Cees Nooteboom: In Nederland


"In Nederland" is een wonderlijk sprookjesachtig boek. Het lijkt wel een verhaal in een verhaal. Alfonso Tiburon de Mendoza is een Spanjaard en inspecteur van de weg in Zaragoza. Hij heeft gestudeerd in Nederland. Hij is in zijn vrije tijd schrijver en trekt zich in de hete zomermaanden terug in een leegstaande lokaal, terwijl het om hen heen uitgestorven is. Iedereen is de stad ontvlucht vanwege de zinderende hitte.

De indruk onstaat van een zonderling, die wel een gezin heeft maar iedereen heeft de moeite opgegeven om Alfonso te begrijpen. Alfonso vertelt het verhaal van Kai en Lucia (of eigenlijk schrijft hij het, maar het wordt verhalend gebracht), 2 mooie mensen, een volmaakt paar. Alfonso speelt met de woorden en uitdrukkingen in het Nederlands versus het spaans. Kai en Lucia wonen aanvankelijk in "het Noorden" en treden op als illusionisten in circussen. Het boek speelt zich af in een tijd dat er een duidelijk gescheiden Nederland was, het beschaafde Noorden en het verwilderde Zuiden, slechts verbonden door een smalle strook land. Zoals het Zuiden wordt beschrijven lijkt het wel op Tsjechie of ergens in het oosten van Europa. Niemand wil naar het Zuiden, maar door omstandigheden gedwongen (er is geen werk meer) vertrekken Kai en Lucia naar het zuiden. Kai wordt al snel ontvoerd door de sneeuwkoningin.

De hoofdstukken gaan afzonderlijk over Alfonso zelf of over Kai en Lucia (door Alfonso vertelt). Vanwege zijn beroep is Alfonso erg gefocust op wegen en hoe deze lopen. Het verhaal zelf kent voor mij niet echte hoogtepunten, het kabbelt rustig voort. Zelfs de beschrijving van de eerste keer dat Kai toch min of meer wordt verkracht (laten we het maar zo plat stellen) door de sneeuwkoningin roept weinig emoties op.

Het is mij niet helemaal duidelijk wat Nooteboom met deze roman wil zeggen (als hij al iets wil zeggen). Het barst van kleine filosofische verwijzingen en uitspraken. Het lijkt een analyse te maken van het schrijven versus het filosoferen of het zoeken van de kaders wat literatuur is of zoiets

Even googelen of anderen het beter kunnen doorgronden: Ook hier vind ik weinig nieuws.

Het boek is in 1984 bekroond met de Multatuliprijs.

Ik heb het boekje eigenlijk gekocht omdat Palmen in haar roman "De weke krijger" zo lyrisch was over deze roman van Nooteboom. Even bladeren in haar boek en daar staat:

"De roman van Nooteboom laat zich lezen als een onderzoek naar de roman zelf, een queeste naar de wetten, regels en grenzen van de literatuur. Door in een literair werk de vraag naar wat een literair werk is aan de orde te stellen, is deze roman tegelijkertijd een schending van de wetten en rituelen van de literaire tekst. De bestaande grenzen tussen taal en metataal, literatuur en literaire kritiek, tussen sprookje en roman, tussen filosofie en literatuur worden daarmee omverschreden."...

Nou, wat mij betreft een beetje te bombastisch omschreven voor deze roman. Ik vind het een aardige verhaal, maar van Nooteboom heb ik veel beter gelezen. Maar misschien moet ik het nog maar eens lezen........

Marjan


 


ISBN 902953284x
1984, Uitgeverij De Arbeiderspers
151 pagina's

Een sprookje over twee circuskinderen. Een roman of novelle over een Spaanse wegenbouwer die in zijn vrije tijd sprookjes vertelt, een sprookje over twee circuskinderen en hun avonturen in de woeste bergen in het zuiden van Nederland, waarbij de schrijver filosofeert, over Nederland en de Nederlandse taal die hij heeft leren kennen tijdens zijn studie in Delft, maar vooral over de aard van het sprookje.
Zo op het oog een simpel verhaal. Een verhaal met een diepere boodschap? Misschien, misschien ook niet.
(Meer bij de faculteit der letteren van de RUG)
 


 

Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 13/05/06  Eisjen

Terug naar top pagina