Je moet waarschijnlijk van Modiano houden om deze nouvelle, die de
sleutel is naar al zijn werk moet zijn en een verklaring waarom hij
schreef zoals hij schreef, te kunnen waarderen. Ik koos het boek omdat
het vertaald werd door Bernlef en ben eigenlijk geheel verward.
Het is een soort dagboek, of liever gezegd - zoals de titel al zegt -
stamboek waarin hij op stacato manier alles opsomt wat hij weet van zijn
ouders. Een opsomming van namen en plaatsen waar je stapelgek van wordt
want er is geen houden aan en daardoor kun je (kon ik...) ze ook niet
meer plaatsen. Ook een opsomming van mensen die duidelijk in de marge
van het bestaan leven op de grens van wat mag en niet mag. Zowel in de
tweede wereldoorlog, aan het eind waarvan hij wordt geboren, als daarna.
Hij constateert zonder enig zelfmedelijden dat hij eigenlijk geheel door
zijn ouders alleen werd gelaten en dat hij zich nog het meest verwand
voelt met de chow chow die zijn moeder ooit eens cadeau kreeg en "die
zelfmoord pleegde door uit het raam te springen"......
Hij vertelt over zijn ouders en de mensen waar ze mee omgaan in de
periodes van de Duitse bezetten, dan tijdens de jaren 50 en 60 en
telkens met op de achtergrond de politieke gebeurtenissen zoals ook de
oorlog in Algerije.
Volgens de Franse journalist Benoit Richard doet hij dit op de zelfde
manier waarop hij de onduidelijke bestemmingen van de personages in zijn
roman beschrijft. Over zijn mysterieuze en afstandelijke vader, over
zijn moeder, een Parijse artieste die geen enkele liefde heeft voor haar
zoon. Ook zou iedere herinnering de lezer moeten doen denken aan de
titels van romans die Modiano schreef.
Biblioweb zegt over Modiano:
"Over zijn ouders en de herinnering aan de overleden broer
schrijft hij in zijn meest expliciet autobiografische romans Livret
de famille (1977, in vertaling Trouwboekje) en Remise de peine
(1988, vertaald als Verdaagd verdriet).
Herinneringen en de zoektocht naar de joodse identiteit staan
centraal in Modiano's werk. De gedempte, melancholieke toon die zijn
handelsmerk is geworden, was nog niet aanwezig in de roman waarmee
hij in 1968 een opvallend debuut maakte. La Place de l'Etoile (De
plaats van de ster) is een provocerende aanval op de sfeer van
collaboratie in Frankrijk tijdens de oorlog die de jodenvervolging
mede mogelijk maakte. Het provocerende lag vooral in het feit dat de
hoofdpersoon Schlemilovitch, een joodse overlevende, in zijn
naoorlogse wanhoop door koortsdromen gekweld wordt waarin hij zelf
beul, SS-er en zelfs minnaar van Eva Braun
wordt.
In 1978 kreeg Modiano voor Rue des boutiques obscures (De straat van
de donkere winkels, 1980) de Prix Goncourt. In deze roman komen de
vragen rond identiteit en herinnering die hij in al zijn boeken
opwerpt, wel heel krachtig naar voren door het geheugenverlies van
de hoofdpersoon. Het is het verhaal van de zoektocht van Guy Roland
naar zijn verleden - of in elk geval een verleden. Foto's,
adresboeken en telefoongidsen vormen zoals zo vaak bij Modiano de
handvatten voor het zoeken naar een mogelijke vorm van bevestiging
van zijn bestaan.
'De Vermeer van de literatuur.' Zo is Modiano door de Franse krant
Le Figaro genoemd vanwege zijn meesterschap in het oproepen van een
sfeer die het best te typeren is als melancholiek en ijl.
En ik heb dus geen van deze boeken gelezen. Foute benadering
waarschijnlijk om je alleen maar te laten verleiden door de naam van de
vertaler want ik kom met moeite door het boek. Heeft iemand iets van
Modiano gelezen en is er iets herkenbaars in zijn stijl of in zijn
boeken van wat ik hierboven beschreef?
Eisjen
Melancholiek
en ijl": dat klopt wel, "gedempt" ook. Ik heb veel van Modiano gelezen,
soms sla ik hem een tijdje over omdat ik het idee heb dat zijn boeken op
elkaar gaan lijken. Het mooie van Modiano vind ik vooral zijn
schrijfstijl: ingehouden en kaal. Geen mooischrijverij en geen
hemelbestormende verhandelingen over mens & wereld. Het laatste dat ik
van hem las was "Kleine bijou": over een jonge vrouw die in de metro na
vele jaren haar moeder meent te herkennen. Het knappe van Modiano vind
ik hoe hij heel langzaam en gedoseerd een verhaal weet te onthullen. Ik
wist niet dat dit inmiddels ook was verschenen maar ik ga het zeker
lezen.
Hilde
>
Het mooie van Modiano vind ik vooral zijn
> schrijfstijl: ingehouden en kaal. Geen mooischrijverij en geen >
hemelbestormende verhandelingen over mens & wereld.
Nou zo is dit boek dus ook. Je schrikt soms van de verborgen emotie.
Ondanks het feitelijke en verwarrende, zoals ik al schreef, "kreunde"
mijn maag regelmatig.
Eisjen
|
"Stamboek" is het meest autobiografische boek dat Patrick Modiano tot
dusver schreef. In Frankrijk werden binnen enkele maanden honderdduizend
exemplaren van "Stamboek" verkocht.
(Absolute
Facts)
Patrick Modiano
Brève biographie de l'écrivain et liste d'ouvrages, présentation
détaillée du roman « Dora Bruder. "Ik schrijf
deze pagina's als een soort curriculum vitae, een soort documentaire en
zonder twijfel om van een leven af te zijn dat niet het mijne was. De
gebeurtenissen die ik oproep tot aan mijn 21ste jaar heb ik beleefd
zoals het procédé waarbij op de achtergrond landschappen voorbij gaan en
de acteurs onbeweeglijk blijven op het plateau van de studio.
(van de Franse site van
Gallimard) Vijfendertig jaar heeft Patrick
Modiano zijn lezers voorbereid, of liever gezegd zichzelf voorbereid, op
dit moment van de waarheid. Op dit verslag dat zich niet meer verstopt
achter de noemer "roman", maar aanvaardt wat het is: een autobiografie.
(van de Franse site van
jobwebzine) Vraag:
Vanwaar nu deze behoefte om het woord te nemen en deze feiten, deze
persoonlijke gegevens aan het publiek bekend te maken?
Antwoord:
Omdat meer dan veertig jaar voorbij zijn gegaan en dit allemaal aan een
ander leven toebehoort, en, zoals ik in het boek schrijf, aan "een leven
dat niet het mijne was". Ik heb geen enkel gevoel van verraad of
onbetamelijkheid. De enige gebeurtenis die mij werkelijk bezig hield
gedurende al deze jaren, is de dood van mijn broer. De rest verdient het
niet geheim gehouden te worden.
(Frans interview met de schrijver bij
Gallimard)
|