Ach, wat een prachtige Oz heb ik nou toch gelezen. Zoveel ontroerend en
prachtig proza bij elkaar, 't is een groot cadeau. En in mijn
broodnuchtere Nls zal ik aan deze roman geen recht kunnen doen.
De feiten dan maar. Jerusalem 1960. De ik-figuur heet Channa, is - op de
nu-lijn - 30 jaar en getrouwd met Michael, geoloog. Ze hebben een
zoontje, Jair. Toen ze trouwden waren beiden student, zij Hebreeuwse
literatuur bij prof. Klausner ( Een Verhaal van ... gelezen, grrls?)
Enfin, hij werkt jaren gestaag aan z'n promotie, zij laat haar opleiding
schieten en wordt diepongelukkig.
Een behoorlijk 'plat' gegeven voor een roman, zou je zo zeggen. Maar dan
heb je Oz niet gelezen. Hij schetst 't beeld van een neurotische,
depressieve vrouw, geteisterd door slapeloosheid en nachtmerries over
haar ooit wilde, romantische dromen. Ze houdt van 'mijn Michael'. Hij is
lief, zorgzaam, betrokken. Maar
'Ik hield van zijn beheersing. Ik wilde dat hij zou ontploffen'
(pag. 107).
En op pag. 198:
'Mensen zijn geboren voor sneeuw. Om te zijn en niet om te rusten
om te schreeuwen en niet om te fluisteren om aan te raken en niet om
te kijken om te stromen en niet om te hunkeren'.
Al lezend vroeg ik me af wat ik met dit verhaal aan moest. Vrouw is
ongelukkig in huwelijk. Briljant geschreven. So what? Oz? Tot een
kwartje viel.
Pag 103:
'Ik ben te rusten gelegd. Geen enkele gebeurtenis kan mij meer
raken. Dit is mijn plaats. Hier ben ik. Zoals ik ben. Alle dagen
lijken op elkaar. Ik lijk op mezelf. ....Ik ben voorzichtig
gereedgemaakt, ingepakt in mooi papier met een rood lint eromheen en
op een plank gelegd, verkocht en uitgepakt, gebruikt en neergelegd....'
Oz. 'Een verhaal van...'. Zijn moeder die zelfmoord pleegde toen hij
nog een jong kind was. Waarover hij altijd impliciet is blijven
schrijven. Ik weet het - (Een Verhaal van ..., hfst 5!) : nooit alleen
maar lezen vanuit de biografie van de schrijver. Maar ditmaal kwam ik er
niet onderuit.
De laatste regels na een explosie van gewelddadige droombeelden:
'Een rustige wind zal de pijnbomen aanraken. De horizon zal
langzaam bleek worden. En over de vlakten zal een een koude kalmte
neerdalen'.
Mart
