Jaren geleden (1991) legde ik American Psycho, het eerste boek van Bret
Easton Ellis, walgend halfgelezen weg. De gewelddadige scènes in het
boek maakten me misselijk en ik voegde me bij de groep die in alle
toonaarden het boek afkraakte op grond van alles behalve hoe het was
geschreven. Want Ellis kan schrijven. Hij trekt je met gemak een wereld
in waar je eigenlijk niet in wilt. Toen Lunar Park langskwam als
boekring vond ik dat ik het minstens moest proberen. Laat ik daar nu
geen seconde spijt van hebben. Het boek leest niet alleen als een trein
- want Ellis kan nog steeds schrijven maar is ook op een vreemde manier
spannend. Ellis heeft zoveel lagen aangebracht, dat je met gemak op dit
boek zou kunnen promoveren.
Lunar Park is een postmodern spookverhaal, het verhaal van een schrijver
die wordt achtervolgd door zijn eigen verleden. De verteller van het
verhaal heet Bret Easton Ellis en het is uitkijken dat je niet met beide
benen in de klaar gezette valkuil dondert: Lunar Park is fictie en geen
autobiografie. Het karakter Bret Easton Ellis verontschuldigt zich voor
zijn vroegere boeken:
"Ik had de achteloze slachting die de boventoon voerde in de boeken die
ik van mijn twintigste tot mijn dertigste had geschreven, achter me
gelaten, net als de afgesneden hoofden, de van bloed gemaakte soep en de
vrouw die vaginaal werd gepenetreerd met haar eigen rib. Het was 'interessant'
en opwindend geweest dat soort geweld te onderzoeken en het was allemaal
hoe dan ook metaforisch, althans voor mij op dat moment in mijn leven,
toen ik jong en opstandig was en nog geen sjoege had van mijn eigen
sterfelijkheid, een tijd dat fysieke pijn en werkelijk lijden voor mij
geen betekenis hadden."
We ontmoeten het karakter Bret Easton Ellis als hij op verzoek van zijn
vrouw Jayne Ellis, een beroemde filmster, een poging waagt hun huwelijk
te redden voor hun gezamenlijke zoontje Robby en Jayne's dochtertje
Sarah. Het vaderschap noopt Ellis tot het beschrijven van de opvoeding
in Amerikaanse rijke en beroemde kringen en het etentje bij vrienden
staat garant voor vlijmscherpe ironie (kan dat?). De gesprekken aan
tafel gingen over: het schrappen van pasta uit het schoollunchmenu, de
voedingsdeskundige die de hapjes voor de bar mitswa leverde, de
Pilatesklas voor tweejarigen, de zesdeklasser die een sportbeha nodig
had, het jongetje dat zijn moeder in de luxesupermarkt aan haar mouw
trok en vroeg: 'Zitten hier koolhydraten in?'.
Ondertussen gebeuren er vreemde dingen. De auto van zijn gestorven vader
rijdt weer rond. De hoofdpersoon uit American Psycho komt op een feestje.
Een detective vertelt hem over de moorden uit American Psycho die nu
gebeuren. De pop van zijn dochtertje leeft en is gewelddadig. De
studente die op Bret Easton Ellis wil afstuderen (en waar het karakter
graag mee zou willen vrijen) lijkt vermoord. En dan is er nog het
verhaal van de verdwenen jongetjes. Het resulteert in een 'eindscène'
die Spielberg zo kan filmen. Soms maken de kinderen wat van de
griezeldingen mee. Soms de volwassenen rond het karakter Ellis. Maar
omdat hij zichzelf met uppers, downers, coke, heroïne en alcohol op de
been houdt, denkt iedereen dat hij hallucineert. En wellicht is dat ook
wel zo. De lijn tussen fantasie en werkelijkheid is broos. Waar het om
draait is de relatie van het karakter
Ellis met zijn vader die zich vanzelfsprekend weerspiegelt in de relatie
met Robby:
"Ik was nu mijn vader. Robby was nu mij."
Het gedrogeerde karakter Ellis doet manmoedige pogingen om zijn
werkelijkheid onder ogen te zien en stuurt daarom de schrijver weg. Wie
is echt en wie niet? Hij probeert een relatie met zijn zoon op te bouwen,
maar die onttrekt zich letterlijk. Het eind zou je zelfs defaitistisch
kunnen noemen: het onvermogen tot een vader-zoon relatie lijkt in de
genen te zitten. Het zit wel verpakt in prachtig proza, bijna poëtisch.
Is Lunar Park een goed boek? Al sla je me dood. Bret Easton Ellis haalt
kilo's postmoderniteit uit de la. Van geen enkel personage uit het boek
zou je kunnen zeggen dat ze echt zijn (zelfs Jayne Dennis is een
verzinsel) en later in het boek nemen de dubbelrollen toe. Maar Lunar
Park is een boek dat je meetrekt in een wereld met personages die lijken
op mensen uit de echte wereld (maar wat is dat dan, de echte wereld?).
Wat mij betreft is Lunar Park een page turner van hoog niveau.
yvonnep
Yvonnep
las de roemruchte voorganger American Psycho (1991) niet uit (grr). Ik
wel. Ook vol grr, overigens. Bleef niettemin nieuwsgierig. Is deze
mededeling relevant? Misschien wel. Omdat Lunar Park de pendant lijkt
van Am.Ps..
Over de plot. De ik-figuur heet Bret E E, auteur van o.m. Am. Ps. (De
suggestie van een autobiografisch geschrift is indrukwekkend overtuigend!)
Bret werd een stinkendrijke cultfiguur na z'n eerste roemruchte
publicaties. Drugs, booze en vrouwen. Nu is hij een veertiger, wil
afkicken en af van z'n image. Trekt in bij z'n oude liefde (Jayne
Dennis, filmster, ook in 't echt ooit z'n vrouw) en moeder van z'n
inmiddels 11-jarige zoon en haar dochtertje. Adres: Elsinorelane 7 in
.....pff -- geen zin om op te zoeken.
Let op: Elsinore is de naam van 't Hamlet-slot.
En ja - huize Elsinore verandert al snel in een spookhuis met alles erop
en eraan. 't Gaat van een beetje eng tot erg eng. Ontkalkend huis,
verschuivend meubilair, onbeheersbare elektriek, duistere mailtjes,
monsterachtige en agressieve wezens etc. In de boze buitenwereld:
verdwijnende jongetjes, gruwelijke moorden en de natuur die op tilt
slaat zodra Bret E E zich vertoont.
Wat doen we met deze roman? Spannend geschreven, zeker. Maar ik hou
helemaal niet van horror-gedoe. Kom op, allemaal flauwe kul. Interessant
vond 'k in elk geval de verwijzingen naar Amican Psycho. Patrick
Bateman, de decadente serialkiller in die roman, manifesteert zich hier
opnieuw. Moordt als eerder. Een nachtmerrie voor de nu oudere Bret E E.
Die wederom snuift en zuipt. En aangezien hij (echt?) die Bateman als
jong auteur had gecreerd als haat-figuur t/o z'n vader, komt die vader
weer in beeld. En dat stuk in de roman is gruwelijk-ontroerend. Vader
roept z'n zoon terug. Maar de vader Bret lijkt uiteindelijk zijn zoontje
op zijn beurt opnieuw kwijt te raken.
Tja. Mooie roman? Ach. Bijzonder? Zeker wel. Ze mogen op mijn plank
blijven staan: American Psycho en Lunar Park. Toch something special
tussen al die degelijke bandjes.
Mart
|
Bret Easton Ellis
(Geluid aan zetten, intrigerende, spannende muziek)
Jayne Dennis
(de ex-echtgenote van Ellis en net als een van de hoofdpersonen filmster)
|