Mario Vargas Llosa: Het Feest van de Bok



Het Feest van de Bok  is afgelopen, ik heb het uit. Het was me het feestje wel. Met de verhalen over Saddam Hoessein net achter de kiezen komt de geschiedenis rond deze dictator extra hard aan. Mijn vraag hoé zo'n man een heel volk op de knieën krijgt is door dit boek iets opgehelderd. Je hebt de inhoud en de vorm.

Voor de vorm heb ik zonder meer grote bewondering, wat een vakmanschap. Hoe speelt hij het klaar om dezelfde aanslag uit steeds een andere hoek te vertellen en je iedere keer opnieuw
in spanning te brengen! En dan die sprongen in de tijd als Urania haar verhaal vertelt zonder de lezer in verwarring te brengen. Met uitzondering van de eerste keer dan als je er niet op verdacht bent. 

Het verhaal zelf heeft me meegesleept, maar het laatste hoofdstuk dat ongetwijfeld het hardste moest aankomen, zeker bij een vrouwelijke lezer, overtuigde me niet. Natuurlijk kan ik ''begrijpen'' hoe erg een verkrachting van een veertienjarige is, maar het komt harder aan als je het ook vóelt. In de psychologie van een veertienjarig meisje is hij niet ver genoeg doorgedrongen. Ik had geen buikpijn en geen zweetdruppeltjes op mijn neus, wel het minste toch bij zo'n verhaal. Maar dan de MAGISTRALE beschrijving van de generaal die na een geslaagde aanslag NIET in staat is te doen, wat hij zou doen. Hij ziet zichzelf de verkeerde beslissingen nemen, de noodzakelijke daden niét uitvoeren, hij wéét dat dit zijn einde betekent, maar hij kan het niet, hij kán de controle over zichzelf niet herpakken. Dit vond ik angstaanjagend van waarschijnlijkheid, dit was geen verzonnen complicatie, maar een doordringen in het diepste, oncontroleerbare stuk van een mens. Fantastisch. Ik moest er zo'n 100 bladzijden over doen voor ik er goed in zat, maar daarna was ik verkocht. Mijn kwaliteitscriterium, dat er iets aan mijn inzicht, of aan mijn belevingswereld wordt toegevoegd is ruimschoots gehaald.

Een Feest van een Boek

Het gekke was dat ik dit behoorlijk blind gekocht had, en dacht dat het een feestelijk boek zou zijn. Nou, niets is minder waar! Op de achterkant staat dat het een politieke roman is: 'De Bok' is ook één van de bijnamen geweest van Rafael Leonidas Trujillo (dictator in de Dominicaanse Republiek). Over 'het feest' moet ik geen uitleg geven, dan zou het een mega-verklapper zijn.

Iets over het verhaal:
Het boek speelt zich voornamelijk af in 1961, in de Dominicaanse
Republiek. Op dat moment is al 31 jaar Trujillo aan de macht, die met
harde hand de republiek regeert. In het boek staan de laatste paar weken voordat hij vermoord wordt, centraal. In het boek zijn drie verhaallijnen verwoven, die elkaar in de opeenvolgende hoofdstukken telkens afwisselen. Allereerst maken we kennis met Urania Cabral, de dochter van één van de senatoren van Trujillo. De senator is vlak voor de val van Trujillo uit de gratie geraakt. Urania is als 14-jarige uit de hoofdstad (toen nog) Ciudad Trujillo weggegaan en heeft sindsdien geen contact meer gehad met haar familie. Ze keert na 35 jaar afwezigheid terug naar de Dominicaanse Republiek om haar demente vader, tja, op te zoeken? Ze weet zelf eigenlijk niet zo goed waarom ze nou is terug gegaan. In een lange monoloog die ze aan het ziekenbed van haar vader houdt, horen we de geschiedenis van het Trujillo-tijdperk. Later in het boek is ze bij haar nichten op bezoek en lezen we haar persoonlijke verhaal. Opvallend is dat Urania haar vader haat, en pas aan het einde van het boek wordt duidelijk waarom precies. 

De tweede verhaallijn is die van Trujillo zelf. Hij is dan 31 jaar aan de
macht, en al 70 jaar oud, maar nog steeds een echte Bok (dat hoef ik niet uit te leggen!). Je weet aan het begin van het boek dat hij op het punt staat vermoord te worden, wat een heel vreemd perspectief aan het boek geeft. Je krijgt inzicht in de verdeel-en-heers politiek die hij gebruikt om stevig in het zadel te blijven. Ook zijn rare gewoontes (met familie dagelijkse rituelen, politieke vrienden en vijanden, ouder worden, vrouwen) komen aan bod. 

De derde verhaallijn is geschreven vanuit de 'terechtstellers', het groepje samenzweerders die in een auto wachten op Trujillo, om hem te kunnen neerschieten. In feite is dit groepje mannen maar een klein onderdeeltje van een grote groep samenzweerders, in de regering en het leger. In het begin vond ik deze verhaallijn te lang, in elk hoofdstuk wordt van één van hen de geschiedenis behoorlijk diep uitgediept, maar aan het einde van het boek was bleek die uitdieping heel nuttig te zijn geweest (maar had wel iets compacter gekund).

Het verhaal kwam erg langzaam op gang, maar toen het me in zijn greep had, was ik niet meer te stoppen. Thrillerachtig, je weet dat Trujillo om zeep geholpen gaat worden, en daar wacht je vol spanning op, maar aan de andere kant meer een soort historische roman, omdat je aan het begin al weet dat die aanslag lukt en dat de Dominicaanse Republiek een stuk vrijer is nu.

Het was het eerste boek van Vargas Llosa dat ik las, en ik ben zeker van plan meer van hem te lezen. Iemand tips?

Misschien komt het omdat ik de afgelopen tijd 2 boeken van Julia Alvarez gelezen heb die ook gaan over het leven in de Domicicaanse Republiek, maar vanaf de eerste bladzijde van
"Het feest van de Bok" werd ik door het verhaal gegrepen.Ik moest het boek af en toe even wegleggen zo spannend en ook afgrijselijk was het soms.Een heel goed geschreven verhaal dat leest als een thriller, een melodrama, een samenzwering en het portret van een dictator.

Kort geleden kocht en las ik Het Feest van de Bok van Vargas Llosa. Ik was geinspireerd door een bespreking in de NRC , m'n fascinatie voor dictatuur en machtsmechanismen en het feit dat ik nog nooit iets van deze auteur gelezen had (ik zie z'n kop nog voor me in die serie over 'het geheugen' van Wim Kayser, een jaar of wat geleden). Historisch lijkt 't verhaal te kloppen; 'k had 't er over met een Latijns-Amerika-kenner (vast fout gespeld) die 't boek geboeid had gelezen. Trujillo wordt afgeschilderd als een caricatuur, en dat was ie dan waarschijnlijk ook. Maar als romanlezer was ik teleurgesteld. Ik hou absoluut niet van romans die vrijwel uitsluitend bestaan uit flashbacks/ of 'hij/zij herinnert zich hoe....etc' . En dan zijn we weer -tig pagina's verder. Zeker waar ik moeite had diverse personages (de coupplegers) uit elkaar te houden. Al die Antonio's! De figuur Urania Cabral is vast en zeker fictief en ingezet als romanfiguur. Het verhaal begint en eindigt met haar 'story'. Nou, zo zie je maar weer! Hoe smaken kunnen verschillen!




 

relevante links:

Mario Vargas Llosa
Engelse biografie

Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 18/01/05  Eisjen

Terug naar top pagina