Ook ik had voor de woensdag een gedicht van Vroman in mijn gedachten.
Weet niet of dat geoorloofd is 2 weken achter elkaar van de zelfde
dichter een gedicht.
Voor wie dit leest
Gedrukte letters laat ik U hier kijken,
maar met mijn warme mond kan ik niet spreken,
mijn hete hand uit dit papier niet steken;
wat kan ik doen? Ik kan U niet bereiken.
O, als ik troosten kon, dan kon ik wenen.
Kom, leg Uw hand op dit papier; mijn huid;
verzacht het vreemde door de druk verstenen
van het geschreven woord, of spreek het uit.
Menige verzen heb ik al geschreven,
ben menigen een vreemdeling gebleven
en wien ik griefde weet ik niets te geven:
liefde is het enige.
Liefde is het meestal ook geweest
die mij het potlood in de hand bewoog
tot ik mij slapende voorover boog
over de woorden die Gij wakkerleest.
Ik zou wel onder deze bladzij willen zijn
en door de letters heen van dit gedicht
kijken in Uw lezende gezicht
en hunkeren naar het smelten van Uw pijn.
Doe deze woorden niet vergeefs ontwaken,
zij kunnen zich hun naaktheid niet vergeven;
en laat Uw blik hun innigste niet raken
tenzij Gij door de liefde zijt gedreven.
Lees dit dan als een lang verwachte brief,
en wees gerust, en vrees niet de gedachte
dat U door deze woorden werd gekust:
ik heb je zo lief.
Qua taal een beetje gezwollen en ouderwets aandoend, maar ik vind het
een
roerend gedicht. Een beetje uit de tijd misschien.
Romantisch zieltje als ik ben vind ik het zo "Hoffelijk"
geschreven.
Joep
Natuurlijk
mag dat. Als het maar niet hetzelfde gedicht is ;-)
Dit
is natuurlijk een klassieker, die terecht niet mag ontbreken in onze
gallerij van grrls-gedichten. Ik vind het een sterk beeldend gedicht. Je
ziet bijna het smekende en bestuderende gezicht van de schrijver door
het papier heen: de hoop dat je dat erin ziet is zelfs door de dichter
verwoord
>Ik zou wel onder deze bladzij willen zijn
>en door de letters heen van dit gedicht
>kijken in Uw lezende gezicht
>en hunkeren naar het smelten van Uw pijn.
Dat vind ik dan wel weer jammer, het gedicht spreekt zoveel uit dat het
vormen van een eigen beeld erbij haast niet meer mogelijk is. Had jij
daar geen last van?
Even nog iets anders dat me opviel: er worden diverse rijmschema's door
elkaar gebruikt, ik gebruik even alleen de letters ab en c, niet alle
a's zijn trouwens dezelfde klanken, die verschillen per strofe:
abba
abab
aaab
abba
abba
abab
abca
Betekent dit nog iets? Of is dit niets bijzonders en zie ik er veel te
veel in?
Zou
ik ook niet weten, vroeger was alles strak en op rijm, het is nu veel
vrijer. Zelf denk ik daar niet zo over na, ik kan het wel als het moet,
maar
voel meer voor het 'vrije vers' .
Over
het rijmschema:
Het geeft mij het gevoel dat de schrijver zich in bochten kronkelt.
Vooral door de onrust van het ontbreken van een vast patroon. Waarmee
hij de lezer hoopt te bereiken maar dat is niet aan hem om invloed op te
hebben. Maar die bochten is een poging.
en over die laatste strofe, die is als je naar het eindrijm kijkt abca,
maar als je 'gerust' erbij neemt, met de pauze van de komma, dan krijg
je
a
b
(c) (gedachte, deze rijmt nergens op maar wordt ook zonder pauze
doorgelezen naar de volgende regel en doet m.i. niet echt mee)
b
a
en dan wordt niet alleen de laatste strofe keurig abba, maar ook het
hele gedicht keurig ab(cc)ba, maar dan voor de rijmschema's:
a (omarmend)
b (om en om)
c aabb
c aabb
b (om en om)
a (omarmend)
Waarmee je met schijnbare onregelmatigheid, die in een keurig patroon
uitkomt, wel een knap soort poezie hebt.
Ik
heb geen idee of er achter het rijmschema een speciale betekenis moet
worden gezocht; denk eigenlijk van niet. Vromans gedicht is geen
voorbeeld van een vaste versvorm zoals sonnet of rondeel etc., waarin
een bepaald rijmschema is 'voorgeschreven', maar een min of meer
metrisch, in strofen van vier regels ingedeeld gedicht waarin eindrijm
is gebruikt. Een mengeling van gebonden en vrij vers, zou je kunnen
zeggen. Ik vind Rieks analyse van het rijm ingenieus en grappig, maar
ook vergezocht. Bovendien klopt de redenering volgens mij niet voor wat
de derde strofe betreft..
De verschillende strofen hebben dit rijmschema:
1. omarmend rijm (abba)
2. gekruist rijm (abab)
3. (bijna) slagrijm (aaaa, alleen is het laatste woord halfrijm)
4. omarmend rijm
5. omarmend rijm
6. gekruist rijm
7. abca, of als je zoals Riek doet het binnenrijm in de regels 2 en 4
meerekent, 'verstopt' omarmend rijm
Dat levert in termen van de rijmschema's in de verschillende strofen dus
a b c a a b a op, met een hoop goede wil wat strofe 7 betreft. Ik zou er
geen conclusies uit durven trekken ;-)..
We zouden het Vroman kunnen voorleggen. Nu kan het nog :-)
Regels
2 en 3, bedoel ik. Een mens zou geheel van slag raken van al die
cijfers en letters ;-)
Ja,
je hebt gelijk wat strofe 3 betreft. Ik was er met grote stappen gauw
thuis doorheen gegaan. Eigenlijk ging ik alleen maar opschrijven dat het
wat mij betreft onrust oplevert, en moeite door de schrijver
lijkt uit te drukken, en toen probeerde ik uit wat er gebeurde als je
strofe 7 meer las zoals je het uitspreekt, en toen hád ik me opeens een
mooie conclusie. Wel had ik al zo'n gevoel dat ik een strofe miste in
het geheel, en hoopte maar dat die het patroon niet te zeer zou
doorbreken. Wel dus.
Ik geloof eigenlijk niet dat de betekenis van rijm via schema's werkt,
dat je als lezer analyseert met veel a's en b's en dat je dan daaruit
iets gaat ontlenen. Ik denk dat rijm meer binnendoor werkt, en jou als
lezer een indruk geeft van bijvoorbeeld harmonie, of bepaalde woorden
benadrukt, en dat je, als je je afvraagt hoe dat komt, daarna rijm kunt
benoemen als daaraan bijdragende factor.
Een prachtig passend schema voor het hele gedicht daar kom ik dus van
terug. Maar ik denk wel dat het gewissel wat blijft betekenen.