Arthur Rimbaud: Hun billen zijn de onze niet


Hun billen zijn de onze niet. Dat ondervond
Ik als ik heren neer zag hurken achter hagen.
En bij die plonspartijen die de jeugd behagen
Ontdekte ik model en vorm van onze kont.

In veel gevallen vaster, bleker, minder rond,
Zo ziet ons achterwerk eruit, met ruige lagen
Beharing; vrouwenbillen daarentegen dragen
Slechts in de fraaie gleuf een bloei van welig bont.

Een blootheid die aandoenlijk is en wondermooi
Als slechts bij engelen op vrome taferelen
Tovert op deze wang een glimlachende plooi.

O naakt zijn om het spel van lust en rust te spelen,
Zijn hoofd te keren naar de uitverkoren prooi
En in gefluister snikken met elkaar te delen!

Nos fesses ne sont pas les leurs. Souvent j'ai vu
Des gens déboutonnés derrière quelque haie,
Et, dans ces bains sans gêne où l'enfance s'égaie,
J'observais le plan et l'effet de notre cul.

Plus ferme, blême en bien des cas, il est pourvu
De méplats évidents que tapisse la claie
Des poils ; pour elles, c'est seulement dans la raie
Charmante que fleurit le long satin touffu.

Une ingéniosité touchante et merveilleuse
Comme l'on ne voit qu'aux anges des saints tableaux
Imite la joue où le sourire se creuse.

Oh ! de même être nus, chercher joie et repos,
Le front tourné vers sa portion glorieuse,
Et libres tous les deux murmurer des sanglots ?

 

Afgelopen september, de warmste die ik me kan herinneren, brachten wij onze vakantie door in de Ardennen. 's Ochtends heerlijk luierend op het terras en in de immense tuin die bij de boerderij waar we logeerden hoort en 's middags rondtoerend op ons onbekende wegen. Zodoende raakten we op de "Route Rimbaud Verlaine" verdwaald. Verdwaald, want de bewegwijzering kwam geheel overeen met de bekende vooroordelen die wij van onze zuiderburen hebben. Dat mocht de pret echter niet drukken, integendeel, ongewild zagen we ook heel veel van de Route des Fortifications.

Van Rimbaud wist ik niet veel meer dan dat we hem bij Franse les 'gehad' hadden. Bij thuiskomst, nieuwgierig naar meer, vond ik het boek "Arthur Rimbaud; Gedichten | Een seizoen in de hel | Illuminations" vertaald door Paul Claes. Het boek is tweetalig en dat is, ondanks dat ik Frans behoorlijk over de grens spreek, toch echt een genot. Je kunt op deze manier eerst lekker van het Frans proeven en dan kijken hoe of de vertaler het heeft neergezet (of omgekeerd natuurlijk).

En bij zo'n warme september hoort zo'n heerlijk blote billen spel als hierboven. En dit gedicht, grrls, werd waarschijnlijk geschreven in 1871 toen Rimbaud zich aangesloten had bij de antiburgelijke Zutistes "Zij die lak hebben aan alles". Hun studentikoze plezier verwarde hij met een echte revolutie en hij raakte dus al snel met de heren studenten gebrouilleerd, wat niet mocht verhinderen dat hij voor hun blad "Album Zutique" een twintigtal 'porno pastisches' schreef. Nog indecenter zijn drie sonnetten die bekendstaan onder de titel Stupra  'Obsceniteiten' en waarvan Onze billen er één is. De andere twee heten Dieren van vroeger en Sonnet van de reet. Nou dat hebben wij dus zeker niet op het Calvijn Lyceum in de jaren zestig gehad! Dat had ik onthouden!

Maar wat had Rimbaud nou met Paul Verlaine? Een verhouding dus. Hij had gedichten naar deze bekende dichter gestuurd en deze nodigde hem uit naar Parijs. En dan begint de verhouding waarvoor Verlaine zijn vrouw en kinderen in de steek laat en met Rimbaud naar Londen vertrekt. Die verhouding eindigt in een pistoolschot door Verlaine. Rimbaud is gewond aan zijn pols en Verlaine draait de bak in. We tellen dan het jaar 1873. Tot 1876 blijft Rimbaud dichten. Op 19 mei 1876 neemt hij in Harderwijk dienst bij het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) en vaart naar Batavia. Op 15 augustus deserteert de dichter en dan begint een zwervend leven waarin niet meer gedicht wordt, waarin hij o.a. opzichter is in een steengroeve (Cypres), handelaar in huiden, stoffen, ivoor en koffie (Abessinië, nu Ethiopië) in deze periode leeft hij met een Abessijnse vrouw en voert als wapenhandelaar expedities uit voor koning Menelik. Dat leven eindigt met een kankergezwel in zijn knie dat hem dwingt terug te gaan naar Europa, waar hij op 10 november 1891 (zevenendertig jaar oud) sterft, een grote som geld achterlatend aan zijn jonge bediende....

Een mooi boek om een indruk te krijgen van een opstandig mens door middel van zijn poëzie en proza. Rainer Maria Rilke vatte het leven van de dichter als volgt samen:

'Of Rimbaud: één keer met het onstuimige hart aan de taal wrikken, om die voor één ogenblik goddelijk onbruikbaar te maken - en dan weggaan, niet terugblikken, koopman worden.'

Van de achterflap:

'Ik is een ander': de revolutionaire uitspraak van een jonge hond die alles op zijn kop wilde zetten, in de poëzie en daarbuiten - en tegelijkertijd de strikt logische uitspraak van iemand die een dronken boot tot ik-figuur van zijn meest ambitieuze gedicht had gemaakt. Hoe dan ook, de jonge dichter Arthur Rimbaud zette alles op losse schroeven. Zo waren klank en kleur voor hem hetzelfde, en zeker ook proza en poëzie. Hebben zijn gedichten nog wel eens iets beredeneerds, in zijn proza gooit hij pas echt alle remmen los.
Over zijn reeksen prozagedichten, Een seizoen in de hel en Illuminations, zullen de lezers wel nooit uitgesproken raken, zo totaal verrassend zijn ze bij elke herlezing. In deze uitgave heeft meestervertaler Paul Claes zijn eerdere vertalingen verzameld en licht herzien.
 

Enig minpuntje aan dit boek is dat er een goede alfabetische index van de gedichten ontbreekt. Als in de verklarende tekst een titel wordt genoemd moet je de inhoudsopgave doorlopen waar de gedichten per bladzijde zijn gerubriceerd. Verder echt een aanrader voor iedereen die de Route Rimbaud Verlaine wil nemen, of gewoon geïnteresseerd is in de Franse poëzie.



Eisjen
januari 2007

 

 

 

 

Route Rimbaud Verlaine

 

 

 

Atheneum Polak en Van Gennep
ISBN 90 255 4689 8
Paul Claes

 

 

 

 


 

Album Zutique


Les anciens animaux en Le sonnet du trou de cul met een Engelse vertaling erbij.

 

Detail met Rimbaud en Verlaine
Detail van het schilderij Un coin de table van Henri Fantin-Latour met links Verlaine en naast hem Rimbaud. (Wikipedia)

KNIL

 


Rainer Maria Rilke
(...) een van de belangrijkste lyrische dichters in de Duitse taal. Daarnaast schreef hij verhalen, een roman, opstellen over kunst en cultuur en ook talrijke vertalingen, onder andere uit het Frans, van literaire werken en lyriek.

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

Dit 'billen' gedicht zal destijds inderdaad de gemoederen danig geschokt hebben : de decent te bedekken kant van het lichaam zo in het daglicht te plaatsen en ook nog de bezigheden die men achter gesloten deuren pleegt te hebben letterlijk in het zonnetje te zetten : je hoort de verontwaardiging en afkeuring van de lezers uit die tijd ! Gelukkig zorgt het nu voor een geamuseerde glimlach en bewondering voor zoveel durf !


Sprekend gedicht! Ik heb gelijk zo'n 'frivole' tekening van erhmm... was het niet Auguste Rodin waarvan pas in de krant stond dat er erotische tekeningen van waren ontdekt? Het kan ook Toulouse-Lautrec zijn geweest. Nou ja, zelfde tijd in ieder geval: redelijk decent, niet echt pornografisch, meer erotisch wordt een deel van het lichaam uitgebeeld/beschreven. Alleen die laatste strofe, die schetst een voor mij zeer indringend pornografisch beeld: het hoofd te keren naar de uitverkoren prooi lees ik als anale seks: een man die zijn eikel (hoofd van zijn penis) richting de prooi, billen, brengt. Het gefluister en snikken slaat dan volgens mij op het stiekeme ervan en het pijnlijke... Of lees ik er met mijn verdorven geest weer veel te veel in (zou zo maar kunnen hoor :-) )?


Claes had twee jaar voor deze uitgaaf de Martinus Nijhoffprijs 1996 gekregen en de bundel is mede
met het prijzengeld tot stand gekomen. Het was een heerlijke verrassing een gedicht hieruit vanmorgen op de list te zien.

Vertalen is hondsmoeilijk, vooral gedichten. Lezen ook! Mijn Frans is dat van beginners, vertalen van een eenvoudig krantenbericht gaat nog net, ik las de gedichten vooral in het Nederlands. Weer lees ik nu de derde regel verkeerd, namelijk direct doorlezend na de tweede, terwijl er duidelijk een punt staat. Het 'die' in regel drie las ik als terugslaand op dat neerhurken, boven een slootje bijvoorbeeld... Een zeer prozaïsch beeld dus. In de Franse versie staat er wel een komma na regel twee, maar daar vergis je je niet, omdat het over ces bains gaat i.p.v. over die plonspartijen.

De waarneming is correct. Na 45 jaar naturisme en na het zien van duizenden paren paraderende billen kan ik als deskundige wel zeggen dat Rimbaud goed gekeken heeft.

Ik krijg een soort Pallietergevoel bij dit gedicht. Plezier in het
lichamelijke, levensvreugde, 'hij sprong met zijn blote gat in de Nete' -was het niet zoiets? Lichtvoetig vooral, en de seks waar het op uitdraait in het gedicht is niet zondig maar menselijk, het lijkt éénwording, kan dat echter nooit worden. Het snikken tijdens de daad of erna.

Vraagje: Mijn uitgave heeft geen tekst op de achterflap. Arthur Rimbaud, Gedichten, Athenaeum- Polak & Van Gennep, 1998. Toch een andere uitgaaf?


Wat een apart gedicht. Kan me voorstellen dat het in die tijd schandalig was, maar ik moet er om lachen. Het heeft, naast de mooie verwoording, ook iets komisch, vooral de eerste strofe. Zag de neerhurkende heren meteen voor me. Dat Rimbaud en Verlaine minnaars waren wist ik en dat geeft me de vraag in of hij hier nu een herenliefde beschrijft of die tussen man en vrouw. 'Een blootheid die aandoenlijk is en wondermooi' volgt meteen op de beschrijving van de vrouwenbillen, maar in het vervolg kan het net zo goed om een man gaan, vind ik. Maar het maakt me eigenlijk niet veel uit. Het kan ook algemeen bedoeld zijn, dat het om allebei gaat, en dan vind ik het knap gedaan. Wat ik me dringender afvraag is wat het snikken in de laatste regel betekent. Ik vind het een luchtig en haast blij gedicht, dus waarom ineens die snikken? Iemand een verklaring? (Ik las net nog de uitleg van E., maar die vind ik zelf twijfelachtig, en wel erg ontnuchterend. Ik zou dat jammer vinden)

Leuke bijdrage, met een leerzame toelichting. Wat een wonderlijk leven heeft die man geleid. Hij komt op mij over als een excentriekeling, een enfant terrible in zijn tijd. En zou er voor hem een reden zijn geweest om na 1876 niet meer te dichten? Hij zou nog 15 jaar leven en zag in die periode genoeg om hem heen om over te dichten, lijkt me. Had hij ook alleen potlood en papier voor nodig, zoiets heb je toch altijd wel bij je? Als je de gave om te dichten in je hebt, kun je dat dan weerstaan, en waarom zou je? Dat verwondert me wel.


>Wat ik me dringender afvraag is wat het snikken in de laatste regel >betekent. Ik vind het een luchtig en haast blij gedicht, dus waarom >ineens die snikken? Iemand een verklaring?

Hij was jong toen hij dit gedicht schreef - want hij schreef geen
gedichten meer na zijn 21ste - en hij bleek homoseksueel. Zó simpel zal dat toch niet geweest zijn. Overigens passen ook bij jonge blije seks snikken weet ik nog ;-) Maar blij? Het woord prooi lijkt me niet op vanilleseks te wijzen.


In het Frans staat niets van prooi, letterlijk:

Le front tourné vers sa portion glorieuse
Et libres tous les deux murmurer des sanglots!

In de toelichting staat, dat portion in dit verband een hoogdravende term is voor achterste, en dat het slot een soixante-neuf suggereert.

Over de snikken zegt Claes niets.


Heb nog eens in het woordenboek gekeken maar er wordt bij portion niets genoemd dat de gevoelswaarde van prooi heeft. Echt alleen maar 'deel', portie. Wij kennen ook wel 'achterste' en 'achterdeel', bij ons is dat juist niet hoogdravend, maar dat kun je inderdaad niet in dit gedicht kwijt. Maar 'prooi', dat verandert de sfeer. Het idee van de anale soixante-neuf vergde hier wat hersengymnastiek gezien de noodzakelijke wederkerigheid, ik denk toch dat dat anatomisch onmogelijk is als je geen 180 graden draaibare nek hebt, enfin.



LOL. vertaling ach, wat kan je daarover zeggen? blijft een slag teveel.



Zie de website van digitallibraries.com



Leuk. Vooral Het Sonnet van de Reet kan me wel bekoren:

"Donker gerimpeld als een paarse anjelier"


> Ik zie het als een schilderij voor me, een prachtig gedicht !

Op een Franse website staat er een prachtig billen-schilderij bij van Degas. http://www.mag4.net/Rimbaud/poesies/Fesses.html Die wist ook wel wat hij graag zag :-)

> uitgebeeld/beschreven. Alleen die laatste strofe, die schetst een voor > mij zeer indringend pornografisch beeld: het hoofd te keren naar de > uitverkoren prooi lees ik als anale seks:

Anale seks heb ik geen moment aan gedacht. Maar meid, a dirty mind is a joy forever, dus laat je gedachten rustig gaan zou ik zeggen.

> Of lees ik er met mijn verdorven geest weer veel te veel in (zou zo maar > kunnen hoor :-) )?

Dat snikken ben ik ook nogal mee bezig geweest, maar ik heb het uiteindelijk voor mezelf uitgelegd als die jongeman, die door een vrouwelijke liefde was afgewezen (volgens mijn boek), en zich dit dan helemaal voorstelt hoe of het allemaal zou kunnen wezen en dan de zenuwen..... en opluchting en eindelijk....... je samen laten gaan en dan komen de tranen van geluk.....

> In de toelichting staat, dat portion in dit verband een hoogdravende > term is voor achterste, en dat het slot een soixante-neuf suggereert.

Dat zag ik dus ook voor wel voor me. 69 leek me de meest praktische vertaling van
'la front tourné vers sa portion glorieuze' ----- :-)

> Het woord prooi lijkt me niet op
> vanilleseks te wijzen.

Ik denk dat de vertaling van Claes naar "prooi" eerder is bedoeld
als iets wat je heel graag wil hebben, niet iets wat je wil verslinden. Niets slachtofferigs. Meer die glorieuze billen waarin /
tegen hij zijn gezicht wil duwen. Waar je heftig naar verlangt om te doen.

> Vraagje: Mijn uitgave heeft geen tekst op de achterflap. Arthur
> Rimbaud, Gedichten, Athenaeum- Polak & Van Gennep, 1998. Toch een > andere uitgaaf?

Het is een nieuwe uitgave, november vorig jaar.

> En zou er voor hem een reden zijn geweest om na 1876 niet meer te > dichten? Hij zou nog 15 jaar leven en zag in die periode genoeg om hem > heen om over te dichten, lijkt me. Had hij ook alleen potlood en papier > voor nodig, zoiets heb je toch altijd wel bij je? Als je de gave om te > dichten in je hebt, kun je dat dan weerstaan, en waarom zou je? Dat > verwondert me wel.

Ik had het gevoel dat dat gewelddadige einde aan de relatie met dat pistoolschot van Verlaine daar toch aan bijgedragen heeft. Dat hij zo zijn buik vol had van alles wat aan het dichten mooi had geleken, de bewonderde dichter lief hebben gehad, dat het toen over was. Hij heeft in Ethiopië ook weer een relatie met een vrouw, maar laat zijn geld weer achter aan zijn mannelijke bediende. En volgens het boek komt het allemaal door en vreselijke moeder. Koud, afstandelijk waar hij als kind zich in alle bochten wrong om enige warmte te krijgen, maar die altijd wordt afgewezen. Heeft hij ook een gedicht over geschreven, dat verschrikkelijk wrang klinkt. Moeder-kind-relatie.... wat een gevolgen dat kan hebben! Maar dat wisten we al niet waar? :-)

 

 

 

 

 


Officiële website van
Auguste Rodin

 

 

 

 

 

 

 

 

Met de roman Pallieter drukte Timmermans, na een zware geestelijke crisis, zijn vreugde om een vernieuwd levensinzicht uit. Deze lofzang op de natuur en de ongeremde levensvreugde is een meesterwerk voor alle tijden. (Wikipedia)

Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 21/01/07  Eisjen

Woensdag gedichtdag