De inhoud:
Een vriendenclub komt wekelijks bijeen in de kroeg. De liefde voor
misdaadromans is wat hen bindt. De club heet dan ook 'VPM' oftewel
'vrienden van de perfecte misdaad'. Elk van hen draagt als bijnaam de naam
van een schrijver van misdaadromans (zoals Poe) of een beroemd personage
uit een misdaadroman (zoals Miss Marple). Doel van de club is te komen tot
een set regels voor de perfecte misdaadroman. Door veel te lezen en boeken
samen te analyseren komen ze een heel eind. Maar ook krantenknipsels over
moorden behoren tot het hersenvoer van de leden.
Het belangrijkste lid van de club is Paco Cortes oftewel Sam Spade. Hij is
zelf auteur van middelmatige misdaadromannetjes (van het soort dat je
supergoedkoop op stations koopt), die hij onder een stuk of wat buitelands
klinkende pseudoniemen schrijft. Paco is gescheiden en obsessief bezig met
het terugkrijgen van zijn vrouw Dora. Zij is er niet van onder de indruk
want bij elk boek hoort veldwerk waarbij Paco haar aan de lopende band
besodemieterde.
Op een dag krijgt Paco/Sam het aan de stok met zijn uitgeverij (Dulcinea!)
en besluit met schrijven te stoppen en in plaats daarvan een
detectivebureau te beginnen. Hierbij rekent hij op de hulp van zijn
VPM-vrienden. Helaas voor hem vindt er dan een moord plaats waarbij de
verdenking al snel op de VPM-leden valt. Aangezien deze moord plaatsvindt
vlak na de mislukte couppoging van 23 februari 1981, wordt het dan, met
het Franco-tijdperk nog vers in het geheugen, ieder voor zich. De club
valt als gevolg hiervan uiteen en daarmee ook het plan van Paco/Sam.
Toch laat de moord hem niet met rust en hij blijft speuren naar de ware
toedracht. De vermoorde was al lange tijd een bijzonder onaangenaam
persoon, dus wat te doen als hij achter de identiteit van de moordenaar
komt? Ondanks dat veel Spanjaarden het Franco-tijdperk achter zich willen
laten, blijkt ook nu juist daarin de sleutel te liggen.
Mijn mening:
Een echt vakantieboek. Het verhaal is lekker vlot geschreven, al hapert
het aan het eind wel een beetje (er zit wel erg lang tussen de moord en de
oplossing). En de verschillende leden van de VPM blijven alleen wel erg
onuitgewerkt. Nou is dat niet zo erg, het is tenslotte een misdaadroman,
waarbij het dus om de misdaad en de oplossing daarvan draait (aldus een
van de regels uit het boek) maar jammer vond ik het wel. Er komen namelijk
zoveel personages in voor, die ook nog eens allemaal een bijnaam hebben
(volgens de blurb zelf een 'toepasselijke bijnaam', nou die
toepasselijkheid kon ik er niet in ontdekken) wat het aantal te onthouden
namen mi onnodig groot maakt.
Wat dit eigenlijk een bijzonder boek maakt is dat de VPM zoveel moeite
doet de 'regels' van de goede misdaadroman op te stellen en Trapiello die
regels vrijwel allemaal met voeten treedt. Ik citeer een aantal van die
regels: De lezer en de detective moeten dezelfde kansen hebben om het
probleem op te lossen. Dat is essentieel. (…). De schrijver moet geen
andere trucjes en sluwheden gebruiken dan die de dader met de detective
uithaalt. In een echte misdaadroman moeten geen liefdesaffaires voorkomen.
Vrouwen, zoveel je maar wil, maar liefde, nee. De dader mag nooit de
detective noch iemand van de politie zijn. De dader moet gevonden worden
via deductie, niet per ongeluk, per toeval of door een spontane bekentenis
van de dader. Er bestaat geen misdaadroman zonder lijk. Er mag maar 1
detective per roman zijn. Nooit en te nimmer, onder geen enkele
voorwaarde, mag de schrijver de dader halen uit het huishoudelijk
personeel, butlers, tuinlieden, huisknechten, chauffeurs, enzovoort. Om
dezelfde reden waarom er maar een detective mag zijn, mag er ook slechts
een dader zijn, zodat de lezer alle haat die er in hem opkomt op hem
concentreert. Geen beschrijvende of poetische fragmenten en geen
gedetailleerde sfeerbeschrijvingen De oplossing van de zaak moet
realistisch en wetenschappelijk zijn. In misdaadromans zijn wonderen uit
den boze. Het is onvergeeflijk als dat wat in de loop van de hele roman
als een moord wordt gepresenteerd, aan het eind een ongeluk of zelfmoord
blijkt te zijn. Van kapitaal belang: het motief van het misdrijf moet
persoonlijk zijn. Er mogen helemaal geen onbetamelijke trucjes worden
toegepast. De schaamteloze schurk moet niet ontmaskerd worden door een
sigarettenpeuk op de plaats van de misdaad, niet door valse
vingerafdrukken, niet omdat de hond van het huis niet aansloeg, niet door
een tweelingbroer, niet door het serum van de waarheid. Het goede is het
goede en het kwade is het kwade; het goede mag onder geen beding het kwade
worden, ook niet andersom, en de goeden mogen geen slechten worden en de
slechten geen goeden.
Tot slot enkele citaten:
'Hij had nog nooit met zijn eigen naam getekend. Wie kocht er nou een
misdaadroman geschreven door iemand met de naam Francisco Cortes, die
gescheiden was, een larmoyant leven leidde en in een huis woonde in de
Calle Espartinas in Madrid?'
'Misdrijven zijn
overal en in alle tijden ongeveer gelijk. Er wordt gemoord uit liefde, om
geld of macht. Wat varieert is de wijze waarop de zaken worden opgelost.'
'Ik begrijp ook vrouwen in boeken niet zo goed.
Daar kan ik moeilijk mee uit de voeten. In het leven hou ik juist zoveel
van ze, maar in mijn boeken heb ik een hekel aan ze. Klassieke
misdaadromans, zoals ik ze zie, zijn mannenzaken, net als ridderromans.
Wie is Dulcinea? Niks, niemand, een schim, het verlangen van Don Quichot.
Daarom houden vrouwen ook niet van de Quichot.'
'Voor een detective zijn alle misdrijven gelijk, zoals voor de hepatoloog
alle levers gelijk zijn. Misdrijven zijn altijd heel democratisch. Zodra
je wordt vermoord, ben je een lijk en als lijk is iedereen oke. Zolang je
leeft moet je heel veel bewijzen. Maar als dode is zelfs de grootste
stommeling oke.'
'Iedereen weet dat de politie
zegt dat er geen Perfecte Misdaad bestaat, maar alleen incompetente,
onachtzame detectives.'
'Maar op instigatie van
Hanna kwamen ze zo'n reglement overeen dat meestal veel gunstiger uitpakt
voor de een en de ander benadeelt: ieder was vrij om een verhouding aan te
gaan als de gelegenheid zich voordeed en het uitkwam, als er maar niet
samen met een ander geslapen werd in dat huis en logischerwijs niet in dat
bed.'
'”In elke geval”, kwam Poe tussenbeide,
“is het aantal onopgeloste moorden vandaag de dag even groot als
tweehonderd jaar geleden. De vooruitgang van de wetenschap doet nauwelijks
terzake als het gaat om perfectie.'
'Paco was
rustig, mischien verbaasd te zien dat de realiteit weinig overeenkomst
vertoonde met misdaadromans, tenminste met degene die hij geschreven had.
Dit was zijn eerste les: het perspectief verandert ingrijpentd als je aan
de kant van de wet staat of er recht tegenover, als de wet je beschouwt
als onschuldig of als verdachrte, als je naast het vuurpeloton staat of
aan de andere kant. En uiteraard maakt het niets uit of je denkt dat je
onschuldig bent of schuldig.'
'…, maar de
politie, die per slot van rekening bestond uit bureaucratieminnende
ambtenaren, heeft nooit haast en houdt van omwegen, zoals delinquenten van
de kortste weg.'
'Jullie weten dat mijn theorie is dat iemand veroordeeld en vrijgesproken
kan worden op grond van zijn verleden, en niet zozeer om wat hij heeft
gedaan in het heden.'
'…, de angst van de beulen. Dat zijn jouw woorden. En de angst van de
slachtoffers, hoe moet je die dan noemen? Je moet kiezen tussen
slachtoffers en beulen, niet tussen angsten.'