'Vrolijke
mensen zijn voornamelijk eng'
Dan ben ik vandaag een beetje eng want ik word vrolijk
van de gedachte dat ik nog de helft van De Avonden te
lezen
heb, en ook nog een paginagroot artikel in de Volkskrant met De Man heb
ik te goed voor later. Ik word vrolijk van het idee dat ik een 'nieuwe'
schrijver erbij heb. (Voor mij dan bedoel ik
tuurlijk).
Altijd
leuk, een nieuwe schrijver erbij. Ik werd pas helemaal niet vrolijk van Reve. Na jaren heb ik
'Vier Wintervertellingen' (1963, oorspronkelijke titel 'The acrobat and
Other Stories') herlezen. Knusse titel, maar de sfeer in de verhalen is
heeel erg donker en somber. De mensen die erin voorkomen zitten altijd in
een uitzichtloze situatie, bewonen vochtige en slecht gebouwde huizen,
tobben met lichamelijke kwalen, hebben bonje met de buren of
familieleden,
vervelen zich dood, zijn mislukt in studie of baan, hebben geen cent
te makken, en verder regent het ook nog de hele tijd en/of is het bitter
koud. De meest drukkende en mistroostige sfeer heeft het verhaal 'Herfstdraden', het laatste van de vier. Een nietsnut van een zoon
behandelt slovende moeder als voetveeg. De moeder wekt medelijden op,
maar haar onderdanige gedrag irriteert ook. Een en al zinloze acties in
het verhaal en een ontzettende uitzichtloosheid. Ik herinner me dit ook
van 'De Avonden', zij het in mindere mate. Ik vond het ongeveer twintig
jaar geleden een heel goed boek, toen ik op school een scriptie voor
Nederlands
ging schrijven over Reve. Misschien ga ik het ook herlezen.
Ja, een fantastisch interview met onze grote schrijver. Ik meen, om
twee discussies eens bij elkaar te laten komen, dat hij ook eens heeft
gezegd dat: Reve is leven en Mullis is vullis.
Lees
de Volkskrant - Cicero van gisteren ... wacht ik zoek even of het op de site staat: nee, helaas nog niet. O.k. ik tik over, de schrijver
aan het woord: "En wat die grappigheid betreft: die mag nooit zonder
leed worden gebracht. In een boek hoort leed. Er moet zeker iemand sterven.
Ik heb De Avonden geschreven om mijn eenzaamheid te doorbreken, en dan
op zo'n manier dat de lezers zouden denken dat het verhaal zo gebeurd
kon zijn. Kijk, het leed van anderen, dat lees je het liefst. Je wilt
geen boek waarin de personages het allemaal leuk hebben. Die gaat dood, en
die ook, en die daar probeert zijn vader te wurgen: dat is het goede boek.
Ik bedoel, wilt u een film zien waarin de mensen een beetje dansen en
zeggen dat het leven een feest is? Je moet de ellende beschrijven. Dan
zeggen de mensen: dat ben ik. Dus of ze hebben maar één bal, of ze hebben een
hele kleine, weet je wel. Dat soort dingen. Het leven zelf. Geen
krankzinnigheden of onwaarschijnlijkheden." Het is een prachtig
interview met veel liefde opgeschreven door Arjan Peters.
wat ik vooral zo sympathiek vond van de interviewer is dat hij reve
helemaal alleen aan het woord laat. geen storende vragen of
opmerkingen er tussendoor. alleen zo nu en dan een korte waarneming als: pauze,
gevolgd door een schaterlach. net zoals bibeb dat héél vroeger ook deed,
maar dan veel uitgebreider.
Helaas moest ik nog even wachten met dit krantenstukje te
lezen want aan het eind van de eerst column tekst stond er iets van 'aan het einde van De Avonden' en dan heb ik het
snel weggezet, want dat wilde ik op dat moment natuurlijk niet lezen. (Hebben die kranten nooit van verklAppers
gehoord of gaan ze vanuit dat alle Volkskrant lezers dit
boek al tig keer gelezen hebben? Tja... ok, het is al 54
jaar oud dit boekje, en ik loop ook weleens achter met het
maandboek, ik geef het toe, mijn probleem dus...;-0)
Ik heb nog ca. 20 pagina's van De Avonden tegoed. De overbekende 'ik wil het nog niet uitlezen' pauze die alleen
optreedt bij de beste boeken...
Maar waarOm vind ik dit boek nou zo goed? Ik ben er zelf een beetje verbaasd over, want... eigenlijk schrijft hij
een beetje op dezelfde manier als Voskamp, ieder detail vertellen van wat er zoal gebeurd op één dag. En Voskamp
vond ik niet doorheen te komen (no offense, Bureaugrrls).
Met Reve is er absoluut niets 'moois' aan. Weinigezelsoren om mooie zinnen te markeren. En misschien is dat
het juist - hij creëert een mooi geheel zonder versiersels... Of nee... hij maakt een geheel dat zo
lelijk is dat het mooi is? En iets dat 'mooi van lelijkheid' is, is altijd veel krachtiger dan iets dat
'standaard mooi' is...? Een Engelse Bulldog bijvoorbeeld,
niets klopt er aan zo'n beest, platte neus, stomp log
lichaam, te korte pootjes, te veel vel voor zijn lijf, en toch, hij heeft zo'n overtreffende trap van lelijkheid
gehaald dat hij een pure schoonheid bereikt dat veel aantrekkelijker is dan... een oersierlijke Afghaan
bijvoorbeeld. (Literaire kritiek vanuit het hondenhok... ?? Hmmm... die doggrrls kunnen soms te ver gaan
misschien...) Het lijkt alsof Reve express alle lelijkheden van het dagelijkse leven samenraapt en in zijn
boeken stopt. Een sobere/sombere schrijfstijl die zo vreselijk beklemmend is dat het een plezier is om te
lezen? Het is bijna een soort opluchting dat iemand al die vreselijk kleine irritaties van het leven nu eindelijk een
keer uitspreekt. Eigenlijk zou je ook vergelijkingen kunnen trekken met Irvine Welsh - die deinst ook niet terug
voor de alledaagse lelijkheden van het leven. Het is een eerlijkheid, een heel puur 'ik schrijf het zoals het is,
niet zoals ik denk dat mensen het willen horen' idee...
Hij pronkt niet met 'kijk mij eens mooi schrijven'. (Niet dat ik meestal vies ben van een beetje pronkerige
schrijver, echt niet, maar dit is weereens wat anders dan.)
Maar er zijn ook grappige momenten. Zonder dat hij
probEErt grappig te zijn. Of doet hij dat juist wel? Ik
kon af en toe glimlachen om die Frits - hoe hij eerst denkt
over een onbekende jongeman 'Wat een zak!' en later, als
hij ineens ook zo verrukt blijkt te zijn van vreselijke
verhalen, denkt hij 'Misschien toch een gezellige kerel...' En dan die avond in de danszaal - hoe hij en
Jaap steeds bezopener worden. Reve schrijft nooit 'Ze werden dronken'. Nee, hij schrijft - wat ze doen, wat ze
zeggen, hoe ze zich gedragen.
Later - uitgelezen... alsnog, ik snap helemaal niet waarOm ik het zo'n goede boek vind, misschien daarom juist IS het
zo goed? (huh?)
En aan het einde... de beklemmendste dag van het jaar inderdaad... de verplichtte feestelijkheid volgens een
ondoorbreekbare routine... moeders met haar flesje wijn dat geen wijn blijkt te zijn, haar verkeerd gebakken
appelbollen, vaders die zijn bollen in de zuikerpot doopt, aaaaaagggggghhhhhhh, al die miniscule ondraaaaaaglijke
dingen.
Bedenk
ineens dat oevre = o reve...) dan laat je voor het gemak de 'u' maar weg uit
'oeuvre' ;-)
verrek, nu je het
zegt!! ik vind dat franse gebruik van de U altijd een struikelblok... heb Bureau boven minstens 3 keer moeten
typen voordat ik er enigszins blij mee was; ik geloof dat als ik als fransgrrl geboren was geweest dat ik ook snel
een dyslexicgrrl stempel had gekregen...
Ik was in mijn tienerjaren ook helemaal weg van de Avonden. Heb er
ooit een spreekbeurt over gehouden op de middelbare school. Zou het nodig
weer eens moeten herlezen. Heeft iemand een tip wat na "de Avonden"
een mooie Reve is om te lezen? Kan elm@ dan ook direkt van profiteren ;-).
Vreemd dat ik na de Avonden nooit meer iets van die man gelezen heb. Dacht
vreemd genoeg dat zijn boeken vol zouden staan over homosexuele relaties,
waar ik niet veel trek in had. Hoe ik aan die gedacht kwam? Geen idee, groot
vooroordeel waarschijnlijk.
Ook ik heb een paar jaar terug genoten van De Avonden. Volgens mij is
er amper een verklapper weg te geven in het kader van dit boek. Er
gebeurt helemaal niets, de personages zijn tamelijk onsympathiek, maar de
MANIER waarop hij die tijd (jaren 50) heeft weten neer te zetten...
Magnifique gewoon. Op de middelbare school wilde ik (recalcitrant gedoe
natuurlijk :-)) van bekende schrijvers alleen de minder bekende boeken lezen.
Dus niet De Avonden, maar De Vierde Man heb ik mee naar huis genomen. Nu
was ik erg groen op het gebied van de seksualiteit, maar ik vond het echt
een smerig boek. (Ik heb er gisteren nog een enthousiaste mail over
gelezen en ik wil niemand op de ziel trappen ;-), maar dit was mijn ervaring (op
15-jarige leeftijd)) Het vooroordeel waar J@cq
het over heeft werd m.i. in dat boek absoluut bewaarheid. Geklooi met jongetjes enzo, dat
herinner ik me er nog van. Heel onsmakelijk. Misschien zou ik het nog eens moeten
lezen om er een andere kijk op te krijgen, maar ik heb er niet zoveel
zin in. Gelukkig heb ik jaren later toch De Avonden nog gepakt en begrijp
ik waarOM dit boek zo beroemd is geworden. Daar (aan het waarom) dacht
ik op de middelbare school niet aan. En om de herinnering aan Reve positief
te houden ben ik later ook nooit meer in iets anders begonnen. Maar een
tip neem ik altijd mee ;-)
ik zou Moeder en Zoon
proberen. Reve wordt hier aangeraakt door het
katholicisme, maar wel op zijn manier. Wel jongenssex, maar
ook daarbij is zijn stijl prachtig. Go grrls go!
Nader tot U wordt ook zo aangeprezen. Niet
gelezen, maar wel nog
van plan.
Echt? Wordt hij aangeraakt door het
katholicisme? In combinatie met
de jongenssex vraag ik me af wat ik me hierbij moet voorstellen?
Reve laat in Moeder en Zoon zien dat aangeraakt worden door een
jongen als je jongen bent en aangeraakt worden door God heel goed samen kan gaan
'Nader tot u' is erg mooi, en of de verhalen: 'Werther Nieland'en:
'De Ondergang van de familie B.'
Lees Nader tot U, waarin Reve meer dan warme gevoelens ontwikkelt
voor God in de vorm van een ezel.
hahaha
;-) en nu mOEt ik het lezen natuurlijk, al is het maar te weten wat er in
Godsnaam hiermee bedoelt is (ik vrees het ergst...) Van een grrl die de combinatie katholicisme en jongenssex eerder errug voor de
hand liggend vindt dan verbaaswekkend - of heb ik gewoon te vaak de film
The Priest voorbij zien komen op tv?? Of misschien opgegroeid met teveel
brits gutterpress krantenkoppen? "Choirboys Caught!" "Sundayschool
Scandal!" "Peeping Priest!" "Reverend
Rave-Ups!"
Misschien moet ik inderdaad een boek van Reve
lezen, want dit klinkt
mij allemaal een beetje vreemd in de oren. Probleem is dat ik me ooit,
heel lang geleden, een keer door De Avonden heb heengeworsteld en dat ik
daar niet echt veel vrolijker van werd. Deprimerend, dat is het enige wat
me er nog van bij staat.
Ik heb "Bezorgde Ouders" al ongeveer net zo lang in mijn
kast staan maar nog nooit gelezen. Misschien moet ik er toch eens aan
beginnen.... Ik
lees zojuist op de achterkant van het boek dat Bezorgde Ouders nog het
beste te vergelijken is met De Avonden. Reve zegt hier zelf "Mijn werk is
niet altijd het zonnetje in huis, maar ik geef mijn Geliefd Publiek wat
het van mij verlangt en wil dat mijn leven lang blijven doen." Misschien
een tip voor diegenen die na De Avonden nog een boek van Reve willen
lezen.
Vrolijk van
Reve? Veel mailtjes, maar van die vrolijkheid merk ik niks. Enfin. "Er is niks tegen
oudehoeren, zolang Gods zegen er maar
op rust". Reve in een van z'n brievenboeken ( Nader tot U of Op Weg naar het
Einde)
Samenvatting
Eisjen
maart '02
