Eindelijk weer eens een boek uitgelezen. Ik heb het bij Elma meegenomen
ooit: Harlekijntjes miljoenen. Dat moet een deuntje zijn van de stomme
film, maar ik weet niet goed hoe daar op te googlen. Het is in ieder
geval de melodie die de godganse dag uit de luidsprekertjes van het
bejaardentehuis komt. Moeder, die daar inmiddels haar intrek heeft
genomen, blijft ervan genieten. Maar ja, zij leeft in gedachten dan ook
alleen maar in het verleden, in het stadje waar de tijd is stil blijven
staan. Hrabal heeft het vaak over het stadje waar de tijd is stil
blijven staan. Ik kon me daar eigenlijk alleen maar een ingeslapen
stadje bij voorstellen. Dit boek heeft het me duidelijk gemaakt. Er is
nu ook sprake van het stadje waar de tijd NIET stil is blijven staan. En
dat is het stadje waar de meisjes allemaal spijkerbroeken dragen en
waarin niet meer gezongen wordt tijdens het werk. Kortom: het stadje
waar de tijd is stil blijven staan, is het stadje dat je
in je geheugen meedraagt.
Dit boek wordt verteld vanuit de moeder. Iedereen die iets van Hrabal
gelezen heeft, kent die moeder wel. Ze was een opvallende verschijning,
iedereen keek haar na, ze conformeerde zich niet. En dat doet ze nog
steeds niet. Alleen nu blinkt ze uit doordat ze geen moeite doet om zich
op te tutten, zelfs het slechtzittende kunstgebit heeft ze meteen na
ontvangst vernietigd. En dat alles met trots!
Het verhaal? Tja. De communisten zijn aan de macht. Francin moet zijn
geliefde bierbrouwerij verlaten. Extra schrijnend is dat juist het feit
dat hij altijd een goede werkgever was, hem bestempelt tot verrader. Oom
Pepin zit dan al in een bejaardentehuis. Dat tehuis is gevestigd in een
oud grafelijk slot. En dat spreekt de moeder bijzonder aan. Het besluit
is gauw genomen: ze kopen van hun laatste spaargeld een kamer voor twee
personen in dat bejaardentehuis. Francin luistert alleen nog maar naar
de nieuwsberichten, hij hoopt dat ooit een keer de totale wereldvrede
aangekondigd gaat worden. Maar moeder leeft in het verleden. Ze gaat een
min of meer geestelijk-erotische relatie aan met de fresco's op het
plafond en met de beelden in de tuin die de seizoenen voorstellen.
Ook leert ze drie mannen kennen, hoffelijke heren, die vertellen haar
verhalen, het zijn de getuigen van de oude tijden. Zo vaak luistert ze
naar hen en wandelt ze met hen dat ze hen niet meer nodig heeft: ze is
zelf getuige geworden.
En dan komt op het eind van het boek alles op losse schroeven te staan
en eerlijk gezegd snap ik het dan allemaal niet meer, maar dat dondert
gewoon niet. Ik heb die vertelstem weer gehoord! Ik heb het niet in een
ruk uitgelezen, integendeel zelfs, maar die stem is wel altijd bij me
gebleven. Een stem vol weemoed en daar ben ik nu eenmaal dol op, maar
daarnaast ook de stem van iemand die hoe en wat dan ook overal over kan
glimlachen en kan bedenken dat het allemaal zin heeft gehad.
Prachtig, prachtig!
Glimlachend nu,
Paula
|
Ook door de grrls gelezen van Hrabal:
Al te luide eenzaamheid
Tjechische portretten: B. Habral
Harlekijntjes miljoenen is een van de romans van Bohumil Hrabal over
zijn ouders, een schitterend, weemoedig makend boek over een gedaan
leven, vol herinneringen aan Nymburk, een kleine Tsjechische stad, en de
plaatselijke bierbrouwerij.
Lees en luister verder bij
boeken vpro
|
