De wandeltocht door een stukje Alpen met mijn moeder van 82 was een
geweldige belevenis. Zij heeft het prima gedaan en is in-gelukkig dat ze
dit nog heeft kunnen en mogen doen. Voor ons allebei was het bijzonder.
Goed weer (alleen de laatste twee dagen wel erg heet), overweldigend
natuurschoon, elke avond een verrassend onderkomen en het gevoel een
prestatie geleverd te hebben. Dat was ook zo; we liepen per dag minimaal
6 uren, en de trajecten waren echt niet altijd gemakkelijk!
Ik was begonnen in Via Mala van John Knittel, maar pas thuis heb ik het
uitgelezen. Het is niet meer te krijgen (het is een boek uit de jonge
jaren van mijn moeder, de 7e druk, en geen jaartal), maar het zou goed
passen in onze rubriek "Reizen
met het juiste boek". Het speelt zich helemaal af in
het Kanton Graubünden, Zwitserland, en vooral in en rond een bepaald dal
daar. De natuur en de plaatsen worden uitgebreid beschreven. Ik moet
zeggen dat ik het, na aanvankelijke somberte en even doorzetten, geboeid
heb gelezen. Knittel kon absoluut schrijven en vertellen. Zijn stijl is
niet meer van deze tijd, en er wordt veel uiteengezet, maar het blijft
een familiedrama met alles erop en eraan, zodat je toch wilt weten hoe
het een en ander gaat aflopen. Een boek in de traditie van Sigrid Undset
en Gulbranssen. Thema is het dilemma voor een moord te staan, waar je
begrip voor kunt opbrengen. En je sympathiseert met de "slechterikken".
Maar het blijft natuurlijk moord. Verschillende personen komen hierdoor
met zichzelf en met anderen in conflict, tot op de hoogste posities. En
vanzelfsprekend wordt hierdoor ook een grote liefde zwaar op de proef
gesteld.
Mijn moeder vertelde dat zij op de Via Mala was geweest, een oude
romeinse weg, maar ook de plaats waar verschillende Rijnstromen van de
bergen bij elkaar komen in een diepe kloof, en dat met een donderend
geweld. Daar sprak ze met iemand aan een loket, die heel negatief was
over dit boek. De schrijver stelde dit gebied in een slecht daglicht wat
betreft de woeste natuur, de aard van de mensen, de domheid, het
primitieve, de armoede, de bekrompenheid en nog zo wat van die dingen.
Nee, voor deze streek in Graubünden had hij niets goeds gedaan! Ik moet
zeggen dat ik het daarmee niet helemaal oneens kon zijn; er zijn
alinea's, zinnen, waar hij inderdaad, in mijn ogen, onnodig van leer
trekt.
Ik vond zowaar een paar pasages die de moeite waard zijn om uit het boek
te lichten:
"Wanneer men ouder en ouder wordt, dan leeft men als in een notendop. De
belangrijkheid der dingen schrompelt ineen. Vaste stoffen lossen zich in
damp op. Alleen het wezenlijke blijft. Voor mij bestaat het leven uit
warmte, zon en droogte. Opdat de adem uit het rammelende geraamte niet
helemaal verdwijnt! Tot tenslotte lucht en vrede en arbeid en de ganse
samenhang met het hiernamaals niet verloren gaan. Om de jeugd in een
geraamte te bewaren, dát is de enige kunst!. Bewaar dit geheim vooral
goed!" (De oude schilder Matthias Lauters tegen zijn dienstmeisje en
vriendinnetje Silvelie, blz. 53)
"Ik heb nooit een goed verstand gehad, maar wel een geest. Als je
ooit moeilijkheden in de wereld hebt, Silvelie, probeer dan de
raadselen des levens niet met je verstand op te lossen. Je gebruikt me
veel te dikwijls het woord verstand. Als je werkelijk in moeilijkheden
geraakt, ontspan je dan en vergeet alles, trek in gedachten duizend
kringen om je heen, ga in het middelpunt ervan zitten, zoals een slak in
haar huisje en wacht daar. Zowaar ik hier zit, je geest zal dan de ziel
voeden. Je zult plotseling tot een helder inzicht komen en niet weten hoe
je er aan gekomen bent." (Idem, blz. 107)
Deze Lauters gaat dood, en dan is het met dit soort wijsheden wel
gedaan in het boek. Verder veel smart en nul humor, maar dankzij
gedoseerde romantiek, een goed verhaal met diepgang en boeiende
psychologische ontwikkelingen nog altijd een heel leesbaar boek. Voor
mensen van mijn generatie dan!
Groeten,
Bernique, die tevergeefs gezocht heeft naar een biografie van Knittel in
een encyclopedie van de wereldliteratuur en op internet. Ik heb wel nog
andere titels gevonden.
|
Het boek is tweedehands via diverse
internetsites te koop.
Klik op deze Google-link
John Knittel (* 24. März 1891 in
Dharwar, Indien; † 26. April 1970 in Maienfeld, Graubünden) war ein Schweizer
Schriftsteller.
Er wurde als Sohn eines Missionars in Indien geboren und lebte Anfang der 1920er Jahre in London, war bei einer Bank beschäftigt und betätigte sich
u.a. auch als Filmhändler. Zu Beginn schrieb er in englischer Sprache, um dann in Deutsch zu
publizieren. Knittel lebte lange Jahre in Ägypten, Algerien und
Tunesien.
Wikipedia.de
Der Roman handelt von Jonas Lauretz, dem Besitzer eines abgelegenen Sägewerks in den Alpen in der Nähe der so genannten Via Mala Straße, sowie dessen
Familie, die aus seiner Mutter (einer schon alten Frau), einem Sohn und zwei minderjährigen Töchtern
besteht. Seine Frau lebt nicht mehr.
Meer bij Wikipedia.de
De film Via
Mala
Via Mala (letterlijk: de boze weg) is ca 6
km lang en ligt tussen Thusis en Zillis.
Door de kloof stroomt de Rijn (Hinterrhein).
De kloof is 300 meter diep en de bodem is via een trap bereikbaar.
Routebeschrijving
Kanton
Graubunden
fietsroute
|