Er is bij de grrls geloof ik al eerder gemaild over dit boek, maar ik
kon ze in mijn archief niet vinden. Dit was mijn tweede Noordervliet.
Vorig jaar las ik 'De Naam van de Vader', dat ik erg goed geschreven maar
minder goed geconstrueerd vond. Er werden te veel verhalen tegelijk verteld
zonder dat die er allemaal toe deden, er waren te veel losse eindjes.
'Pelican Bay' kwam bijna tien jaar later uit, en ik moet zeggen dat
ik het wat dat laatste betreft een veel beter boek vind. Dezelfde rake,
direkte vertelstijl als 'De Naam', maar een mooi symmetrisch plot waarbij
twee verhaallijnen in heden en ver verleden langzaam bij elkaar komen.
De Historische verhaallijn gaat over Jacob van de Wetering, of Jacob Rivers zoals hij zich later noemt, een buitenbeentje uit Vlissingen
dat in de achttiende eeuw op de grote vaart gaat en via Afrika op een
Caribisch eiland terecht komt waar hij uiteindelijk eigenaar van een plantage
en slavenhouder wordt.
In de moderne verhaallijn komt Ada van de
Wetering aan op hetzelfde eiland om te onderzoeken hoe destijds de vrouw van haar
verre voorouder is vermoord. Zoekende is ze ook naar haar verdwenen
adoptie-broer, en naar zichzelf. Door een misverstand op het
vliegveld belandt ze niet in een luxe vakantieoord maar in een morsig
pensionnetje aan de 'arme' kant van het eiland. Bij haar zoektocht, ver van de
gebaande toeristische wegen, wordt ze geholpen door de excentrieke
pensionhoudster
en haar zoon, een politie-inspecteur, en door een mysterieus bejaard
echtpaar.
Zonder verder al te veel te verklappen vond ik het mooi dat
ondanks de strakke, queeste-achtige struktuur van het verhaal niet
alles
netjes op zijn pootjes terecht komt, maar Ada na de nodige missers,
bedrog en teleurstelling toch een nieuw soort evenwicht weet te vinden.
--
"Voorlopig had ik genoeg aan mezelf, hoewel er geen betere
remedie bestaat tegen zelfmedelijden dan de narigheid van een ander."
--
"Beschaving is het vermogen van de mens zijn ware aard te
verbergen."
--
"Mijn zenuwtrek leek wel een knipoog. Nudge nudge, wink wink,
say no more."
--
"Er zijn van die gezegende avonden waarop je ongeremd en
pathetisch de essentie van je bestaan meedeelt aan een volslagen vreemde in de
hoop, en misschien ook wel in de wetenschap, dat geen woord zich in het
geheugen
zal nestelen. Zo gaat dat met ongrijpbare waarheden. Je veronderstelt ze.
En ze verschijnen uitsluitend op voorwaarde van vergetelheid."
--
"Toen schoot met scherpe vlijm het weten door haar heen dat dit
het was, het onvergelijkelijke moment van zijn, opnieuw de vroege morgen voor
het raam, het stille, lichte licht dat de aarde optilt en onthult, een
kuise bruid. ... Dit is geluk. Niet om deze man, ... deze liefde. Maar
omdat ik niet meer te onderscheiden ben van de ochtend en de lucht en het
geluid van de zee en het ritme van zijn adem."
wat een
aansprekende citaten, ik zou er bijna mijn tegenzin in Nelleke
voor vergeten. Zal je bespreking toch maar bewaren, Nelsondanks.
ik vond
de citaten ook indrukwekkend. Ben benieuwd waar jouw tegenzin voor
Nelleke vandaan komt...
Het overdadige kennis uit de kast halen in het boek In de naam van de
vader. Ik houd van eruditie, maar niet van die hijgerige expositie
daarvan. En een niet-literaire reden. Bij een lezing in Terneuzen over haar werk was ze alléén maar gespitst op het halen van de boot en gaf het
publiek nou niet echt het gevoel de moeite waard te zijn. Verplicht nummertje in de provincie. Die twee dingen pasten wel erg bij elkaar. Het
laatste argument kan ik wel weer weg poetsen, een schrijver hoeft geen sympathiek mens te zijn, maar blijft toch voor mij die schrijfstijl die ik
onprettig vind. Het was nog maar één boek, dus ik zal het wel opnieuw proberen na deze
citaten.
Tja, wat die tweede reden betreft: ik heb haar een keer in Utrecht horen
spreken en vond haar niet onsympathiek. Ze hoefde toen natuurlijk geen boot te halen. Met eerste reden ben ik het helemaal eens. Vind ik bij
Harry Mulisch en Thomas Mann ook erg irritant, maar ik lees er toch maar
overheen als de rest genoeg blijft boeien. Dat kennis etaleren is in 'Pelican Bay' een stuk minder dan in 'De Naam van de Vader', dus misschien
zou je die toch nog 'ns kunnen proberen voor je je eindoordeel velt.
O ja,
een eindoordeel na één boek was ook niet de bedoeling. Een oordeel
vellen, wat een uitdrukking is dat eigenlijk. Dat ''vellen'' is zo
absoluut en agressief. Ben er niet eens voor in de stemming. Zeker niet
na lezing van De vrouw in het
vogelhuis van Pauline van de Ven, waarover morgen meer. Voorzover de
persoonlijkheid van een auteur ertoe doet: wat een prettige vrouw moet
dat zijn,
Pauline
van de Ven.
Na een hele stapel
Schotse leesvoer de laatste tijd had ik zin in een
dikke Nederlandse pil. Dit boek kwam het huis binnenvallen net op het juiste moment. Voordat ik verder ga met de inhoud moet ik wel even melden
dat de kaft vertoont een foto van een stuk fruit (mango?) die bijna
pornografisch is, zo heel erg suggestief is het. Ik ben nu rond pagina 100 en het leest wel lekker weg. Wat me wel opvalt
is dat het ontzettend _fysiek_ is allemaal. Erg veel pis, poep, bloed en
smerigheid komt langs in het verhaal, vanaf de eerste bladzijden al, waar
de lezer geconfronteerd wordt met een magistraat met diarree en een erg grafische lijk, compleet met opengesneden keel en ditto buik, waaruit een
voltooide fetus puilt. En later tijdens een 'cavity search' bij de douane
(ik moet ineens heel erg aan de film Beavis en Butthead Go America denken
;-) word er een gebruikte tampon uit Ada getrokken. Gatverjakkes momenten
alom. (huh?) Maar toch is het op een of ander manier niet _ echt vies_
(zoals Irvine Welsh _echt_ viezigheid gebruikt bijvoorbeeld) ... het is een soort... literaire smerigheid?? Gebruikt ze dit als een soort
metafoor voor de 'smerigheid' van de slavenhandel? Nou ja, antwoorden heb
ik niet natuurlijk, het kwam zomaar in me op.
--
"Nee, nee, het Zelf is niet de Ziel. Ziel is te zeer besmet met
theologie. Ja, maar Zelf is door de psychologie vernederd tot een bouwdoos met
lego-steentjes, die je volgens het voorbeeld in elkaar kunt knutselen. [...] het Zelf dat ik bedoel heeft nog nooit van psychologie gehoord. Het
is blind en doof en hulpeloos."
--
"Haar tengere gestalte had een agressieve eenzaamheid om zich heen, waar je voor terugdeinsde.
--
"Goedheid is een keuze. Wijsheid verwerft men door vaak de verkeerde keuze te
maken. Eerst maar wijs worden, denkt Jacob. Goedheid kan altijd nog."
Boekgrrls
september 2004