Darin Strauss: Chang and Eng


knipoogtrans.gif (7302 bytes)

relevante links:

(Meer relevante links toe te voegen, of commentaar? Laat me het even weten: eisjen@boekgrrls.nl)

Net uit: Chang and Eng, de debuutroman van de Amerikaanse schrijver Darin Strauss, over het leven van twee aan elkaar vastgeklonken broers uit Siam die als de originele Siamese tweeling bij hun leven in de 19e eeuw al wereldroem vergaarden. Deels feiten, deels fictie en eerlijk gezegd als roman na een overrompelend begin nogal tegenvallend. Als ik niet op de achterkant had gelezen dat zij getrouwd waren met twee zusters die gezamenlijk aan 21 kinderen het leven schonken, was ik waarschijnlijk halverwege afgehaakt.

Puur sensatiezucht, dus, je vraagt je toch af hoe dat dan ging? Nou dat ging dus zo: ze woonden allemaal samen in een groot huis, waar twee ouderlijke slaapkamers waren: een met een éénpersoons en een met een driepersoons bed waarin de vrouwen om beurten de nacht bij het duo doorbrachten. Vóór de eerste huwelijksnacht hadden de broers afgesproken dat zij zich als het ware geestelijk zouden terugtrekken als broer en schoonzus de liefde zouden bedrijven. 

In de praktijk kwam daar natuurlijk niks van terecht, dat lukte gewoon niet als je maar wat lag mee te deinen als manvorming aanhangsel, vooral niet omdat ze vanwege de manier waarop ze aan elkaar vastzaten (middels een soort slurf op schouderhoogte, zodat ze gearmd door het leven gingen) met hun gezicht naar the coupling couple toelagen: hou dan je ogen maar dicht. En voor je 't wist raakte de verkeerde hand de verkeerde dij of een nog intiemer lichaamsdeel, dus, oh: daar kwam narigheid van.

Het verhaal wordt door een van de broers verteld, Eng, en dat is meteen een van de zwakheden van dit boek, namelijk dat het zo'n eenzijdig beeld geeft. Eng is alleen met de zuster van zijn schoonzus getrouwd omdat ze anders allebei zouden overschieten en het bovendien toch een wat ongemakkelijke situatie zou opleveren als hij als vrijgezel voortdurend als derde persoon in het huwelijk van zijn broer aanwezig zou zijn. Dat de twee gezusters uit het Amerikaanse zuiden niet zozeer uit liefde trouwen is al gauw duidelijk, vanwege een schandaal zijn ze buiten de huwelijksmarkt gevallen.

Dat Straus degelijke research heeft gepleegd, blijkt uit elke bladzijde, en levert een hoeveelheid aan feiten op die voor de helft wel achterwege had kunnen blijven. Uitgebreid lezen wij over Siam en over hoe de tweeling na vele omzwervingen in de Amerikaanse variétéwereld terechtkomt. Al die details over de Burgeroorlog, al die aan het 'Psychologisch handboek voor tweelingen' ontleende wijsheden over de tweelingziel: ietsje minder had geen kwaad gekund en ietsje meer fantasie van de schrijver zelf om het bijzondere te verklaren van een tweeling die letterlijk aan elkaar vast zit, had wel gemogen. Het drama zit 'm nu vooral in de tegenstrijdige karakters: Eng, de contemplatieve Shakespeare-lezer die tegen wil en dank meedoet aan de optredens waarbij Chang, de oppervlakkige showman, zich als een vis in het water voelt.

Daarmee verschilt het verhaal niet veel van verhalen over andere (tweeling-)broers die elkaars tegenpool zijn. Het enige waar aan je merkt dat Eng en Chang geen gewone broers zijn is uit de herhaalde verzuchting van Eng dat hij zou willen dat ze van elkaar gescheiden konden worden. Chang lijkt minder moeite met de situatie te hebben, voor zover Eng dat kan overzien. Wat de andere broer denkt en voelt en ervaart, daar kom je helaas als lezer niet echt achter, dat hij aan de drank raakt wekt de suggestie dat ook hij noch met zijn leven als helft van de Siamese tweeling noch met hun huwelijksarrangement erg gelukkig is.

Dat de schrijver Eng verliefd laat worden op de vrouw van Chang lis een beetje flauw en voor de hand liggend, dat zij één keer intiem zijn terwijl de drankzuchtige broer in een diepe roes ligt te ronken levert de meest onsmakelijk overspelscène op die ik ooit gelezen heb maar tevens een fraaie en zeer beklemmende scène op waarin Chang de ultieme wraak neemt door als eerste dood te gaan. Daarna wacht Eng, terwijl hij zijn leven overdenkt, niks anders dan zijn eigen dood. De manier waarop Strauss dat beschrijft is zeer knap, helaas staat deze apotheose helemaal aan het begin waarna de rest van de roman nooit datzelfde niveau haalt.

Fragment boek:

"I will never sail home again. I will never salute the flat green coastline of Siamese shanties in the rain.

Though he has not been back since they were children, if his head could spill open Eng would find the contours of the Land of the White Elephant in the folds of his brain, the flooding waters of the Mekong trickling from his hollows, and a wealth of faces like their own.""Chang's face has begun to show the green marks of new-sprung mildew."

I am the son of a Mekong fisherman, seven thousand, five hundred twenty miles and fifty years from home, Eng thinks. Has everything been Chang's fault?

Eng lies on his side, facing Chang; his fingers find the wrist where the pulse would have been. Legs and forearms are twined beneath the quilt, Eng spasmy and prickling under their weight. He tries to pull free and his double dances with him - Chang's head flops about like the head of a rag doll. Eng collapses back, feeling each hair on his body acutely, and all the sweat underneath his wedding ring. Eng is alone. The smell is asphyxiating. Time is a fish caught in their father's nets. Eng rubs his brother's chest as if Chang is simply cold. Eng hits him with a closed fist, but Chang's breast will not rise. Eng is certain his own soul will go to heaven, but he fears his brother's is destined elsewhere."

 transwurmli.GIF (2800 bytes)

Hilde

Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 26/03/02  Eisjen

Terug naar top pagina