Intro
Op 30 oktober 2001 presenteert de nog onbekende schrijfster Judith
Koelemeijer een boek over haar familie in haar geboortedorp Wormer. In
het dorpscafé houdt Jan Blokker een vlammende lofrede: ‘Al lezend heb
ik vaak moeten denken aan Montaillou, van de Franse historicus Le Roy
Ladurie. […] Montaillou in het twintigste-eeuwse Wormer – dat krijgen
we hier zomaar cadeau, zonder er zes eeuwen op te hebben moeten
wachten. Historici van de toekomst zullen hun vingers aflikken bij het
rijke materiaal.’
In de jaren daarna valt Nederland massaal voor Het zwijgen van
Maria Zachea. Het boek wint de NS Publieksprijs, het Gouden
Ezelsoor en de Zaanse Cultuurprijs. In tien jaar tijd gaan er 300.000
exemplaren over de toonbank. Het zwijgen van Maria Zachea
zette een trend, constateert de Volkskrant: mede door het
succes van het boek is de familiegeschiedenis een uiterst populair
genre geworden.
Nog steeds indrukwekkend
Voor mij was het een onbekend boek, maar deze
jubileumeditie van het in 2001 voor het eerst verschenen verhaal maakt
nog steeds indruk. Misschien nu nog wel meer, omdat er een voor-
nawoord en lezersbrieven toegevoegd zijn.
Het boek gaat over Maria Zachea, die een hersenbloeding heeft gehad en
nu om de beurt wordt verzorgd door één van haar twaalf kinderen. De
geschiedenis van het gezin wordt door de ogen van de kinderen verteld;
zij zijn ieder één hoofdstuk aan het woord. De lezersbrieven geven aan
dat het boek in eerste instantie zo succesvol was omdat het zoveel
herkenning opriep: een groot gezin met daarin het vechten om aandacht,
de verschillende persoonlijkheden en problemen, en tegelijkertijd het
saamhorigheidsgevoel. Ik kan me niet voorstellen hoe het moet zijn om
in zo’n groot gezin op te groeien, maar kon wel degelijk herkenning
vinden in dit boek. Zelfs in een gezin van drie kinderen, waarin ik ben
grootgebracht, spelen genoemde zaken een rol. Een voorbeeld is de
verdeling van het gezin in de bollebozen en de werkers, de denkers en
de doeners, dat ook van toepassing is op mij en mijn zus.
Het mooie van het boek is dat de schrijfster geen expliciete analyse
hoeft te geven van wat ik hierboven schets. Als lezer voel je dit aan;
het verhaal staat op zichzelf. Alle toevoegingen van deze
jubileumeditie zijn daarbij een mooi extraatje.
Anouschka
|
Foto: Bob Bronshoff
Website Judith Koelemeijer
|
