter. Zo gaat het in het moderne Zuid-Afrika: de Professor wordt de dogman. En Lucy wil opnieuw beginnen, zonder bezit, zonder rechten, zonder waardigheid, Like a dog, Yes, like a dog.

Waarom het boek me zo aangreep is waarschijnlijk het gedeelte over Lucy. Haar vernedering werd nederigheid. In haar herken je de liefde voor het land. Ze heeft besloten een goed mens te zijn. En je houdt je hart vast wat er de komende tijd met haar en haar nog ongeboren kind gaat gebeuren. Dit kind hoort niet bij de zwarten en niet bij de blanken. Zou Petrus haar kunnen beschermen tegen volgende verkrachtingen of maakt hij ook misbruik van haar. Ook hoe het in de toekomst met Zuid-Afrika zal gaan. De spanningen in het Zuid-Afrika na de apartheid. De angst van de blanken. De ongelijke verdeling van land. Zie wat er nu in Zimbabwe gebeurt.
<

En daar volgen natuurlijk de reacties op:

> David Lurie heeft zijn onsympathieke kanten, die in het begin van het boek sterk naar voren komen. Naarmate het verhaal vordert vind ik hem steeds sympathieker worden. Hij blijkt bijvoorbeeld een heel gevoelige en aardige vader te zijn.

Ik vind die Lucy ook moeilijk te begrijpen. Waarom in 's hemelsnaam laat iemand zich al die dingen welgevallen? Vader David biedt haar aan ergens anders een boerderij te beginnen, maar dat weigert ze. Daarom vind ik de figuur van Lucy een zwak punt in het boek. Het enige trouwens. Het verhaal, de ontwikkeling van de hoofdpersoon, de taal waarin het is geschreven maakt 'Disgrace' tot het mooiste boek dat ik in jaren las.

> Vond ik ook, ondanks dat ik David een nare man vond en Lucy een masochiste. De taal was zo vloeiend, het ritme leek op dansen.

>  Ok - het klopt dat hij begint als een onsympathieke lul met zijn opdringerig gezeik over zijn sex leven, maar ach dat dom meisje/studente irriteert mij ook verschrikkelijk. Ze had ook gewoon 'nee' kunnen zeggen!

> Ze is inderdaad dom maar volgens mijn maak je hier een denkfout, "eigen schuld" maakt een ander niet minder schudig.

> .. geilheid zonder scrupules waarvan ik vind dat oudere mensen (mannen)moeten weten dat zij daar jongeren niet mee moeten confronteren.

> En wat dacht je van de geraffineerde geilheid die jonge dames* inzetten om oudere heren te manipuleren? Jonge dame die heel goed weten hoe ze sex als wapen en machtsmiddel kunnen inzetten. Als ik het wel heb stond Melanie op een avond geheel uit eigen vrije wil voor David's deur. Dat hij beter had moeten weten is een tweede, maar het uitgangspunt dat in het geval van 'a rather sordid affaire' tussen een jonge vrouw en een oude man de jongedame per defenitie de onschuldige partij is en de man de schuldige: dat idee was toch -hoop ik-, samen met de opvatting dat elke man een potentiële verkrachter is, bij het oud vuil gezet?

* "He is vexed, irritated. She is behaving badly, getting away with too much; she is learning to exploit him and will problably exploit him further. Burt if she has got away with much, he has got away with more; if she is behaving badly, he has behaved worse. To the extend that they are togetherr, if they are together, he is the one who leads, she the one thats follows. Let him not forget that."

> Ik vind het gewoon niet kunnen. Basta. En heren "manipuleren" , daar mee zeg je dus dat ze er eigenlijk niets aan kunnen doen maar overgeleverd zijn aan hun instincten. Ja zo hebben mannen eeuwenlang vrouwen verantwoordelijk gehouden voor hun eigen sexueel overschrijdend gedrag waar we nu nog de wrange vruchten van plukken. Als David een beetje fatsoen in zijn lijf had gehad, had hij Melanie een kopje koffie gegeven zonder drank erin als "smeermiddel" erin en had hij haar verder met rust gelaten.

Ik zeg niet dat jonge vrouwen per se schuldeloos zijn maar een ouder iemand moet op grond van zijn leeftijd respect voor lust laten gaan.
<

Met even een relativering tussendoor:

> Of haar leeftijd? Nou, ik zal het proberen, maar of het me lukt?......

Om dan weer verder te gaan:

> Als Melanie een greintje verstand had gehad was ze er niet op in gegaan. Maar waarschijnlijk vond ze het wel interessant zo'n oudere minnaar, al was het maar om haar vriendje jaloers te maken. En dat lukte ook aardig, dat het vervolgens uit de hand liep: wie met vuur speelt.... Bovendien zou Disgrace als David een keurig, nette, onkreukbare, sexloze man was geweest een onleesbaar en totaal oninteressant boek zijn geweest. Het gaat er ook helemaal niet om of David een fatsoenlijk man is of niet: we hebben het hier niet over de gemiddelde boeketroman waar het ingoede betrouwbare type het uiteindelijk altijd wint van de geslepen en gemene rivaal. Een van de bijzondere en boeiende aspecten aan Disgrace is dat niemand in dit verhaal 100 % goed of slecht is, het gaat nu juist om de nuances, om de dunne lijn tussen die twee en over hoe verschillend dezelfde waarheid vanuit verschillende standpunten wordt ervaren. Het gaat juist om het gemakkelijke oordeel van de buitenstaander versus de gecompliceerde werkelijkheid van degene die het meemaakt.

> ...maar een fout begaan en dan denken dat je er met de fout toegeven vervolgens excuses maken er vanaf bent, nou nee. Dat gedoe van "ik ben een dienaar van Eros" vond ik wel de grootste gotspe die ik ooit gelezen heb.

Dat was het dan... mijn overal indruk is... nou ja, ik ga niet spontaan de straat op om iedereen te vertellen dat ze dit boek mOEt lezen. Ik heb er geen spijt van dat ik het gelezen heb, maar de woorden 'onvergetelijke meesterwerk' hoor je mij niet zeggen.

> Mij ook niet. Ik kreeg steeds het gevoel dat Coetzee zijn eigen problemen met zijn dienaarschap aan Eros van zich af wilde schrijven.

> Een schrijver kan dus blijkbaar alleen over zichzelf schrijven? Wat een merkwaardige opvatting.

> En die houding van Lucy vond ik ook erg onaannemelijk. Zo reageert een vrouw in die omstandigheden niet.

> Hoezo niet? Ik vond het heel geloofwaardig: als ze er een rechtszaak van zou willen maken zou ze meteen de paria van de gemeenschap waar ze leeft worden en het waarschijnlijk niet overleven. Lucy kiest voor dat laatste, koste wat het kost. Het knappe van dit boek vind ik nu juist dat het duidelijk maak hoe morele keuzes bepaald worden door de omstandigheden waarin je leeft en hoe weinig universeel zij eigenlijk zijn, ook al denken velen daar hier in het veilige, welvarende westen anders over.

> mmm, zit wat in.

> Ik ben het met je eens dat de hoofdpersonen wat ongeloofwaardig zijn, althans niet overeenstemmen met mensen zoals ik ze denk te kennen. Ik vond zelf Davids verhouding met die vrouw van het dierenasyl nogal vreemd. Maar wat je schrijft over Lucy: "Zo reageert een vrouw in die omstandigheden niet", hoe kun je dat weten? Volgens mij wil Coetzee in dit boek o.a. de verwarring aangeven waarin (een deel van) de blanke Zuid-Afrikanen verkeert na de apartheid. Het gevoel: wij hebben dit over onszelf afgeroepen en nu moeten we er niet over klagen. Dat las ik in de reactie van Lucy en dat is iets wat wij, denk ik, (gelukkig) niet goed kunnen beoordelen. 

> in nederland (zou Lucy) misschien niet (zo reageren)... in europa misschien niet... maar daar... kweet het niet... ik vond haar juist wel geloofwaardig. Zij had een liefde voor dat land - Africa heeft een betoverend effect aan vele mensen - ze wilde daar blijven ondanks alle 'moeilijkheden'  (understatement!!!). Zij was bereid om zichzelf aan de omstandigheden te onderwerpen, als ze maar daar kon blijven leven. Soms heeft het geen zin om te vechten. Wie was die koning ook al weer die de zee commandeert om terug te gaan?   Canute? Het wErkt niet. Defeatist??... kweet het niet... maar in haar geval denk ik dat het de enig manier is om verder te gaan. Ik vond haar juist dapper - ze had ook weg kunnen gaan - naar nederland... maar dAt wilde ze zeker niet. Soms is weten wat je nIEt wil ook een hele kunst.

> ...hoe grimmig en verontrustend Disgrace vaak is, ik heb er toch ook met regelmaat om moeten lachen. Zoals bij de onderstaande passage:

"He has nothing against the animal lovers with whom Lucy has been mixed up as long as he can remember. The world would no doubt be a worse place without them. So when Bev Shaw opens her front door he puts on a good face, though in fact he is repelled by the odours of cat urine and dog mange and Jeyes Fluid that greet them." Even later zegt David Lurie tegen zijn dochter Lucy: "I'm sorry my child, I just find it hard to whip up an interest in the subject. It's admirable, what you do, what she does, but to me animal-welfare people are a bit like Christians of a certain kind. Everyone is so cheerful and wellintentioned that after a while you itch to go off and do some raping and pillaging. Or to kick a cat."

> Ben ik helemaal met je eens. Als je het in een woord zou moeten samenvatten is het schrijnend. De humor die er ook inzit heb ik eerder al aangehaald maar twee alinea's verder lopen de rillingen dan al weer over je rug. Of zit je je plaatsvervangend te schamen, bijvoorbeeld als David op bezoek gaat bij de familie van Melanie. Het is echt een boek dat onder je huid kruipt en waar je nog lang over na kan denken. Het is toch alweer een paar dagen uit en nog steeds schieten me dingen te binnen.

> - leest als een trein, maar een   trein die je eigenlijk liever niet op gestapt was...maar ja, om nu eruit  te springen is ook niet zo'n aantrekkelijk idee. Sommige onsmakelijke  verhalen kan je makkelijk aan de kant leggen met een verveelde zucht  van: "zonde van de tijd" (Dorothy Alison bijvoorbeeld) Maar dit niet -  dit is Echt, geen melodrama. Echte mensen, echte troubles.
<

Van een "woestijn-grrl":

> Disgrace heb ik hier via amazon.com bemachtigd, hardcover. In 2 dagen uitgelezen. En nog een keer, om de smaak van het fatale. Op weg van het eiland naar hier heb ik een vliegdag lang The Master of Petersburg gelezen (ook van Coetzee). Maar de tijd doet er niet toe - zeker niet hier in de woestijn, waar het uitzicht hetzelfde blijft, tenzij door een stofstorm uitgewist.

Misschien is dat geruststellend, misschien juist het verontrustende, dat het uitzicht telkens weer terugkeert, onveranderd. Alsof je even afwezig bent geweest, een black-out in het hoofd hebt gehad. Uitval van een beeld, dat zich niet laat uitwissen, slechts voor even. Is dat niet wat gebeurt in de boeken van Coetzee? De terreur en de angst, erotiek en lust, wreedheid en doodslag. Weggedrongen.

Misschien kan alleen een schrijver die in een land van terreur heeft geleefd zo indringend dit tot leven wekken. Is het gewroet in de ziel, de strijd tussen vaders en zonen, het dilemma schuld en boete niet overwonnen? Toch komt het weer terug - op volle sterkte, met kracht, intens. Zoals Coetzee het schrijft, zijn de ervaringen in de ziel niet gebonden aan een levensfase, aan een tijdperk, aan omstandigheden. Het lijkt erop dat binnen- en buitenwereld van zijn personen, van Dosjevski even goed als van David Lurie, in alles aanwezig zijn, dat er eindeloos kan worden gevarieerd in keuzes. Hierdoor ontstaat zowel een gevoel van willekeur als van tijdelijkheid. Vrijheid die in zijn tegendeel verkeert. Het is alsof personen en gebeurtenissen in elkaar opgaan en tegelijkertijd zich van elkaar los maken. En telkens is er ook weer de fabuleus geslaagde poging van de schrijver om een persoon vast te pinnen op een keuze, op karakter, op een gedrag dat moet worden getoond.

Deze wederzijdse doordringbaarheid van persoon en werkelijkheid sleept de lezer mee in de val en het weer opkrabbelen. Hun gedrag is letterlijk fataal. Elke stap onvermijdelijk ook een misstap. Dat is het beangstigende, dat is de spanning. Het boek is vol geuren, geluiden, beweging en aanraking, vol dialogen, gedachten en gevoelens. Tussen de regels door is er de stilte van het onzegbare, het onhoorbare, van het fatale; de verstikkende leegte, het onzichtbare omhulsel waarin Dostojevski en David leven.
<

Een boek voor een prima discussie, zoals mocht blijken.

Nog een uitgebreide samenvatting (met verklapper) en wat discussievragen hieronder:

v

e

r

k

l

a

p

p

e

r

David Lurie is tweeënvijftig, tweemaal gescheiden en zoekt, om zijn sexsuele lusten te bevredigen, het gezelschap op van de postituee Soraya . Vroeger was hij een vrouwenjager. Als hij op een bepaalde manier naar een vrouw keek, met een bepaalde bedoeling, dan beantwoordede ze zijn blik, daar kon hij staat op maken (blz.10) maar op een dag was dat allemaal voorbij. Met Soraya heeft hij nu een prettige, wekelijkse afspraak. Dat verandert als hij haar eens een keer buiten haar werk tegenkomt met haar kinderen. Vanaf dat moment is Soraya terughoudender en ze vertrekt zelfs binnen de kortste keren uit haar beroep. David doet nog wel pogingen om haar te achterhalen, maar die worden niet op prijs gesteld. 

Toch gaat David weer op vrijersvoeten en neemt de nieuwe secretaresse van zijn vakgroep mee uit eten.Na de tweede afspraak belanden ze al in bed. David heeft echter niet veel interesse meer en mijdt haar verder.

In de universiteitstuinen komt David Melanie Isaacs tegen, een studente die zijn college Romantiek volgt. Hij nodigt haar uit om bij hem een drankje te nemen en daarna om te blijven eten. Na het eten probeert hij haar te versieren, maar een al te mooi uitgesproken zin maakt van hem weer een docent en van haar een studente. Gehaast neemt zij afscheid. Uit hun gesprek is op te maken dat Melanie waarschijnnlijk al een geliefde heeft.

David gaat verder met zijn verleidingspogingen en nodigt Melanie uit voor een lunch. Ze bedrijven bij hem thuis de liefde, waarbij zij passief blijft. Ze verlaat al vrij snel het huis. Daarna zoekt David haar op bij de repetities voor toneel. De volgende dag gaat hij zelfs naar haar huis en trekt haar tegen haar wil mee naar bed. Geen verkrachting, dat net niet, maar niettemin ongewenst, ongewenst ot op het bot. (blz24). 

Na een week zonder contact, waarbij Melanie een college en een tussentijds tentamen mist, klopt zij plotseling aan bij zijn deur, om te blijven slapen. Wat er aan de hand is wil ze niet zeggen. David is eerst bang voor complicaties, maar stemt toch toe. Nog één keer vrijt David met Melanie. Dan wordt hij ''s middags op zijn werkkamer op de universiteit lastig gevasllen door een jongeman, die hem bedreigt. Niet veel later ziet hij dat zijn auto is vernield. Melanie komt niet meer bij hem thuis, maar ze verschijnt wel weer op college met de agressieve jongeman naast haar. Het college verloopt gespannen. Na het college spreekt David haar als een gewone studente toe: ze moet meer haar best doen en haar verantwoordelijkheden kennen.

De zaken keren zich tegen David. Melanie komt niet opdagen voor haar tentamen en laat zich uitschrijven Haar onwetenden vader vraagt David te bemiddelen. Zijn colleges lopen steeds slechter. Dan staat de vader in levende lijve voor zijn neus; hij weet inmiddels meer. De universiteit begint een onderzoek naar David Lurie wegens ''dupering of molestatie van studenten'. Hij ontvangt bovendien een pamflet van "Women Against Rape". Een advocaat adviseert hem om een schikking te treffen. Zijn ex-vrouw Rosalind blijkt tijdens een etentje ook al op de hoogte te zijn en keurt af wat hij gedaan heeft. En tot overmaat van ramp komt de hele zaak in de krant met naam en toenaam.

In een tumultueuze zitting van de onderzoekscommissie zegt David al vrijsnel dat hij schuld bekent. Voor de leden van de commissie, vooral van een vrouwelijk lid, is dat niet genoeg. Er wordt meer verwacht: een biecht waaruit berouw doorklinkt. Na veel tegenstribbelen geeft David toe en zegt dat hij in de macht was van Eros. Dat antwoord voldoet ook niet en elke poging om David tot meer te bewegen dan de schuldbekentenis loopt op niets uit. Zijn halsstarrige houding zorgt ervoor dat hij waarschijnlijk de zwaarste straf zal krijgen.

David vertrekt naar de Oostkaap, waar zijn dochter Lucy een boerderij en hondenasiel runt. Zij biedt hem aan voor onbepaalde tijd te blijven. Lucy vindt haar vader te onbuigzaam. Hij ontmoet Petrus, eerst een hulp, maar nu mede-eigenaar van de boerderij.

Uit de opmerkingen van David klinkt een beetje minachting door voor het werk van zijn dochter. Toch helpt hij mee haar producten te verkopen op de markt. Ze gaan nog langs de dierenkliniek van Bev Shaw. Tijdens de terugtocht valt hij uit over de leefwijze van Bev. Lucy neemt het op voor haar vriendein en de dieren. ""Dit is het enige leven dat er is. en we delen dat met de dieren. Dat voorbeeld probeten mensen als Bev te geven Dat voorbeeld probeer ik na te volgen"" blz 65

David loopt wat verloren door het huis. Hij krijgt van Lucie de raad om iets te doen. Hij kan Petrus helpen. "'leuk pikant, historisch gezien''. (blz. 67) Maar nadat hij even bij de in de steek gelaten hond Katy heeft gezeten, besluit hij, ondanks zijn weerzin, om Bev te helpen.

Wat onwennig helpt D. Bev. Er komen vooral mensen bij haar met dieren die al ver heen zijn. De antwoorden van D zijn steeds cynisch en vooralsnog vindt hij Bev'' een priesteres vol newage-prietpraat''(blz 73) Op de boerderij denkt hij na over het liefdesleven van zijn dochter dat hijniet helemaal begrijpt en pakt daarna weer eens een boek van Byron ter hand.

Na het ontbijt waarbij D. aan L. probeert uit te leggen dat her verkeerd is om begeerte aan banden te leggen, slaat het noodlot toe. Drie mannen overvallen de boerderij. D. probeert zijn dochter te beschermen, maar hij kan niets uitrichten tegen de overmacht. Hij wordt opgesloten, met spiritus overgoten en in brand gestoken. Met het water uit de WC weet hij de vlammen op zijn hoofd te doven.Als L. hem uiteindelijk komt bevrijden lijkt de kloof tussen vader en dochter groter dan ooit. Aanrakingen stuiten bij L. op fysieke weerzin.

In het ziekenhuis worden D. brandwonden verpleegd. Met Bill Shaw gaat hij naar diens huis, waar L. en hij de nacht zullen doorbrengen. In een koortsachtige droom denkt D. een visioen te hebben van L. die hem roept  In werkelijkheid blijft L. afstandelijk en spreekt zij het verlangen uit terug te gaan naar de boerderij.

Aan de politie vertelt L. alleen maar over de beroving, het neerschieten van de honden en de misdaad tegen haar Vader. Over haar verkrachting vertelt ze niets. Tegenover D. wil ze er niet over praten. Wel wisselen beiden van slaapkamer. D. denkt dat de weigering te praten met hem te maken heeft. L. ziet wat gebeurt is als een strikt persoonlijke zaak. D. heeft het over wraak, schuld en verlossing, maar zijn dochter zegt: ''ik werk niet met abstractries''. (blz. 97)

D. raakt steeds meer in zichzelf gekeerd. Samen met de teruggekomen Petrus bemant D. de marktkraam., Hij blijft steeds het vermoeden hebben dat P. meer van de overval weet dan hij toegeeft. Bij een klus op de boerderij probeert D. hem aan het praten te krijgen, maar P. beaamt alleen wat D. zegt, wat D. steeds woedender maakt. Twee schapen staan klaar voor het grote feest dat P. gaat geven bij de overdracht van een deel van het land. D. verplaatst de dieren om hen de laatste dagen zo goed mogelijk te maken. Hij lijkt opeens meer compassie met dieren te hebben. In eerste instantie wil hij eren om naar het feest te gaan. Als hij toch met L. naar het feest gaat, wacht hen een onaangename verrassing:één van de overvallers is ook aanwezig. D. schopt een scène en samen gaan ze terug. L. wil echter onder geen beding dat D. de politie belt.

D. krijgt een steeds grotere hekel aan P. Toch zegt P. dat L. in het vervolg veilig zal zijn. In de dierenkliniek van B. gaat alles gewoon verder. De hulp bij euthanasie op dieren gaat D. steeds moeilijker af.Toch staat hij erop dat hij de honden tot aan de crematie begeleidt. Het werk aan Byron lijkt van minder belang. ''Hij redt de eer van lijken omdat niemand anders stom genoeg is om het te doen( blz.126)

Zonder veel hartstocht bedrijft D. heimelijk de liefde met Bev. ''Hier zal ik aan moeten wennen, aan dit en zelfs minder dan dit (blz. 129) D.maakt plannen om zijn dochter te laten vertrekken en hij polst P alvast of deze het werk wil overnemen. Deze weigert echter. Maar ook L. wil niet weg. In een gesprek met haar vader maakt ze haar vader duidelijk dat zij de verkrachting ziet als het innen van een schuld. D. maakt zich op om te vertrekken.

Op de terugweg gaat D. nog bij de ouders van Melanie langs. De vader nodigt hem uit om te komen eten.Pas na het eten, waar het gesprek nogal gekunsteld in leven wordt gehouden, biedt D. aan meneer Isaacs zijn verontschuldigingen aan. Isaacs wil hem ertoe overhalen daarin de wil van God te zien, maar D., ongelovig, ontv;ucht het huis, nadat hij een diepe buiging hheft gemaakt voor Mevrouw Isaacs en haar dochter.

Het eigen huis van D.is geplunderd. Toch zet hij zich tussen de puinhopen aan het werk voor zijn libretto over Byron. Hij verandert echter de setting en de verhaallijn. Niet de liefde is langer het thema, maar de herinnering eraan. Byron is al dood terwijl de gravin nog om hem treurt. De dochter van Byron sluipt het verhaal binnen en roept om haar vader. D.gaat kijken naar het toneelstuk waar Melanie Isaacs speelt. Hij wordt weggepest door de vriend van M:''Hou je bij je eigen soort'' (blz. 168) D. laat zich in met een haveloze hoer.

Verontrust door een gesprek met Bev, gaat D. na enkle maanden terug naar de boerderij van L. Hij ziet dat er al duidelijke afrasteringen zijn gemaakt rond het land van P., die nu een nieuw huis bezit.Hij is geschokt door het bericht dat L. in verwachting is en het kind wil laten komen. Hij hoort voor het eerst dat ze al eerder een abortus heeft ondergaan. P. vertelt hem dat hij L. wel onder zijn hoede wil nemen en zelfs met haar wil trouwen, omdat zijn neef Pollux - een van de verkrachters - daar te jong voor zou zijn. Tot zijn verbijstering stemt L. toe: 'Misschien moet ik dat leren aanvaarden. Om van de grond af te beginnen. Met niets. (blz 176)

In een vlaag van woede ranselt D. Pollux af: de hond Katy bijt de jongen. L. komt tussenbeide. Ze kiest partij voor de jongen. D. pakt zijn biezen en gaat een klein appartementje huren in de buurt. D. slijt zij dagen in de diernkliniek. Behalve het gewonen werk dat hij doet, schrijft hij verder aan de opera over Byron, alhioewel hij inziet dat het niet veel meer zal worden. Een jonge kreupele hond heeft vriendschap met hem gesloten. Bij een bezoek aan zijn dochter beziet hij haar van een afstand terwijl zij, zwanger en wel, staat te werken in het veld. Als zij hem opmerkt voelt hij zich gast bij haar en legt zich daar bij neer. 'Mooi. Gastrol, gastvrouw:een nieuwe verstandhouding, een nieuw begin. (blz. 187) Tenslotee helpt hij Bev in de kliniek. Alle honden gaan dood. Als 'laatste de hond die zich aan hem gehecht heeft. 'Laat je hem gaan?"' JA, IK LAAT HEM GAAN'BLZ 189).

DISCUSSIEVRAGEN

1. Lucy is een figuur die haar tragische rol zonder veel klagen aanvaardt. Telkens voorkomt zij dat haar vader stappen onderneemt tegen haar verkrachters. Is L. een geloofwaardig karakter of is zij teveel het type dat moet staan voor het nieuwe blanke Zuid-Afrika? Kortom: zijnde personages ondergeschikt aan de symboliek?

2. Salman Rushdie heeft forse kritiek geuit op de roman van Coetzee. in hoeverre bent U het met hem eens dat een schrijver het tot zijn taak moet rekenen om licht in de duisternis te brengen?

3. De stijl van Coetzee is over het algemeen vrij sober., hioewel hij vaak over zeer gruwelijke zaken schrijft. Ervaart U die stijl als kil? Of zou een andere toon het boek juist onleesbaar maken? 

4. David Lurie is in wezen een "'onuitstaanbaar zelfvoldane man, volgens Corine Vloet in NRC Handelsblad. Toch krijg je als lezer mededogen met de hoofdpersoon Waardoor komt dat?

5. Vindt U het einde van het boek positief of wrang?

 

Samenvatting
Eisjen.

Nog meer over dit boek....: 

relevante link

schrijver: 

boektitel: 

In ongenade / Disgrace

isbn: 

9789059363571 / 9780099284826

genre: 

leeslijst: 

maand: