Vanmorgen voor het opstaan de laatste
regels uitgelezen van De Grote Vrouw van Meir Shalev. Ongelooflijk prachtig. EEn groot
gedicht, zo ritmisch en beeldend als hij schrijft, zo verrassend hij vorm geeft aan zijn
gedachten, en zo verrassend als zijn gedachten zijn. De grote Vrouw is zijn benaming voor
de vijf vrouwen die hem opvoeden: grootmoeder, moeder, twee tantes en een zus. Het is
traditie in deze familie dat alle mannen voortijdig aan hun einde komen. Soms valt de
grote vrouw in het verhaal uiteen in afzonderlijke personages, maar meestal voelt de
hoofdpersoon zich gekoesterd of bedreigd door vijf hoofden, tien ogen, tien handen en
vijftig vingers, vijf *pamoeska's*, tien borsten etcetera.Ik had eerst De Vier Maaltijden van hem gelezen, waarin hij
ook al zo'n intriguerend uitgangspunt nam. Een jongetje groeit op bij zijn moeder die hulp
is bij een weduwboer. Ze weigert in zijn huis te slapen en maakt zich een onderkomen in de
stal. Ze moet niets van de mannen weten die haar aanbidden maar heeft eenmaal een zwakke
nacht waarin ze met drie mannen slaapt. Produkt hiervan is de jongen die dus drie vaders
heeft. Verfijnde jiddische humor, subtiele emoties en verbluffende schildering van de
details maakten dit boek een feest om te lezen zodat ik meteen drie andere boeken van hem
kocht.
De Grote Vrouw is de tweede die ik las. Het is heel
anders is van stemming, opbouw, stijl en woordkeus dan De Vier Maaltijden. Het is meer
bezonken en heeft meer lagen. De overgangen tussen heden en verleden, werkelijkheid en
droom verglijden zo ongemerkt dat tijd geen rol meer lijkt te spelen en terloopse
herhalingen ronden bepaalde passages prachtig af. Toen ik vanmorgen de laatste bladzijden
las realiseerde ik mij dat deze manier van verhalen voor mij nog jaren zou mogen doorgaan,
en ik verbaasde me want ik ben altijd op zoek naar nieuwe impulsen.
Misschien doet de betovering wel iets aan Marquez
denken, maar toch ook weer helemaal niet. Het boeiende bij Shalev is dat het geen kroniek
wordt, maar dat het pure emoties zijn die door de hoofdpersoon worden verwerkt. Het steeds
naadloos overstappen van kind naar man situaties versterkt het kind in de man, en de
groeiende man in het kind. Zoals de kluwe vrouwen wordt beschreven met vrouwenzaken als
menstruatie, gymnastiek, bolimia, oefeningen om de *pamoeska* sterk te houden, de neiging
tot koesteren en verleiden, de neiging tot jalouzie en de persoonlijke eigenaardigheden
van ieder apart is ongekend knap en humoristisch, heftig en pittig zonder ooit banaal te
worden. En ondertussen kijken de portretten van de vier overleden mannen in hun gepoetste
lijsten onbeweeglijk toe.
Ik ben erg benieuwd wie het ook gaat lezen en wat
je ervan vindt!
elisa
30/11/05
|
De Vier
Maaltijden uitgebreid besproken
|
