Een vriend voor de schemering
Volgens de omslag is deze roman gevonden tussen de nagelaten papieren van
de in 2001 overleden Hans Warren. De roman is eind 1951 geschreven, maar
toen niet verschenen omdat Warren "ongenaakbaar vrijmoedig was over
homosexualiteit". Dit is ook een van de weinige prozastukken van hem.
Aangezien ik alleen een trouwe lezer van de Geheim Dagboeken ben, was ik
zeer benieuwd naar een roman van zijn hand.
Het boek bestaat uit drie delen: I Bahri, II Heste en III Bahri en Heste,
met een nawoord van Mario Molengraaf.
Het eerste deel gaat over een Nederlandse man, Wouter, schrijver, in Parijs om inspiratie op te doen voor het boek waar hij aan bezig is en
Bahri, een jongeman van Algerijnse afkomst die zich maar net in leven weet
te houden door allerlei scharrelwerk en zich te verkopen aan mannen. Omdat
Wouter op de juiste plekken rondhangt, ontmoeten ze elkaar en Wouter is gelijk verliefd, wil Bahri ook redden van het ellendige leven dat hij
lijdt. Die houdt zich een beetje op de vlakte, gaat nog steeds met andere
mannen mee, wordt een keer opgepakt door de politie. En Wouter hobbelt maar achter hem aan, helemaal in de ban van hem.
Dit stuk deed me heel erg denken aan wat Warren zelf in zijn Geheim Dagboek heeft beschreven, zijn liefde voor een Algerijnse jongen
(Mohamed Belmokhtar).
Uiteindelijk gaat Bahri met Wouter mee naar diens logeeradres even buiten
Parijs, bij vrienden. De bedoeling is na enige tijd naar Nederland te
gaan.
In deel twee zitten we ineens in Nederland, Zeeland, bij Heste. Een eenzame vrouw met een klein kind en dienstbode ergens in een
verlaten oord wonend. Je komt wat te weten over wat er in haar leven gebeurd is en
waarom de dingen zijn zoals ze zijn. Verdriet en eenzaamheid alom. Er wordt nog verhaald over een stille aanbidding van een mooie donkere
herdersjongen, maar daar blijft het bij. Wat moet ik hier nou weer mee, dacht ik. Wat is het verband tussen die mensen uit deel 1 en dit
deel?
In deel drie wordt dan het verband duidelijk: Bahri en Wouter zijn net in
Nederland, Zeeland, aangekomen, gaan zwemmen en drijven zover af dat ze in
de problemen raken. Uiteindelijk komen ze meer dood dan levend weer ergens
aan land. Wouter is er het ergst aan toe. Bahri laat hem achter in een
werkschuit. Daar wordt hij gevonden door vissers en naar het ziekenhuis
gebracht. Maar hij zal het niet redden. Zelf belandt Bahri uiteindelijk bij het huis van Heste. Zij verzorgt hem, blij dat ze weer iets kan
betekenen en ze geniet ook stiekem van de mooie donkere jongen. Tussen de
spullen van hem en Wouter die aan het strand worden gevonden en bij haar
belanden, vindt ze wel dingen waardoor de 'ware aard' van de jongens haar
duidelijk wordt, maar dat is geen probleem voor haar. Bahri wordt maar langzaam
beter, geniet wel van de aandacht van de vrouw, maar probeert ondertussen het dienstmeisje onzedelijk te benaderen. Heste gaat zich
steeds meer hechten aan de jongen, heeft allerlei romantische fantasieën,
maar hij gaat zich steeds meer vervelen. Ze delen nog wel één keer het
bed, maar Bahri wil toch graag naar Algerije terug en dat gebeurt ook aan
het eind van het boek.
De sfeer is toch wel heel erg Geheim Dagboek en ook als Warren vanuit een
vrouw schrijft, doet hij dat niet heel anders dan vanuit een mannelijke hoofdpersoon of zichzelf. Wouter en Heste zijn gewoon allebei Warren.
Onbevooroordeeld lezen is er niet bij, wel aangenaam lezen.
Voor de jaren '50 was de beschreven homosexualiteit waarschijnlijk te expliciet een feit, maar ik vind niet dat het te expliciet wordt
beschreven (wat in bepaalde delen van GH wel het geval is).
Angeline
Tussen Borssele en Parijs
Tussen Borssele en Parijs is ‘een deel’ uit Geheim Dagboek 1945-1951. Overigens een stuk uit een deel dat ik nog niet heb gelezen. Ik zal dat zeker nog doen, ik ga op zoek op internet om de serie volledig in mijn bezit te krijgen. Helaas was er bij ons in de
bibliotheek geen boek van deze serie meer te vinden. 'Er is geen interesse voor
mevrouw.' Heel jammer. Een aantal heb ik zelf en een aantal heb ik ooit wel geleend in de bibliotheek, maar nu dus het deel opgestuurd gekregen via Eisjen. Helaas is het ook nog kwijt geraakt in de post, maar ze heeft er voor gezorgd dat ik het alsnog heb ontvangen. Nogmaals bedankt Eisjen.
Tussen Borssele en Parijs leest heel lekker weg. Het gaat 'gewoon' over het leven van alle dag in zijn geboorteplaats Borssele en over zijn avonturen in Parijs en Frankrijk. Hij is op een leeftijd dat hij zich losmaakt van huis, probeert iets te bereiken met schrijven,
vooral met dichten. Maar ligt nogal met zichzelf overhoop. Wil naar Frankrijk, maar wil ook zijn ouders ontzien. Verlangt ook werkelijk naar zijn ouders en naar zijn woonplaats, maar niet naar het kleinburgerlijke gedoe. Is hij in Borssele dan verlangt hij weer naar het grote Parijs.
Verteld over alle avontuurtjes die hij daar in Parijs op Pigalle meemaakt met jongens van allerlei pluimage. Marokkanen, Negroïde jongens. Ook verblijft hij een poosje in Frankrijk bij de zuster van zijn lievelingsschrijver Alain Fournier. Hij wordt daar hartelijk ontvangen, maar zij verteld dingen over schrijvers waar zij het niet mee eens is, waarvan Hans Warren nu juist wel gecharmeerd was. Hij voelt zich dan weer een minkukel omdat hij toch niet zegt wat hij er van vindt. Het over zich heen laat komen.
Hij laat ook zien dat hij verdriet heeft over het ziek zijn en met het overlijden van zijn moeder. Hij zorgt dan dat thuis alles op rolletjes loopt zoals zijn moeder het gedaan zou hebben. Planten verzorgend, rommel opruimend, portemonaie mee naar boven als ze naar bed ging, het zijn hele kleine dingen. Die heel goed weergegeven worden. Hij kan ook heel goed iets over de natuur, de omgeving van stad, dorp of iets anders vertellen. Het gaat ook allemaal heel natuurlijk in elkaar over. Zo zit je iets te lezen over krassende uilen die 's nachts over huis vliegen, twee tellen later gaat het over een bijzonder boek dat hij aan
het lezen is. Verderop gaat het over zijn werkzaamheden op het gemeentehuis en nog weer verder over zijn homoseksualiteit. Het is net het echte leven :)
Lieneke
