Susan Vreeland: Meisje in hyacintblauw:
Een aantal verhalen waarbij een schilderij van Vermeer het middelpunt is. Het eerste
verhaal is in het heden gesitueerd waar een leraar een prachtig schilderij in bezit heeft
waarvan hij denkt dat het een onbekende Vermeer is, maar het schilderij is in de Tweede
Wereldoorlog door zijn vader gestolen van een Joodse, gedeporteerde familie. In de
volgende verhalen maak je dan steeds kennis met vorige eigenaren van het schilderij door
de eeuwen heen tot aan het moment dat het doek wordt geschilderd. Het laatste verhaal gaat
dan over het meisje dat model heeft gestaan. De moeite waard vond ik.
Tracy Chevalier: Girl with a pearl earring.
Dit gaat ook over een Vermeer, een verhaal over het mogelijke ontstaan van dit schilderij,
geschreven vanuit het gezichtpunt van een dienstmeisje van de Vermeers dat model stond
voor dit schilderij. Heel ontroerend, mooi geschreven, en een geloofwaardig
tijdsbeeld.
"Ik kende dat schilderij, ik was al een keer in het Mauritshuis
geweest, maar dat had ik hem niet verteld. Ik bleef ademloos voor het schilderij staan. Het origineel leek een vale kopie van alle kleurrijke
reproducties die ervan bestonden. Toen ik het voor het eerst zag, had ik me erover verbaasd hoe licht en pastelachtig de kleuren waren - het blauw
van haar tulband en het goud van haar kleren - veel lichter dan op een
reproductie."
Een citaat uit Ministerie van pijn van Dubravka Ugresic, dat ik
toevallig las voordat ik aan Girl with a pearl earring begon.
Ik was niet van plan om Girl with a pearl earring van Tracey Chevalier te gaan lezen. Maar ja, *iedereen* had het al gelezen, en was enthousiast, en
toen kon ik meedoen aan een BX-boekenring. Toch wel makkelijk soms dat
een boek zomaar bij je in de bus rolt ;-) En ik was aangenaam verrast!
Voor die ene eventuele grrl die het boek toch *ook* nog niet heeft
gelezen: Girl with pearl earring is een (gefictionaliseerde) historische roman over Griet, dienstmeid van de zeventiende-eeuwse
schilder Johannes Vermeer die model stond voor zijn schilderij Meisje met de parel. Hiermee kom ik al meteen op een punt dat ik lastig vind aan dit
boek: ik weet niet wat verzonnen is, wat feit is en wat algemeen aangenomen theorie. Weten we bijvoorbeeld zeker dat Griet het meisje met
de parel is? Een verantwoording daarover had ik wel prettig gevonden; nu worden door de schrijfster alleen wat boektitels genoemd en moet ik dat
dus zelf gaan uitzoeken. Alsof mijn Mount TBR nog niet hoog genoeg is!
Het boek geeft een goed beeld van het leven in 17e eeuws Delft. Wat voor impact het had op een familie als de kostwinner invalide raakte - en
hoe het was om dienstmeid te zijn. De protestanten die de katholieken niet
kenden en vice versa. Ik leefde veel meer mee met Griet dan ik had
verwacht. Maar ik ergerde me soms ook een beetje. Zoals Griet meteen opkijkt tegen Vermeer bijvoorbeeld en verliefd op hem raakt. Maar
ja, liefde op het eerste gezicht bestaat en dat je als jongedame geïntimideerd
raakt door een zelfbewuste, beroemde schilder hoeft ook niet onwaarschijnlijk te zijn. En haar gedweeë houding zal ook wel zijn
'zoals het hoort'. Maar het is frustrerend hoe Griet de schuld krijgt van
alles. En het is vreselijk hoe 'die man' zich niet bemoeit met wat er in zijn
huis gaande is maar alleen oog heeft voor zijn eigen bevrediging: de perfectie van het schilderij. Mijn irritatie zeg misschien meer over mij
dan over het boek ;-) Maar wat ben ik blij dat ik in onze tijd leef :-)
Wat ik vooral goed vind aan het Girl with a pearl earring is dat het me met andere ogen naar de werken van Vermeer doet kijken, mijn interesse
heeft gewekt. Net als bij De Da Vinci Code (een minder goed boek ;-) wilde
ik graag de plaatjes bij het praatje zien. Verder klinkt de Griet aan het eind van het boek ouder en wijzer dan die van het begin, terwijl ik niet
kan zeggen waar 'm dat in zit. Je groeit als het ware met haar mee.
Een aantal maanden geleden zag ik (met dank aan YvonneP ;-) de opera Writing to Vermeer van Saskia Boddeke, Louis Andriessen en Peter
Greenaway. Dat was een heel spektakel met levende koeien in een sloot rond
het podium (ja, *in* de schouwburg) en stroooomen melk. Dat échte gele manteltje met bontkraag uit de voorstelling sprong tijdens het lezen
telkens voor mijn geestesoog, maar verder heb ik aan de opera stukken minder overgehouden dan aan dit boek. Wat mij betreft is Girl with a pearl
earring dus echt een aanrader voor die enkele lezeres die het nog niet
kent. En het Mauritshuis is aan mijn te-bezoeken-musealijstje toegevoegd ;-)
Chanou
Op 26 januari 2003
ontvingen de boekgrrls de volgende foto, plus een mail van Susan
Vreeland:
From: susan
vreeland <susan@svreeland.com>
Subject: Hallmark's
movie of Girl in Hyacinth Blue
To my dear readers and friends and former
students:
I'm happy to announce that my novel, Girl in Hyacinth Blue,
has been made into a beautiful Hallmark Hall of Fame movie, to air on CBS
on February 2, bearing the CBS title Brush With Fate.
The Hallmark director tells me it's the most ambitious project
in their 52-year history of producing 215 films. Shot entirely
in The Netherlands, it stars Glenn Close and Ellen Burstyn.
The brilliant screenplay was written by Richard Russo who
won the Pulitzer for his novel, Empire Falls.
Susan Vreeland
Via een vriendin in de States heb ik deze
film ondertussen kunnen zien. Het boek is traag en - regelmatig - mooi
verfilmd, maar er zitten ook vreemde computer compilaties in die toch wel
een zeer vreemd beeld geven van een overstroming....
Een soort documentaire achtig relaas. Het opvallende is dat veel acteurs
Nederlanders zijn, die Engels spreken met een Nederlands accent, wat een (voor
mij) vreemd effect geeft.
Eisjen
|
relevante links:
|
|