Bret Easton Ellis: Lunar Park
(2005, Nederlandse vertaling Inge de Heer en Johannes Jonker)


Jaren geleden (1991) legde ik American Psycho, het eerste boek van Bret Easton Ellis, walgend halfgelezen weg. De gewelddadige scènes in het boek maakten me misselijk en ik voegde me bij de groep die in alle toonaarden het boek afkraakte op grond van alles behalve hoe het was geschreven. Want Ellis kan schrijven. Hij trekt je met gemak een wereld in waar je eigenlijk niet in wilt. Toen Lunar Park langskwam als boekring vond ik dat ik het minstens moest proberen. Laat ik daar nu geen seconde spijt van hebben. Het boek leest niet alleen als een trein - want Ellis kan nog steeds schrijven maar is ook op een vreemde manier spannend. Ellis heeft zoveel lagen aangebracht, dat je met gemak op dit boek zou kunnen promoveren.

Lunar Park is een postmodern spookverhaal, het verhaal van een schrijver die wordt achtervolgd door zijn eigen verleden. De verteller van het verhaal heet Bret Easton Ellis en het is uitkijken dat je niet met beide benen in de klaar gezette valkuil dondert: Lunar Park is fictie en geen autobiografie. Het karakter Bret Easton Ellis verontschuldigt zich voor zijn vroegere boeken:

"Ik had de achteloze slachting die de boventoon voerde in de boeken die ik van mijn twintigste tot mijn dertigste had geschreven, achter me gelaten, net als de afgesneden hoofden, de van bloed gemaakte soep en de vrouw die vaginaal werd gepenetreerd met haar eigen rib. Het was 'interessant' en opwindend geweest dat soort geweld te onderzoeken en het was allemaal hoe dan ook metaforisch, althans voor mij op dat moment in mijn leven, toen ik jong en opstandig was en nog geen sjoege had van mijn eigen sterfelijkheid, een tijd dat fysieke pijn en werkelijk lijden voor mij geen betekenis hadden."

We ontmoeten het karakter Bret Easton Ellis als hij op verzoek van zijn vrouw Jayne Ellis, een beroemde filmster, een poging waagt hun huwelijk te redden voor hun gezamenlijke zoontje Robby en Jayne's dochtertje Sarah. Het vaderschap noopt Ellis tot het beschrijven van de opvoeding in Amerikaanse rijke en beroemde kringen en het etentje bij vrienden staat garant voor vlijmscherpe ironie (kan dat?). De gesprekken aan tafel gingen over: het schrappen van pasta uit het schoollunchmenu, de voedingsdeskundige die de hapjes voor de bar mitswa leverde, de Pilatesklas voor tweejarigen, de zesdeklasser die een sportbeha nodig had, het jongetje dat zijn moeder in de luxesupermarkt aan haar mouw trok en vroeg: 'Zitten hier koolhydraten in?'.

Ondertussen gebeuren er vreemde dingen. De auto van zijn gestorven vader rijdt weer rond. De hoofdpersoon uit American Psycho komt op een feestje. Een detective vertelt hem over de moorden uit American Psycho die nu gebeuren. De pop van zijn dochtertje leeft en is gewelddadig. De studente die op Bret Easton Ellis wil afstuderen (en waar het karakter graag mee zou willen vrijen) lijkt vermoord. En dan is er nog het verhaal van de verdwenen jongetjes. Het resulteert in een 'eindscène' die Spielberg zo kan filmen. Soms maken de kinderen wat van de griezeldingen mee. Soms de volwassenen rond het karakter Ellis. Maar omdat hij zichzelf met uppers, downers, coke, heroïne en alcohol op de been houdt, denkt iedereen dat hij hallucineert. En wellicht is dat ook wel zo. De lijn tussen fantasie en werkelijkheid is broos. Waar het om draait is de relatie van het karakter
Ellis met zijn vader die zich vanzelfsprekend weerspiegelt in de relatie met Robby:

"Ik was nu mijn vader. Robby was nu mij."

Het gedrogeerde karakter Ellis doet manmoedige pogingen om zijn werkelijkheid onder ogen te zien en stuurt daarom de schrijver weg. Wie is echt en wie niet? Hij probeert een relatie met zijn zoon op te bouwen, maar die onttrekt zich letterlijk. Het eind zou je zelfs defaitistisch kunnen noemen: het onvermogen tot een vader-zoon relatie lijkt in de genen te zitten. Het zit wel verpakt in prachtig proza, bijna poëtisch.

Is Lunar Park een goed boek? Al sla je me dood. Bret Easton Ellis haalt kilo's postmoderniteit uit de la. Van geen enkel personage uit het boek zou je kunnen zeggen dat ze echt zijn (zelfs Jayne Dennis is een verzinsel) en later in het boek nemen de dubbelrollen toe. Maar Lunar Park is een boek dat je meetrekt in een wereld met personages die lijken op mensen uit de echte wereld (maar wat is dat dan, de echte wereld?). Wat mij betreft is Lunar Park een page turner van hoog niveau.

 

 

yvonnep

 

 

Yvonnep las de roemruchte voorganger American Psycho (1991) niet uit (grr). Ik wel. Ook vol grr, overigens. Bleef niettemin nieuwsgierig. Is deze mededeling relevant? Misschien wel. Omdat Lunar Park de pendant lijkt van Am.Ps..

Over de plot. De ik-figuur heet Bret E E, auteur van o.m. Am. Ps. (De suggestie van een autobiografisch geschrift is indrukwekkend overtuigend!) Bret werd een stinkendrijke cultfiguur na z'n eerste roemruchte publicaties. Drugs, booze en vrouwen. Nu is hij een veertiger, wil afkicken en af van z'n image. Trekt in bij z'n oude liefde (Jayne Dennis, filmster, ook in 't echt ooit z'n vrouw) en moeder van z'n inmiddels 11-jarige zoon en haar dochtertje. Adres: Elsinorelane 7 in .....pff -- geen zin om op te zoeken.
Let op: Elsinore is de naam van 't Hamlet-slot.

En ja - huize Elsinore verandert al snel in een spookhuis met alles erop en eraan. 't Gaat van een beetje eng tot erg eng. Ontkalkend huis, verschuivend meubilair, onbeheersbare elektriek, duistere mailtjes, monsterachtige en agressieve wezens etc. In de boze buitenwereld: verdwijnende jongetjes, gruwelijke moorden en de natuur die op tilt slaat zodra Bret E E zich vertoont.

Wat doen we met deze roman? Spannend geschreven, zeker. Maar ik hou helemaal niet van horror-gedoe. Kom op, allemaal flauwe kul. Interessant vond 'k in elk geval de verwijzingen naar Amican Psycho. Patrick Bateman, de decadente serialkiller in die roman, manifesteert zich hier opnieuw. Moordt als eerder. Een nachtmerrie voor de nu oudere Bret E E. Die wederom snuift en zuipt. En aangezien hij (echt?) die Bateman als jong auteur had gecreerd als haat-figuur t/o z'n vader, komt die vader weer in beeld. En dat stuk in de roman is gruwelijk-ontroerend. Vader roept z'n zoon terug. Maar de vader Bret lijkt uiteindelijk zijn zoontje op zijn beurt opnieuw kwijt te raken.

Tja. Mooie roman? Ach. Bijzonder? Zeker wel. Ze mogen op mijn plank blijven staan: American Psycho en Lunar Park. Toch something special tussen al die degelijke bandjes.

Mart


Bret Easton Ellis
(Geluid aan zetten, intrigerende, spannende muziek)

Jayne Dennis
(de ex-echtgenote van Ellis en net als een van de hoofdpersonen filmster)

Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 23/09/06  Eisjen

Terug naar top pagina