C.Buddingh


MENS EN MELODIE

de natuur is prachtig, zeker,
met haar mooie groene bomen,haar mooie gekleurde bloemen
en haar vele, vele vogels met hun keur van geluiden -
toch:
geef mij de mens maar,
het enige dier in de schepping
dat zijn soortgenoten verslindt
en tussen twee maaltijden door
een plaatje opzet van joseph haydn

(C.Buddingh') 1918-1985
in 'Piep', Een kleine biologie der letteren, Midas Dekkers, 2009, uitgave
CPNB
oorspronkelijk uit 'Gedichten 1936-1970', De Bezige Bij, Amsterdam,. 1979

Deze kwam ik onlangs weer tegen in het boekenweekessay 'Piep', Een
kleine biologie der letteren, van Midas Dekkers. (p26)
een uitgave van Buddingh' zelf bezit ik niet, helaas.
Ik hou van zulke gedichten, die in de laatste regel de klap uitdelen.

Hier staat wat meer over hem:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Cees_Buddingh

Ik heb hem hier een keer horen en zien optreden, dat moet in de jaren
80 geweest zijn. Ik herinner me nog zijn stemgeluid en zijn lange,
slungelige uiterlijk.
http://www.youtube.com/watch?v=wXHdhi6dExc

en ja, geen Cees, dat blijven mensen maar schrijven, maar Kees
Buddingh' was de schepper van de blauwbilgorgel
hier lees je ook zijn gedicht over de dekseltjes van het potje
marmite en het potje sandwich spread:

http://www.beleven.org/verhaal/de_blauwbilgorgel

have fun, elma


Hou wel van Buddingh'. Nee, dieren zetten geen plaatje op tussen het
verslinden door, maar
'de natuur' is net zomin alleen maar prachtig als de mens (geen natuur
dan?).
Sinds wanneer zijn wij van kunststof en ver verheven boven alles wat woelt
en krioelt? Geloof dat dat een christelijke visie is, die ben ik dan kwijt.
De klap aan het eind van het gedicht vind ik daarentegen fraai en verdiend
voor dat schepsel.
Bedankt voor de klap.


Leuk gedicht.
Ben eigenlijk wel benieuwd wat gedichtgrrls hier zeg maar gedichttechnisch
over te melden hebben.


Ik vind het een mooi gedicht.

Hieronder het tegenovergestelde van Buddingh'.
Mooi om beide te kennen.


Vrouw Holle

Ik kijk liever naar de maan
dan naar de mens.
De mens,
ik word er zó moe van.
Dat roepende, smekende,
lachende, verlangende,
niet wetende,
willen wetende
ik hou van jou zeggende,
of denkende,
op schoenen
of op eelt lopende,
van de een naar de ander rennende,
met sieraden en muziek beklede mens.
Ik kijk liever naar de maan
die altijd hetzelfde is:
onverschillig.
trouw.

De maan heeft geen woorden nodig
om te zeggen:
ik ben er
en morgennacht ben ik er weer

Misschien zit er een wolk voor,
misschien zie je me niet omdat je binnen bent,
omdat je binnen naar dwaze liedjes ligt te luisteren
of omdat er tranen voor je ogen zitten,
tranen omdat je denkt dat je alleen bent,
maar je bent niet alleen,
want ik ben er,
en gisteren was ik er ook,
en morgen ben ik er weer.

Tjitkse Jansen,
uit: 'Het moest maar eens gaan sneeuwen', Podium, Amsterdam, 2005


Die vind ik mooier dan het ruwe van Buddingh'.
Ik snap trouwens niet zo goed waarom Buddingh' koeien, varkens en kippen
onze soortgenoten noemt. Of begrijp ik het verkeerd?



eigenlijk verwoordt ze net als buddingh' kritiek op de mens, maar ze
bezingt de maan en de troost die die brengen kan. mooi.


Echt een Buddingh' gedicht! Luchtig, een beetje cynisch.
Ik heb hem indertijd ook nog zijn Marmite/Sandwich Spread-vers horen
voordragen, en dat was een groot sukses. Ik geloof dat het in Carré was, in
de jaren zeventig? Buddingh', Reve en Johnny de Selfkicker waren daar de
grote attracties.
Waar blijft de tijd?


> Ik heb hem indertijd ook nog zijn Marmite/Sandwich Spread-vers horen
> voordragen, en dat was een groot sukses.

??!! If there's a poem about Marmite then I /really/ need to know about it!
Please tell me more!


PLUK DE DAG

Vanochtend, na het ontbijt,
ontdekte ik, door mijn verstrooidheid,
dat het deksel van een middelgroot potje marmite
(het 4 oz net formaat)
precies past op een klein potje heinz sandwich spread

natuurlijk heb ik toen meteen geprobeerd
of het sandwich spread-dekseltje
ook op het marmite-potje paste

En jawel hoor: het paste eveneens

(C. Buddingh')


C Buddingh' heeft nog een ander marmite-gerelateerd gedicht: 'Boodschap'. Ik
las het als een soort vervolg op 'Pluk de dag':

Boodschap

van de week liep ik even bij de groenteman binnen
om in telefonische opdracht van wiebe
een pot jam te halen: kersen
(maar die was er niet, wel aardbeien)
terwijl ik betaalde zei de groenteman:
'ja, dat deksel past niet
op een sandwich-spread potje.'

zo ziet men: langzaam maar zeker
komt de poëzie toch waar ze zijn moet


Ik vind de gedichten lezend groenteman in deel 2 van de Marmite Poems
ge-wel-dig en ben echt verbaasd is dat Marmite, die de meeste Nederlands net
zo vies
vinden als dat ik haring vies vind, zo liefdevol opgenomen is in de
wereld van de gedichten ;-)


Leuk gedicht.
Niet helemaal waar natuurlijk, want er zijn ook andere dieren die hun
soortgenoten opeten. Al is het dan niet met muziek van Haydn tussen
de maaltijden door.


> Ik snap trouwens niet zo goed waarom Buddingh' koeien, varkens en
> kippen onze soortgenoten noemt. Of begrijp ik het verkeerd?

Ik heb het "Soortgenoten verslindt" opgevat als "om zeep helpt" .
Zoveel kannibalisme is er toch niet meer, dacht ik.


> Ik snap trouwens niet zo goed waarom Buddingh' koeien, varkens en
> kippen onze soortgenoten noemt. Of begrijp ik het verkeerd?

ik lees erin dat de mens mensen verslindt? niet noodzakelijkerwijs
letterlijk als kannibalen?
ik krijg bij die muziek van haydn de associatie met een duits
concentratiekamp. er zit geloof ik zo'n scčne in schindler's list?

> Niet helemaal waar natuurlijk, want er zijn ook andere dieren die
> hun soortgenoten opeten. Al is het dan niet met muziek van Haydn
> tussen de maaltijden door.

ik heb ooit gelezen dat alleen de mens en de rat hun eigen
soortgenoten verslinden, maar ik geloof dat dat bedoeld was in de
context van een oorlog. ratten kennen ook de onderlinge oorlog.


> ik heb ooit gelezen dat alleen de mens en de rat hun eigen
> soortgenoten verslinden, maar ik geloof dat dat bedoeld was in de
> context van een oorlog. ratten kennen ook de onderlinge oorlog.
>

zag ooit in een natuurdocumentaire dat papa leeuw de welpjes om zeep
hielp. Nee, de natuur is ook niet zo mooi.


Was dat wel de papa-leeuw? Was dat niet een "hoger-geplaatste-leeuw",
die papa-leeuw verjoeg en die de jonkies vermoordde om zijn eigen jonkies te
maken?

> zag ooit in een natuurdocumentaire dat papa leeuw de welpjes om
> zeep hielp. Nee, de natuur is ook niet zo mooi.

ja, brrr, heb ik ook gezien.
schijnen meer dieren te doen
werd verklaard alsof ze hun genen willen doorgeven en niet welpen van
een ander beschermen en opvoeden


> Ik hou van zulke gedichten, die in de laatste regel de klap uitdelen.

Maar vind je het een rake klap? Terecht zijn in eerdere commentaren al wat
denkfoutjes gesignaleerd. Ik vind dat Buddingh' (van mij mag-ie die komma
houden; het is geen pseudoniem, dus zijn vader zal zo ook al wel geheten
hebben) er zich hier wat gemakkelijk afmaakt. Niet zijn finest work, wat mij
betreft. Ik kan me voorstellen dat je zoiets maakt en het een tijdje in
portefeuille houdt. Maar niet dat je het uiteindelijk publiceert, en al
helemaal niet dat je het voor een zelf samengestelde bloemlezing, wat
'Gedichten 1936-1970' gezien de titel waarschijnlijk toch zal zijn,
selecteert.

> Ben eigenlijk wel benieuwd wat gedichtgrrls hier zeg maar gedichttechnisch
over te melden hebben.

Om eerlijk te blijven: ook gedichttechnisch valt er voor mij niet veel te
genieten. Het gedicht moet het hebben van zijn cynisch-ironische omdraaiing,
niet van veel meer. En als die dan nog niet echt doel treft... Maar ik laat
me graag van mijn ongelijk overtuigen ;-)


> ik lees erin dat de mens mensen verslindt? niet noodzakelijkerwijs
> letterlijk als kannibalen?

Zo kan je het natuurlijk opvatten, maar dan komt de regel 'en tussen twee
maaltijden door' helemaal los te staan van de rest van het gedicht. Die
regel suggereert dat Buddingh' het hier heeft over (vlees) eten en niet,
zeker niet uitsluitend, over een overdrachtelijk verslinden. Ook daar zou je
overigens tegenin kunnen brengen dat ook andere zoogdieren dan de mens zich
niet altijd even plezierig gedragen tegenover hun soortgenoten. En als je
die regel wel los ziet, wordt het een gedicht dat als los zand aan elkaar
hangt en ik geloof niet dat dat zo is.
Dus voorlopig houd ik het erop dat Buddingh' in dit gedicht door de techniek
van de ironische omdraaiing een bepaalde gedachtegang wil overbrengen, maar
dat niet zorgvuldig genoeg doet.


waarom Joseph Haydn, vraag ik me af. was hij een veelvraat of
vegetariër misschien?
in dat geval kan ik meegaan met de klap en krijgt dit versje een extra
poëtisch trekje. die buddingh' toch.
Joseph Haydn was klein. Zijn gebrek aan groei werd waarschijnlijk
veroorzaakt door het vele hongerlijden in zijn jeugd, lees ik ergens;
is dat de klap? past wel bij het wrange in dit gedicht.


> Ben eigenlijk wel benieuwd wat gedichtgrrls hier zeg maar
> gedichttechnisch
> over te melden hebben.

ik vind het ook opvallend vormloos, ik weet niet of buddingh' ooit
aan rijm en metrum hechtte, ik vond al zoekend dat er ook kritiek was
op zijn 'vertellende stijl'. ik hou daar wel van.

al googlend vond ik wel de domoorworm
die is er voor de vorm. ;-)

http://www.schildwacht.com/rita/taal/dichters/buddingh3.html


> waarom Joseph Haydn, vraag ik me af. was hij een veelvraat of vegetariër
misschien?

De melodie van het duitse volkslied is van Haydn - een strijkkwartet,
geloof ik.


ja, dat is bekend. het zou aardig zijn als het noemen van Haydn een
verwijzing is naar iets in dit vers. Ik houd het er maar op dat
Buddingh' bekend was met het leven van Joseph en zijn honger..

"Haydn, who later remembered being frequently hungry as well as
constantly humiliated by the filthy state of his clothing.
During his illness, Haydn often found solace by sitting at the piano
and playing Gott erhalte Franz den Kaiser, which he had composed
himself as a patriotic gesture in 1797. This melody later was used for
the Austrian and German national anthems."


> ja, dat is bekend. het zou aardig zijn als het noemen van Haydn een
> verwijzing is naar iets in dit vers. Ik houd het er maar op dat
> Buddingh' bekend was met het leven van Joseph en zijn honger..

"Haydn, who later remembered being frequently hungry as well as
constantly humiliated by the filthy state of his clothing.
During his illness, Haydn often found solace by sitting at the piano
and playing Gott erhalte Franz den Kaiser, which he had composed
himself as a patriotic gesture in 1797. This melody later was used for
the Austrian and German national anthems."

Het zou aardig zijn, dat is waar. Maar ook wel wat vergezocht. Een beetje al
te politiek correct ook. En het zou dus impliceren dat er met de mens die
tussen twee maaltijden naar bijvoorbeeld Bach of de Beatles luistert niets
aan de hand is? ;-)


> Het zou aardig zijn, dat is waar. Maar ook wel wat vergezocht. Een beetje
> al
> te politiek correct ook. En het zou dus impliceren dat er met de mens die
> tussen twee maaltijden naar bijvoorbeeld Bach of de Beatles luistert niets
> aan de hand is? ;-)

nee, met die mens blijft alles mis. als Haydn zonder meer inwisselbaar
is, is het ook een beetje mis met het vers ;-)
aangezien een goed gedicht alleen juiste woorden kent, is een naam met
bepaalde verwijzing meer op zijn plaats.


Tja, ik wil eerlijk zijn en dus zeg ik maar dat ik dit gedicht gewoon
geen mooi gedicht vind, en dan moet ik natuurlijk kunnen zeggen
waarom. Even herlezen... ik struikel over verschillende dingen: het 2x
mooie in de tweede regel roept bij mij geen beeld op, net zo min als
het 'keur van' in de derde regel. Puur vertellende, algemene woorden.
Ik vind het hele gedicht trouwens vertellend. Een verhaaltje bij de
borrel, omdat men zich nu eenmaal met een ander die men niet kent,
dient te onderhouden. De overgang naar de diersoort mens vind ik niet
kloppen, omdat de natuur net zo goed wreed kan zijn. En dan moet de
laatste regel nog iets goed maken? Ik snap 'm gewoon niet. Het ligt
vast aan mij, want het gedicht over de marmite kon me ook niet
bekoren. Ik ga wel meer van Buddingh' lezen om erachter te komen of
hij over de hele linie mogelijk 'mijn dichter' niet is.
Trek je hier niets van aan, Elma! Het is mijn mening en ik pretendeer
vooral niet een expert te zijn; probeer zelf met vallen en opstaan
poëzie te 'doorgronden'. En smaken verschillen nu eenmaal, dat wordt
op de lijst bij voortduring bewezen. Trouwens, in dat licht bezien, is
het erg goed om eens een persoonlijk tegenvallend gedicht te lezen,
want hoe moet ik anders onderscheid leren maken in wat ik mooi en
minder mooi vind en waarom?


nou dat was wel een leuk kado'tje vandaag al die reacties.

ik heb nog even gekeken bij Midas Dekkers naar de context waarin hij
dit gedicht gebruikt.
het staat in het hoofdstuk over 'natuurbarbaren', de tegenhangers van
cultuurbarbaren.

"Het dedain voor alle kennis van alle namen van alle pietjes lijkt
sterk op wat John Alan Paulos in navolging van het woord
'ongeletterdheid' de 'ongecijferdheid' noemde. Bčtakennis wordt door
veel alfa's beschouwd als een hinderlijke noodzakelijkheid - zoiets
als vuilnismannen - waaraan je vooral je eigen tijd niet moet
verdoen. Niet weten wat een gekraagde roodstaart is, telt als een pre
in gezelschappen waar je de wind van voren krijgt als je niet weet
wie Flaubert was, of de naam Evelyn Waugh verkeerd uitspreekt. Deze '
kunstmatige domheid' (Kousbroek) zou je 'ongesoortheid' kunnen
noemen." p26

Ik lees zulke 'ongesoortheid' ook in dit gedicht. dat verklaart
misschien ook waarom de eerste regels niet ontroeren? Opzettelijk zo
gedaan?
En ik zelf kan de laatste drie regels niet lezen zonder de scčne uit
Schindlers list te zien, waarin de kampcommandant Göth:
> Ralph Fiennes as Amon Göth, the main antagonist in the film; Goeth
> is an SS officer assigned to build and run the Plaszów
> concentration camp, and is befriended by Schindler.
>
http://en.wikipedia.org/wiki/Schindler%27s_List

waarin Göth en Schindler in die gruwelijke context op een balkonnetje
(?) in het zonnetje hun beschaafde borreltje drinken. Het zou me niet
verbazen als er Haydn bij klinkt, maar dat weet ik niet zeker. Ik zou
de film weer moeten zien.





 

 

 


Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 01/07/09  Eisjen

 
Woensdag Gedichtdag