WAARDERING
De meesten van ons waren enthousiast tot zeer enthousiast. Anderen
gematigd positief en een enkeling negatief. Eerst maar de negatieve
reacties.
-----
Daarnaast lees ik ‘De ontdekking van de hemel’ en snap werkelijk niet
waarom Harry Mulisch zo geweldig bekend is en altijd weer in de prijzen
zou moeten vallen. Ik ben nu over de helft en zeer teleurgesteld in
‘onze
schrijver des vaderlands’! Het is een lang verhaal met veel, heel veel
wetenswaardigheden die de schrijver ons wil laten weten om te laten zien
wat HIJ allemaal wel niet weet: arrogant corpsballengepraat en weinig
respect voor de vrouwen. De grootste afknapper tot nu toe is als mevrouw
Sophia Brons ongeveer twee uur nadat plotseling haar man is overleden en
ze net gehoord heeft dat haar enigste kind een auto-ongeluk heeft gehad
en
in coma ligt, in bed kruipt bij een jonge man die ze nauwelijks kent.
Hoe
krijg je zo iets in godsnaam opgeschreven? Het bezoek van Max aan
Auschwitz-Birkenau: dat was invoelbaar geschreven. Ik moet zeggen, hij
schrijft best goed, althans sommige zinnen en beelden zijn echt heel
goed,
maar het is zo’n oeverloos ge....., en dat gaat maar door: 900
bladzijden!
Wat Mulisch aangaat, of liever: de ontdekking van zijn hemel, ik vond
dat
een kinderachtig boek omdat het gaat over knappe jongens die een code
kennen en dan de puzzel oplossen. Sommige jongens wonen in de hemel en
praten daar mallotig met elkaar, andere jongens wonen op aarde en neuken
om zich heen. Liefde, haat, angst, verdriet, verlangen, leven, dood, het
lijkt allemaal naar niks. Behalve dat het dingen zijn die grote mensen
doen en dus gaat het er wel even over. Het verhaal hinkt tussen plat
realisme en keukenmeidenroman. Met daarin een snufje van De
ongelooflijke
Avonturen van Bram Vingerling. Na zo’n boek denk ik altijd even dat ik
gek
ben. Bluf!
Ik schiet regelmatig hardop in de lach bij de discussie rondom dit boek
van de grote Mulisch. Ik sluit me van harte aan bij degenen die Mulisch
als persoon een arrogante, veel te veel van zijn eigen genialiteit
overtuigde kwal vinden. Persoonlijk kan ik het wel scheiden van de
boeken
die hij schrijft, en er zijn zeker boeken die ik mooi of indrukwekkend
vond. Maar De Ontdekking... Wat me er vooral van bijgebleven is, is de
uitleg van solipsisme naar aanleiding van de vader van Max omdat ik dat
toen eindelijk snapte. Verder moet ik Mulisch nageven (en de
enthousiastgrrls toegeven) dat ‘verhalende passages’ over Quinten en
Onno,
Max en Ada lezen als een trein. Haast een beetje te makkelijk, ik proef
er
geen zorgvuldig formuleren of zoekend schrijven in (waar ik van houd)
maar
eerder een schrijver die je door de pagina heen hoort zuchten: mooi
geformuleerd, oh wat ben ik toch geniaal... (hm, zei ik net niet dat ik
de
man en het boek wel dacht te kunnen scheiden?? nou ja..) Maar goed, wat
me
vooral zo mateloos irriteert aan het boek is inderdaad de pretentie van
de
manier waarop de ‘grote vragen’ behandeld worden. Hij gooit er hier en
daar wat filosofie in (en belezen is M. natuurlijk wel), doet leuk door
het over de Chef te hebben maar... waarom doet hij dat? Voor mijn gevoel
niet vanuit een gevoelde literaire noodzaak, maar vanuit een soort
narcistische motieven: kijk mij eens belezen, intelligent, geniaal,
gedurfd etc. zijn, dit boek zal worden verfilmd, vertaald, en het leest
ook nog als een trein... Nou ja, misschien zit ik er wel helemaal naast,
maar dat is wat ik proef in het boek. Een narcistisch, modieus boek, van
het begin af bedoeld om mee te scoren bij het publiek en in het
hinderlijk
zelfverzekerde bewustzijn dat dat ook zal lukken. Die indruk blijft
hangen, veel meer dan het verhaal. Van mij hoeft het dus niet op een
leeslijst, hoewel… die felle discussie is wel erg leuk!
Vandaag uitgelezen, zoals gepland. Veel mysterieus gedoe! En dan tot
slot
die ontmoeting met die blauwogige vrouw met dat nog steeds moeiteloos
leesbare kampnummer. Jakkes. Daar werd ik nou bijna misselijk van – want
ook dat losse eindje moest nog even vastgeknoopt. Ba.
Zoals jullie weten zag ik enorm tegen het lezen van dit boek op. Nou,
dat
viel dus alleszins mee ;) Maar hoewel ik het geen straf vond om te lezen
(nou, dat klinkt nog wel erg zuinigjes: ik had heus ook zin om door te
lezen), hield het boek me toch voortdurend op afstand. Ik kon me niet
echt
identificeren en werd er niet door meegesleurd. Ik denk dat dat komt
doordat Mulisch (voor mijn gevoel) toch wel erg zijn kennis tentoon
wilde
spreiden. Wanneer er flink gefilosofeerd werd, had ik soms gewoon geen
zin
om moeite te doen mijn hoofd erbij te houden. Maar dat gaf ook niet; de
strekking bleef toch wel duidelijk:-) Waar ik me in het begin wel echt
aan
stoorde was hoe er over vrouwen wordt gesproken, maar ik herinnerde me
daar vroeger wel eens iets over te hebben gelezen hier op de lijst. En
ik
heb het idee dat dat verderop in het boek niet meer zo speelde – of het
viel me niet meer op omdat ik toch meer door het verhaal werd gegrepen
dan
ik nu denk :-)
Ooit typeerde iemand Mulisch als iemand op blz. 100 bij het honderdste
woord, het woord honderd opschrijft. Need I say more... Maar toch heb ik
genoten van het verhaal.
Toen ik door die arrogante, brallerige jaren van Onno en Max heen was (ik
ben allergisch voor dit type mensen!) begon het verhaal alsmaar meer te
boeien en begreep ik dat ik al die figuren in het boek (bijv. Sophia)
niet
al te letterlijk moest nemen. Soms dacht ik nog wel: is dit een cursus
algemene ontwikkeling, bijbelkennis en politieke geschiedenis van de
jaren
60 tot 85? Hij sleept er echt alles bij.
Misschien, denk ik al schrijvend, is het wel dit: eigenlijk vertelt
Mulisch een mythe (zeg: de toren van Babel) en die stoffeert hij dan met
een Haagse familie, zijn viriele alter ego, Westerbork en mevrouwen en
meneren in bedden, Rome, Jeruzalem en de Oerknal. Het geheel ziet er
voor
mij potsierlijk uit.
Tja, met Mulisch heb ik ook een ietwat verstoorde relatie. Zijn
gekunsteldheid in stijl heeft me nooit mogen bekoren. Na verplichte
lezing
van het Stenen bruidsbed en de Aanslag was ik wel van Mulisch genezen.
Totdat een mede-Mulischhaatster mij op De ontdekking van de hemel wees.
Ik
heb het al weer een paar jaar geleden gelezen en ik moet eerlijk zeggen,
ik vond het prachtig. Aangezien ik een a-technische randdebiel ben, was
ik
minder geïnteresseerd in de wetenschappelijke passages over sterrenkunde
e.d. Deze vond ik dan ook veel te uitgebreid. Zijn visie op de wereld
houdt daar wel verband mee maar ik had de puf niet om me daar in te
verdiepen.
Eerlijkheidshalve moet ik zeggen dat ik een aantal van de
‘verhandelingen’
tussen de engelen zeer diagonaal heb doorgelezen, omdat ik ze te
theoretisch-intellectueel vond – of gewoon te hoog gegrepen voor mij :-)
Afgezien van incidenteel geneuzel heb ik wel erg genoten van het verhaal,
dat me steeds meer in zijn greep kreeg.
Ik heb het boek inderdaad met zeer veel plezier gelezen. Harry Mulisch
is
wat mij betreft een rasverteller. Ik haakte alleen bij Het einde van het
einde (laatste deel en 250 pagina’s) helemaal af. Dit is niet het eerste
boek waarin hij geen flauw benul heeft hoe hij moet afronden en dat dan
(maar da’s mijn mening) op een allerbelabberdste manier doet.
Ik vind het trouwens heel leuk om die afwisseling te ervaren tussen de
‘hemelse’ figuren die je in de proloog en de intermezzi tegenkomt en de
‘aardse werkelijkheid’. De personages worden er des te menselijker door,
al vind ik Onno wel wat pompeus en potsierlijk aangezet.
Nu wil ik even melden dat ik vanmiddag Mulisch ‘De Ontdekking van de
Hemel’ heb uitgelezen en toch onder de indruk ben van het geheel.
Ondanks de vele betekenislagen (en ik ben dan wel heel erg met de
getallen
bezig geweest, iemand anders is wellicht meer bezig net de verhaallijn)
blijft het voor mij een zeer spannend boek om te lezen.
Ik heb trouwens deel drie net uit, en wat ik heel bijzonder vind, is dat
Max doodgaat. Hoewel je, gezien de ‘goddelijke opdracht’ weet dat niet
Max
maar Quinten (neem ik tot nu toe aan) de hoofdpersoon van dit boek is,
fungeerde Max in het verhaal toch steeds als hoofdpersoon. En
hoofdpersonen gaan meestal niet dood voor het einde van het boek. Het is
knap als je als schrijver zo’n perspectiefwisseling aan kunt brengen
zonder dat dat een storende breuk teweegbrengt in het verhaal. Ga gauw
verder lezen...
Ik heb het boek eind juli, toen ik vanwege een operatie nIEts mocht,
helemaal uitgelezen in 5 dagen. Geweldig! Wil er graag over praten, dus
kom maar op.
Ik lees het hier vaker, die afkeer van Harry Mulisch als persoon. Dat
verbaast me, vooral de felheid waarmee die afkeer wordt geuit. Ik ken de
man niet, en wat ik van hem gezien heb, nodigt me ook niet uit om
contact
met hem op te nemen. Aan de andere kant: wat heb ik met hem als persoon
te
maken? Of welke lezer dan ook? Zijn boeken, vooral die van de laatste
jaren, vind ik stuk voor stuk boeiend en herlezenswaardig. Dat De
ontdekking van de hemel een vreemd beeld van vrouwen geeft, heb ik er
niet
uit gehaald. Het boek gaat niet over vrouwen, het gaat over twee mannen,
die met elkaar verweven zijn omdat dat door hogerhand zo beslist is. Nou,
daar vind ik op zich niks seksistisch aan. De hoofdpersonen zijn
inderdaad
niet sympathiek, maar dat hoeft ook niet. Sterker nog, personages kunnen
maar beter niet sympathiek zijn, want dan is het gemakkelijker er een
boeiend verhaal over te schrijven. Kortom, ik ben van mening dat Mulisch
goede boeken schrijft, die vaak een interessant onderliggend thema
hebben
dat ook nog eens goed en boeiend wordt uitgewerkt. Dat is alles wat ik
van
de man hoef.
Ik was ook geen fan van hem, en nog niet, maar ik vind De ontdekking van
de Hemel als literatuur hoogstaand en heb het zeer geboeid gelezen.
Nu heb ik nog niet zoveel gelezen van Mulish, maar De ontdekking van de
Hemel vond ik een adembenemend boek. Een boek dat je gewoon niet in één
keer kunt vatten en dat je gewoon nog een keer moet lezen nadat je het
uit
hebt. Tenminste dat was mijn ervaring. Het boek staat op mijn
favorietenplankje.
Eergisteren ben ik in het boek begonnen en nu is het uit. Wat een
prachtig
en ook humoristisch verhaal. Zo nu en dan schoot ik hardop in de lach.
Een
traan heb ik er niet om gelaten.
Ook was er volgens mij iemand die alle feiten die in het boek voorkwamen
als een hoe werd dat ook alweer verwoord, iets als een waterval van
kennis
die de heer M. over de lezer uitstortte om maar te laten zien hoe
intelligent hij wel niet was. Daar kwam het geloof ik op neer. Ik vond
al
die feitjes juist een van de charmes van het hele verhaal. Juist met al
die feiten (waarvan ik de helft echt niet begreep) maakte het hele
verhaal
tot een geheel. De astronoom die ik soms echt niet volgde. Ik weet niets
van sterren en planeten, nou ja bijna niets. Ik kan Orion uit de hemel
plukken, Cassiopeia herken ik ook en de grote beer die eigenlijk een
steelpan is herken ik ook nog, maar de C-123-hupsedinges... nee geen
idee.
De linguïst die in zeer korte tijd Fins sprak. Allerlei andere talen
zich
eigen heeft gemaakt en zelfs hiërogliefen kan lezen. En dan de stroom
woorden die hij met de astronoom uitwisselde. Genoten heb ik ervan.
In ieder geval was dit een boek waarvan ik zeg: Ge_wel_dig. Zeker het
herlezen waard.
Heel veel omgevouwen bladzijden – ik kan onmogelijk álles uittikken wat
ik
interessant vond, maar wel een paar stukken. Prachtig prachtig boek. En
ja
ja, ok ok, het is bArstensvol met melodramatic ‘toevallige’
gebeurtenissen
maar – het is toch door een engel allemaal bestuurd dus dat kAn toch
wel:-)!! Volgens mij heeft Mulisch de grootste lol gehad in het
schrijven
van dit boek – engelen als gestresste ambtenaren die de uitvoering van
hun
opdrachten moeten uitleggen aan De Chef. Heerlijk allemaal.
Afgelopen weken ben ik begonnen aan ‘De ontdekking van de hemel’ en vind
het een geweldig boek. Er zit alles in humor, psychologie, filosofie,
emotie, geschiedenis en architectuur.
Ik ben helemaal ‘Harry M. om’ (......) om het maar even zo uit te
drukken.
Na jarenlang boeken van Harry Mulisch links te hebben laten liggen na
één
slechte ervaring (shame on me), kon ik een aantal weken geleden ‘De
ontdekking van de hemel’ voor een mooi prijsje op een boekenmarkt niet
laten liggen. Ik vond (vind) Harry M. soms wat irritant overkomen, maar
ik
vind ‘De ontdekking van de hemel’ werkelijk een fantastisch boek, ik
moest
er wel even inkomen, pas na 200 pagina’s had het boek mij in zijn greep,
die intermezzo’s met die vreemde figuren vond ik aanvankelijk maar zo-zo,
maar nu moet ik nog 50 pagina’s en die ga ik na deze mail snel
uitlezen.... Ik kan niet wachten.....
Zwaar onder de indruk, echt inderdaad een fantastisch boek.
Voor mij in het begin zeker ook. Ik moest bij de eerste pagina’s echt
hardop lachen. Dat ging weliswaar vrij snel over, maar het bleef boeien.
Die intermezzo’s vond ik ook erg leuk trouwens. Het was maar goed dat ik
het tijdens de vakantie las want anders zou ik me sufgegoogled hebben op
van alles en nog wat. Nu heb ik me alleen maar laten meeslepen:
uitermate
boeiend, belangwekkend, interessant, spannend en een heerlijk verhaal.
En
met een einde dat je versuft achterlaat.
Onno, Max, Ada, die moeder van Ada, Quinten, dat sprookjesachtig huis
waar
hij opgroeide... goh, ik krijg spontaan zin om het ‘weer’ te lezen.
O ja, dat huis, het graf van het paard, de slotenmaker, Onno en Max in
Cuba, de kraai in Rome en ga maar door. Als het niet zo’n pil zou ik er
ook zo weer in beginnen!
Als Mulisch heeft willen bereiken duidelijk te maken dat de mensheid de
Hemel nooit op eigen houtje kan bereiken of gestalte geven zonder hulp
van
de Chef dan is hij in zijn doel geslaagd. Als hij heeft willen bereiken
dat de lezer geboeid zo’n dikke roman zou kunnen lezen dan is hij daarin
geslaagd. Vorm en inhoud sluiten goed op elkaar aan. Mulisch is een
geweldige stilist. Menigeen heeft er ook nog wat van kunnen ‘leren’, qua
bijbelkennis, kunst et cetera.
Maar ik vond dit wel een goeie roman. Een geweldige vondst om een
verhaal
te schrijven over mensen wier leven zó moet verlopen dat een hemelse
opdracht kan worden uitgevoerd. Dat maakte voor mij zelfs de meest
onaannemelijke verwikkelingen (met name de nachtelijke relatie tussen
Max
en Sophia en het feit dat Onno de opvoeding van Quinten volkomen uit
handen geeft) acceptabel. M’n enthousiasme over het begin werd tegen het
einde wat getemperd omdat ik wat last kreeg van de ‘uitleggerigheid’ die
er dan aan te pas komt. En pal na het gebeuren van ‘Max en de meteoriet’
waar ik in m’n vorige mail zo enthousiast over was, vond ik het verhaal
ook nogal inkakken. Quinten, die dan het verhaal moet dragen, vond ik
als
persoon minder interessant dan Max en Onno (logisch, gezien z’n aard) en
toen het verhaal uit Nederland vertrok miste ik het extraatje van de
herkenbare couleur locale: de verwevenheid met echte en herkenbare
gebeurtenissen en personen uit ‘onze’ jaren zestig en zeventig. Het werd
weer leuker toen Quinten en Onno op zoek gingen naar de stenen tafelen
(jammer dat er zoveel uiteenzettingen over bijbelse en andere
geschiedenis
bij nodig waren) en, gevlucht naar Israël, de heilige plaatsen gingen
bekijken (idem). Die plaatsen vond ik overigens zelfs zo mooi beschreven
dat ik voor het eerst sinds jaren dacht dat het misschien wel de moeite
zou zijn ze ook eens te bezoeken:-) Ook het einde van het boek vond ik
mooi: de overgang van Quinten naar de Burcht, de moeders, de letters die
van de tafelen loskwamen (en de achten; die begreep ik niet, maar ook
weer: het oneindige, mooi verbeeld). Knap dat het einde niet teleurstelt,
ondanks de hooggespannen verwachting die het boek oproept. De
allerlaatste
zinnen van het boek vond ik zelfs helemaal geweldig: “Hoort u mij? Ik
laat
het er niet bij zitten! Wat verbeelden ze zich wel! Wie denken ze
eigenlijk dat ze zijn, die parvenu’s! Geef antwoord!” Prachtig!
index boekgrrls
bespreking Ontdekking van de Hemel
|
De diverse onderdelen
van de Ontdekking van de Hemel
die de boekgrrls bespraken:
Het verhaal
De proloog
Intermezzi en hemelse plannen
Getallen, symbolen,
geometrische figuren, muziek en architectuur
Wie of wat is Quinten en wie is
zijn vader
Sleutelfiguren en andere
verwijzingen
Foutjes
Overige mails over de inhoud
|
