In andere boeken en uit verhalen had ik over de Japans-Chinese oorlog
gehoord. Daar wilde ik allang meer over weten. En, vraag me niet waarom,
omdat ik alle boeken van Chinese schrijvers wil lezen (behalve Lulu
Wang) kocht ik dit boek meteen toen ik het in de ramsj zag liggen. Het
is een boek dat je wat doet.
In de zomer van 1937 veroverde het Japanse keizerlijke leger het Chinese
Shanghai. In december 1937 viel het Japanse leger Nanking binnen en
vermoordde 300.000 van de 600.000 burgers en soldaten in de stad. Dit
staat bekend onder de naam De verkrachting van Nanking. Meer dan 20.000
vrouwen (sommige schattingen hebben het zelfs over 80.000 vrouwen)
werden door groepen Japanners verkracht, doodgestoken met bajonetten of
doodgeschoten, zodat zij geen getuigenis zouden kunnen afleggen.
Daarvoor en daarna trok het Japanse leger over het platteland, moordend
en verkrachtend. De wreedheden van de Japanners waren onbeschrijflijk.
In zijn boek 'Het Rode Korenveld' is het Mo Yan evenwel griezelig goed
gelukt die Japanse oorlog in beeld te brengen op een manier waar geen
ontsnappen aan is. De verteller - misschien Mo Yan - vertelt ons de
geschiedenis van zijn vader en diens vader en moeder: grootvader en
grootmoeder. Plaats van handeling is het district Noordoost-Gaomi op het
schiereiland
Shandong waar het rode koren de basis vormt voor de heerlijkste
korenwijn.
In het eerste hoofdstuk leren we niet alleen alle belangrijke karakters
kennen, maar wordt ons ook meteen verteld op wat voor gruwelijke manier
ze om het leven zijn gekomen. Mo Yan houdt er niet van om de wreedheden
te verzachten. De dorpsslager krijgt de opdracht van de Japanners om Oom
Arhat levend te villen. het heeft een paar dagen geduurd voor ik het
boek weer oppakte. Het Rode Korenveld beschrijft de Japans-Chinese
oorlog op het niveau van de gewone mensen in het gewone Chinese leven
van toen. Met bandieten en rechters met een vreemd
rechtvaardigheids-gevoel. Het laat zien dat de Chinezen ook geen
lieverdjes waren en dat ze de Japanners beslist effectiever hadden
kunnen bestrijden als ze niet ook elkaar voortdurend bestreden.
De stijl van Mo Yan is eigenzinnig - maar misschien ook wel Chinees, dat
is moeilijk te beoordelen, omdat ik nog niet zo heel veel Chinese
schrijvers heb kunnen lezen. Mo Yan houdt bijvoorbeeld geen rekening met
de chronologie. Soms wordt een verhaal ook twee of drie keer verteld,
maar steeds vanuit een andere invalshoek. Er is dan het 'hoofdverhaal'
met alle eventuele gruwelijke details en er zijn de 'subverhalen' hoe
het door anderen is beleefd of hoe het in de context past. De in
hoofdstuk 1 gestorven personen, spelen dus vrolijk hun rol mee in het
hele boek. Mo Yan gebruikt ook prachtige vergelijkingen. Een hoofd
drijft bijvoorbeeld op het water als een beignet in de olie. Iets duurt
zolang als het branden van een wierookstaafje. Maar vooral: Mo Yan heeft
echte mensen beschreven, mensen met fouten en zwakheden, hun goeie en
aardige kanten, zodat je van sommigen gaat houden - ook al weet je dat
ze dood zijn!
yvonnep
|
Mo Yan's echte naam is Guan Moye. Hij werd in
1956 geboren in een boerenfamilie uit Shandong, nakomertje in een gezin
met acht kinderen. Hij had een nogal autoritaire vader, zijn grootouders
zijn gewone boeren. Zijn grootvader, analfabeet, nam hem vaak mee naar
het grasmaaien, vertelde hem verhalen en zong operaliederen voor hem.
Op zijn vijfde ging hij naar de dorpsschool, totdat de 'Culturele
Revolutie' uitbreekt. Hij wordt boer. Op zijn 17e werkt hij in een
fabriek. Op zijn 20e sluit hij zich aan bij het Rode
VolksBevrijdingsleger en verlaat de zwarte aarde van zijn geboortegrond.
In 1981 begint hij te schrijven. Hij is een productief schrijver ondanks
zijn pseudoniem `Mo Yan´ dat betekent : niet praten.
Tweede Chinees-Japanse oorlog
Het Japanse leger trok op een verwoestende manier naar Nanking. Ieder
dorp dat op de weg naar Nanking lag werd volgens het zogenaamde
“drie-in-één” beleid (plunder, vermoord en verbrand alles) van het
keizerlijke Japanse leger verwoest. Op 13 december 1937 viel de
hoofdstad Nanking. De dolgeslagen Japanse soldaten verkrachtten vrouwen
van alle leeftijden, weerloze burgers en Chinese krijgsgevangenen werden
op brute wijze vermoord, en alles werd geplunderd en afgebrand. Dit
bloedbad duurde weken en heeft naar schatting aan 340.000 mensen het
leven gekost. Deze zwarte bladzijde in de geschiedenis van China staat
bekend als de “Verkrachting van Nanking” en zorgt tot op de dag van
vandaag nog voor beroering tussen Chinezen en Japanners.
(Meer bij
Wikipedia)
Engels interview met de schrijver in
Asiaweek
|
