Als David komt te overlijden op zijn ranch in California, blijkt dat hij
zijn memoires over zijn jeugd in Baskenland in boekvorm heeft
achtergelaten. Deze zijn voor zijn Amerikaanse vrouw niet leesbaar: hij
schreef het in het Baskisch, 'de oude taal' genoemd. Zijn vriend Joseba
besluit dat boek verder uit te werken en zijn eigen herinneringen eraan
toe te voegen. En dat is gelijk verwarrend en ook best irritant: als
lezer weet je niet wat er vanuit David komt (al is het hele verhaal
vanuit diens perspectief geschreven) en wat er vanuit Joseba aan
toegevoegd is. Alleen de 'inleiding' op het verhaal komt eenduidig
vanuit Joseba. Al lezende kom je erachter dat David en Joseba een
vreemde jeugd achter de rug hebben. In een tijd (jaren '60) waarin de
Basken grondig onderdrukt werden (ja, zelfs het denken in het baskisch
was zo ongeveer verboden!) en de omslag naar het niet langer pikken van
die onderdrukking: de geboorte van de ETA en allerlei andere opstandige
en vaak ook gewelddadige splintergroeperingen. Dat is het interessante
deel van het verhaal. De rest kon me eerlijk gezegd niet zo boeien: zo'n
verhaaltje over het bergdorpje Obaba en een zooitje jongens en meiden
die wat om elkaar heen draaien en dank zij de streng katholieke moraal
vooral stiekem sex hebben. En van die foute vaders die heulen met de
Frankisten of dat ooit deden. En zo'n semi-spannend sausje over het deel
waarin David erachter probeert te komen wat er nou in de Spaanse
Burgeroorlog allemaal gebeurd is en wat de rol van zijn vader (de
accordeonist) daar nou mee te maken heeft gehad... Terwijl dat op zich
wel interessant is, want de burgeroorlog kleurt nog steeds het leven van
elke Spanjaard. Een soort smet zeg maar. Als Atxaga dat sausje er nou
afgehaald had en het boek vooral aan het thema onderdrukking van een
volksdeel (plus hun taal en cultuur) had opgehangen, had ik het een goed
boek gevonden, want hij schrijft lekker vlot. Maar nu kan ik het boek
niet aanraden.
Enkele citaten:
'De oude taal' was voor David en voro mij ooit een belangrijk onderwerp
geweest. In veel van de brieven die wij elkaar geschreven hadden sinds
zijn vertrek naar Amerika, werd eraan gerefereerd: zou de voorspelling
van Schuchardt uitkomen? Zou onze taal verdijwnen? Waren wij, hij en ik
en al onze streekgenoten, als de laatsten der Mohikanen? ----- Sinds die
brief zijn drie jaar verstrken en het boek is er nu. Het heeft nog
steeds de oorspronkelijke titel en niet de titel die Mary Ann (de vrouw
van David, ES) suggereerde. Maar verder zijn zowel haar wensen als de
mijne vervuld: (...); ook ontbreekt er niets dat in onze tijd en die van
onze ouders in Obaba is voorgevallen. Het boek bevat de woroden die de
zoon van de accordeonist heeft nagelaten, en ook de mijne.
Else
|
Recensie exemplaar
422 pagina's
Uitgeverij Nijgh & van Ditmar
Over de schrijver:
Bernardo Atxaga werd geboren in 1951 in Baskenland. Hij schrijft
gedichten, novelles en romans in zowel het Baskisch als in het Spaans.
De
Baskische uitgave van De zoon van de accordeonist- die aan de Spaanse
vooraf ging -ontving de Premio de la Crítica 2003 em de Premio Euskadi
de Plata (aldus de site van de uitgever)
Bernardo Atxaga
|