In Juni kwam er een enthousiaste aanbeveling binnen:
Ik ben helemaal verwikkeld in "White Teeth" van Zadie Smith en ben zo
benieuwd of nog iemand het aan het lezen is? Ik ben er erg van onder de indruk, vooral van
het feit dat iemand van 24 (ja 24!) zo'n boek kan schrijven met zoveel inhoud, met zo'n
mooie toon en humor, met zulke rake typeringen, met zulke verrassende opmerkingen over
alles wat maar ter sprake komt. Het is zo'n multicultureel boek dat dat woord eigenlijk
niet meer te gebruiken is, het is gewoon Engeland nu. Wat een vaart! Salman Rushdie
heeft gezegd "dit boek heeft 'bite' " en ook al had ik nog nooit van die
uitdrukking gehoord weet ik wel zeker dat dat een prima typering is. Ik ben alleen bang
dat in de nederlandse vertaling veel van het taalgebruik verloren gaat, dus als je het in
het engels kunt lezen ....
---------
een andere grrl vertelde:
Ik ben er vanmiddag in begonnen en ik weet wat je bedoelt Vanaf het eerste hoofdstuk:
The Peculiar Second Marriage of Archie Jones, zat ik er helemaal in. Ik ben op blz. 41,
nog 420 bladzijden te gaan.
--------
Iemand anders vertelde verder dat al bij pagina 1:
wil je al niet meer stoppen en ik had het er gewoon moeilijk mee toen het uit was. En
dan 'dreigt' Zadie in een interview dat het volgende boek weer heel anders wordt, SHIT
Wat, vrij willekeurig gekozen citaten
"Even when the lights went out and the wind was beating the shit out of the double
glazing, Alsana, a great believer in the oracle that is the BBC, sat in a nightie on the
sofa, refusing to budge. 'If that Mr Fish says it's OK, it's damn well OK. He's BBC, for
God's sake!'"
"And then there was Hortense's horror of wheather reports. Whoever it was, however
benign, honey-voiced and inoffensively dressed, she cursed them bitterly for the five
minutes they stood there, and then, out of what appeared to be sheer perversity, proceeded
to take the opposite of whatever advice had been proffered (light jacket and no umbrella
for rain, full cagoule and rain hat for sun). It was several weeks before Irie understood
that weathermen were the secular antithesis of Hortense's live work, wich was,
essentially, a kind op supercosmic attempt to second-guess the Lord with one almighty
biblical exegesis of a weather report. Next to that weatherman were nothing but upstarts
...."
En ik heb gekeken maar het engelse taalgebruik is echt niet zo mooi vertaald, nou zal
dat ook wel heel moeilijk zijn maar de smeuigheid gaat er toch af.
goed, ik ben benieuwd naar jullie reacties, de verhaallijn verder vertellen heeft
verder niet zo veel zin geloof ik het zijn de stijl en de sfeer. dit is vast het eerste
voorstel voor de lijst van volgend half jaar!
---------
Het werd inderdaad genomineerd tot boek van de maand voor November - maar er was een
grrl die niet zo lang kon wachten en in augustus al schreef ze:
Ja ja, ik weet het al - het is het grrlieboek voor november en ik ga Echt niet veel
over zeggen nu (ben pas op pagina 22 dus dat kAn ook niet.) Maar ik ben er in begonnen
omdat het me nu voor de 2e keer van de Sprinters plank in de bieb geroepen heeft - deze
keer heb ik het toch maar meegenomen. Ik wil alleen even kwijt dat ik dEnk dat het
geweldig is...een soort Britse 'Garp'...John Irving meets Kate Atkinson meets Salman
Rushdie... zoiets is het geloof ik...En wat ze met dialoog doet... je kunt iedere stem
echt hOren - de Cockney, de Indiase, de Carribean... En... tja, we zouden het niet meer
hebben over uiterlijk... maar het is weer zo'n Ozeki ervaring - af en toe toch even weer
kijken naar dat foto van de schrijfster achterin... zucht... ;-)
Ok, ik beloof hierbij dat ik mijn verder gedachten over dit boek zal bewaren tot half
november ofzo... ik wilde alleen even de grrl die dit boek genomineerd heeft (wie...???)
bedanken
---------
In November schreef ze verder:
Ok, hier is die dan - het boek van November - dat ik in Augustus las en een mail over
bewaard heb. Sorry, maarik zie nu pas dat het meestal in het engels is....
Voor de mensen die dit lastig vinden mijn verontschuldiging (maar geen vertaling ;-) Ik
vond het een aanrader - een lekker dikke pil barstens vol met geweldige verhalen en
karakters. (en ze is ook nog mOOi! - maar dat doet er natuurlijk helemaal niet toe... ;-)
Ik ben benieuwd of er mensen zijn die de Nederlands vertaling lezen of het ook zo goed
overkomt - ze doet veel met het weergeven van dialecten en ik kan me voorstellen dat dit
moeilijk te vertalen is. Graag hoor ik hoe ze dat doen als er mensen zijn die het boek in
Witte Tanden formaat lezen...
----------
Een karakter uit het boek:
"Niece-of-Shame!" (dit is zO grappig gedaan - eerst weet je niet wat aan de
hand is met de beschamende nichtje - na een tijdje ontdek je dat ze lesbisch is - en het
grappige is, is dat dat verder gewoon geäccepteerd is en zo, maar toch wordt ze door haar
tante steevast aangesproken als Niece-of-Shame ;-)
------
Maar De Boekgrrls zou de boekgrrls niet zijn als we allemaal klakkeloos met elkaar eens
waren... er kwam uiteraard een grrl die niet zo gecharmeerd was door Zadie Smiths
sprankelende Tanden...
--------
Vanweg de peptalk heb ik de afgelopen maanden stad en land afgezocht naar White teeth,
in het Engels of Nederlands. Uiteindelijk vond ik het in de bibliotheek van het
vrouwenhuis,waarvan ik toen lid ben geworden om de Tanden mee naar huis te mogen nemen.
Hoog gespannen waren mijn verwachtingen! Maar verder dan de eerste tien bladzijden ben
ik niet gekomen. Er staan soms grappige zinnen in, maar Zadie Smith is iemand die over
Keulen, Aken en Parijs reist als ze in Siddeburen moet zijn. We moeten alles over iedereen
weten: wat denkt de familie van de buren van de buren van hoofdpersoon, wat hebben ze aan
en wat doen ze op dat moment. Het boek is alweer terug, maar ik herinner me dat er
bladzijden lang wordt doorgezaagd over een stofzuigerslang. Salman Rusdie vond het
een prachtig boek, maar ja, hij vond 'Disgrace'van Coetzee maar niks. Lezers, trek uw
conclusie!
----------
Gelijk kwam er nog een White Teeth lezer uit de kast om het boek te verdedigen :
Dat doe ik toch maar liever op basis van het lezen zelf. Nog lang niet uit, en dus nog
lang geen eindoordeel. Maar voor het moment leef ik half in Willesden Green en half in Den
Haag en ervaar dat niet als onplezierig.
Die stofzuigerslang nog even opgezocht: hij neemt anderhalve bladzij in beslag en
stáát ergens voor.
--------
en later ging ze verder met:
Het punt is, denk ik, of er op de lange weg naar Siddeburen genoeg leuke uit- en
inzichten te verwerven en te verwerken zijn. Ik vind van wel. Al keuvelend, kabbelend,
one-liners uit haar mouw schuddend (in een van de online-interviews die ik dankzij
Eisjen's links las, zei Smith dat het verhaal dat ze wilde vertellen tot haar verbazing
uitdijde tot romandikte), wist Smith me in haar wereld te trekken en me wat figuren voor
ogen te toveren (Archie, Samad, maar vooral Alsana) die me bij zullen blijven. Zonder dat
ze daar nadrukkelijk haar best voor lijkt te doen, heeft ze me weer eens doen beseffen,
dat de relatie tussen moeders/vaders en zoons/dochters altijd onder spanning zal staan
door de verantwoordelijkheid van de eerste voor de tweede en de noodzaak van de tweede om
zich los te maken. En ook dat dat zo móet zijn en dat er iets essentieels misgaat als je
je daaraan wilt ontrekken.
In een (wat dit betreft) sleutelscène verbrandt moeder Alsana de lievelingsspullen van
haar puber-zoon Millat, nadat ze op tv heeft gezien dat die heeft meegedaan aan de
verbranding van een boek waarvan de naam niet wordt genoemd, maar wel verduiveld
gemakkelijk te raden is:
Toen Millat die avond thuiskwam, woedde er een groot vuur in de achtertuin. Al zijn
wereldlijke spullen - vier jaar van gaaf pre- en post-raggastani, elk album, elke poster,
speciale T-shirts, meer dan twee jaar lang verzamelde en bewaarde clubfolders, prachtige
Air Max-sportschoenen, afleveringen 20-75 van 2000 AD Magazine, een gesigneerde foto van
Chuck D., een onmogelijk zeldzaam exemplaar van Slick Rick's Hey Young World, Catcher in
the Rye, zijn gitaar, Godfather I en II, Mean Street, Rumble Fish, Dog Day Afternoon en
Shaft in Africa - alles was op de brandstapel gelegd, die nu een smeulende hoop as was
waarvan dampen kwamen van plastic en papier, prikkend in de ogen van de jongen die al
gevuld waren met tranen.
'Iedereen moet zijn les leren,' had Alsana enkele uren tevoren gezegd terwijl ze met
een zwaar hart de lucifer aanstreek. 'Ofwel alles is heilig of niets. En als hij dingen
van anderen begint te verbranden, dan zal hij ook iets heiligs verliezen. Vroeg of laat
krijgt ieder wat hij verdient.'
Misschien verklaart dit ook iets van Rushdie's waardering?
---------
Zij kon ook wat vertellen over de nederlands vertaling van het boek:
Er gaat ongetwijfeld veel verloren en ook op andere punten valt er op de vertaling wel
wat af te dingen. Ik heb de vertaling gelezen omdat ik die het eerste te pakken kreeg en
ook bang was dat ik van het Engels misschien te veel zou missen, maar als ik het Engels
nog eens te pakken krijg, ga ik dat nog wel lezen.
----------
Niet een boek dat heel veel discussie heeft opgeleverd (nog niet door veel grrls
gelezen?) maar toch een boek dat de meeste grrls die het in handen hebben gehad van
genoten hebben.