Tijd van handeling is 1869. Plaats is St. Petersburg. Hoofdpersoon is
Fjodor Michailovitsj Dostojevski (jawel, die wereldberoemde auteur). FMD
is naar Petersburg afgereisd (hij woont zelf in Dresden met zijn tweede
vrouw) nadat hij gehoord heeft dat zijn zoon Pavel in Petersburg
zelfmoord heeft gepleegd. Pavel is eigenlijk de stiefzoon van FMD uit
zijn 1e huwelijk (Pavel was zeven toen FMD trouwde met de moeder van
Pavel, die later overlijdt; FMD beschouwt Pavel volledig als zijn eigen
zoon). In Petersburg bezoekt FMD de kamer van Pavel, waar zijn koffer
nog is. Al snel neemt FMD zijn intrek in die kamer, welke verhuurd wordt
door Anna Sergejena en haar dochter Matrjona. Matrjona had een
bijzondere band met Pavel. FMD gaat naar de politie om de papieren van
Pavel op te halen. Die liggen daar, omdat de omstandigheden waaronder
Pavel is overleden, verdacht zijn. De papieren worden (nog) niet
beschikbaar gesteld. Wel wordt FMD verteld dat de papieren niets
bijzonders zijn; een dagboek, de eerste pogingen tot een verhaal doch
wel een belangrijke lijst met namen van regeringsfunctionarissen die
gedood gaan worden.
Al snel ontdekt FMD dat Pavel in Petersburg zich had verbonden aan
de bestrijders van het regime, een anarchistische organisatie. Hun
aanvoerder is Netsjajev. FMD ontmoet Netsjajev een aantal maal. Ook laat
Netsjajev de plek zien waar Pavel zgn. zelfmoord zou hebben gepleegd.
FMD verdenkt Netsjajev dat hij Pavel heeft gedwongen tot zelfmoord om
hem (FMD) naar St. Petersburg te lokken om FMD (en zijn woorden) te
gebruiken om een revolutie uit te lokken. Ondertussen is FMD verliefd
geworden op zijn hospita en verwekt zelfs een kind bij haar. Later
krijgt hij wel de papieren van Pavel van de politie. FMD leest het
dagboek van zijn zoon, terwijl hij dat beter niet had kunnen doen. Hij
is volkomen het spoor bijster. Het verhaal loopt somber en triest af.
"De meester van Petersburg" was een voor mij onbekende titel van Coetzee.
De meeste van zijn bekendste titels heeft hij daarna geschreven. Toch
werd dit boek al omschreven als "Dit is kunst. Het bewijs is geleverd".
Misschien is het zijn doorbraak geweest? In ieder geval is dit ergens
wel een typisch Coetzee boek: scherp, analytisch, loom en krachtig
worden de messen geslepen (en het verhaal opgebouwd). Het is een
onthutsende roman over de gespannen relatie tussen vader en stiefzoon,
die elkaar blijkbaar niet begrepen. De stiefvader gaat -na de door van
zijn stiefzoon- wanhopig op zoek naar een spoor van leven en kan
eigenlijk niet accepteren dat Pavel dood is. Hij vraagt zich af of hij
zelf schuldig is aan de dood van Pavel. Het brengt FMD aan de rand van
de afgrond.
Marjan
|
De Zuid-Afrikaanse schrijver en essayist J. M. Coetzee is de
nieuwe winnaar van de Nobelprijs voor de literatuur. De Zweedse jury
prijst zijn ambachtelijke compositie, zijn pregnante dialogen en zijn
analytische brille.
(meer bij
Knack.be)
Sint-Petersburg is na Moskou de belangrijkste stad van Rusland en
is een belangrijk industrieel, wetenschappelijk en cultureel centrum.
(meer
bij Wikipedia.nl)
Fjodor Michajlovitsj Dostojevski (Moskou, 11 november 1821 – Sint-Petersburg,
9 februari 1881) was een Russisch schrijver en publicist, een van de
meest bekende auteurs uit de Russische literatuur.
(meer bij
Wikipedia.nl)
oorspr. uitgave 1994, 1995
isbn 9041404864
Ambo|Anthos uitgevers
229 pagina's
|
