onnie Palmen 

De Vriendschap

Met wat leek op het begin van een mooie zomer kwam "De Vriendschap" ter sprake:

>>>

"Wat mij aansprak was de boodschap die de hoofdpersoon uitdraagt. Haar vriendin vindt dat ze veel geluk heeft. Ze doet maar liefst twee studies etc. De hoofdpersoon vindt dat geen geluk, ze doet het gewoon. Ze grijpt zelf haar kansen. Het lot zijn je ouders en broers en zusters. Die krijg je, of je wilt of niet. Bij alle ander zaken heb je de keuze, die je zelf maakt, goed of verkeerd."

<<<

Naar aanleiding van de opmerking in het boek:

>>>

"Ara zegt tegen Kit: 'Ik denk dat je het wel prettig vindt om als vrouw begeerd te worden, maar jij wilt meer begeerd worden om je geest dan om je lichaam, en bij de meeste vrouwen is dat niet zo'."

<<<

ontstaan er gedachtenspinsels over het "ouder worden" en de liefde.

>>>

"Een uitspraak waar ik het zeker niet mee eens ben. Als ik voor mezelf spreek denk ik dat ik begeerd wil worden vanwege mijn persoonlijkheid (geest) _en_ vanwege mijn lichaam, daar bedrijven we tenslotte de liefde mee. "

"Met het ouder worden word je natuurlijk wel geconfronteerd met het feit dat dat lichaam nou niet bepaald meer is, zoals het was. Het lichaam tegenover mij ook niet meer. Maar toch blijft het lichamelijke in een relatie heel belangrijk. Vraag me dan wel eens af of de aantrekkingskracht meer verschuift naar het geestelijke, waardoor je de lichamelijke onvolkomenheden over het hoofd begint te zien? Toch kunnen ook oudere mannen "mooie kontjes" blijven houden, die de aandacht trekken............!"

<<<

Een veel jongere boekgrrl reageert daar als volgt op:

>>>

"Ik persoonlijk vind oudere vrouwen heel mooi om te zien. Er spreekt een heel leven uit zo'n lichaam, het heeft veel meer karakter. Een jonge vrouw kan ook mooi zijn, maar die schoonheid vind ik oppervlakkiger. Ik geloof niet dat wanneer je ouder wordt je elkaar minder aantrekkelijk ga vinden. Alsof je een volmaakt lichaam hebt als je jong bent! "

"Geestelijke en lichamelijke aantrekkingskracht in een relatie zijn moeilijk los te koppelen. Wanneer je veel van iemand houdt, accepteer je zijn/haar lichamelijke onvolkomenheden. Sterker nog, je kunt dat zelfs extra aantrekkelijk vinden."

"Ik vind het trouwens moeilijk te zeggen wat ik zelf belangrijker vind: in geestelijk of lichamelijk opzicht gewaardeerd te worden. Het is allebei belangrijk denk ik. Als je door iedereen aartslelijk gevonden wordt is dat ook niet bevorderlijk voor je eigenwaarde. Ik snap ook niet dat in De Vriendschap het geestelijke en lichamelijke aspect zo tegen elkaar uit gespeeld wordt, zo zwart/wit is het irl toch niet dacht ik."

<<<

" De relatie tussen mannen en vrouwen, zoals Connie Palmen die ziet, is duidelijk een punt van discussie. Ter verduidelijken wordt "De Wetten" er bijna letterlijk "aan de haren" bij gesleept.

>>>

"Ik citeer de schrijfster: 'Zonder wetten weet ik me geen raad.....De moeilijkheden doken op toen ik meer boeken ging lezen en ondekte dat er over hetzelfde onderwerp meerdere en ook verschillende wetten bestonden. Ronduit tragisch werd het ...dat anderen weliswaar wetten in hun hoofd hadden, maar zelden of nooit een boek lazen....Ik was bang dat ik geen natuur had.'

Dat is precies de indruk die ik krijg. Ik vond het een vreselijk boek. Ten eerste hield ik niet van Palmens gewichtigdoenerij - kijk mij de wereld eens begrijpen -, en ten tweede stuitte het me tegen de borst dat haar hoofdpersoon eigenlijk alleen via die mannen tot leven kwam. 't Is zo ouderwets: jonge deerne beschouwt oudere mannen als de bron van alle wijsheid en wordt prompt verliefd op ze en laat hen haar leider zijn. Bij hen haalt ze haar kennis (en geeft er seks in ruil voor terug); nergens wordt de hoofdpersoon beschreven als iemand die _zelf_ ook een geschiedenis heeft. De enige tijd die voor haar bestaat, is de tijd die ze met die meneren doorbrengt. Ze heeft geen geschiedenis, geen toekomst - alleen maar affaires. Als ze geinteresseerd is in de kennis die die mensen te bieden hebben, hoeft ze toch alleen de boeken maar te lezen? Waarom moet ze ze nou zo nodig nalopen? Waarom heeft ze een orakel nodig om haar mening te vormen? Ze heeft toch hersens genoeg om dat zelf te doen?"

<<<

Dat er verschillende boekgrrls geïrriteerd raken ligt duidelijk niet alleen aan de "verhoudingen" in de boeken, maar ook aan de manier waarop er volgens hen een "hype" is gecreëerd rond de schrijfster.

>>>

"Toen ik indertijd de eerste recensie van De Wetten zag - met een grote foto van Palmen ernaast - dacht ik: ha, dat wordt dus een bestseller. Vanwege die foto. Zo iemand waar alle recensenten en later de gewone pers bovenop springen omdat ze zo'n 'guitig' koppie heeft. En verdomd, zo ging het."

<<<

En een ander:

>>>

"De irritatie heeft ook wel te maken met het feit dat ze toendertijd door veel (mannelijke) recensenten werd bewierookt als eindelijk eens een intelligente, zelfstandige vrouw die mooi kan schrijven (en er nog leuk uitziet ook, natuurlijk). Toen dacht ik: 'Hoezo, ik ken er zat. Maar die krijgen zelden dat soort aandacht.' Ik snapte wel waarom al die mannen dit een schrijfster vonden die ze konden waarderen. Iemand die zelf haar mening niet kan vormen en voortdurend als een soort filosofie-groupie flirtend achter al die heren aanrent om de wijsheid uit hun mond te horen. En dan verbaasd doet dat ze al dit semi diepzinnige gepraat voornamelijk als voorspel zien. Dat vonden ze wel leuk. "

<<<

Dan was de schrijfster IRL blijkbaar ook niet makkelijk te verteren.

>>>

"Daarnaast heeft ze een nogal badinerende houding tegenover haar lezers. Ze vertelde me ooit over een literaire avond waar ze sprak, en ik schaamde me plaatsvervangend. "Ja, en dan vragen die vrouwtjes hoe _ikzelf_ mijn kennis heb vergaard, en of boeken daarbij belangrijker zijn dan gesprekken," vertelde Palmen, "en dan zeg ik altijd tegen ze: 'Vraag het maar, vraag het maar. Het enige dat jullie eigenlijk willen weten is toch of ik het met ze heb gedaan?'" - alsof haar publiek alleen in haarzelf is geinteresseerd, en alsof de vraag hoe je kennis vergaart op zich niet de moeite waard is."

<<<

Het is dus niet alleen de inhoud van de boeken, maar ook de publiciteit rond "De Wetten" en "De Vriendschap" als de schrijfster zelf die ons bezig hebben gehouden in de, gedeeltelijk, heerlijk warme junimaand. Het plezier van deze gedachtenuitwisselingen wordt nog eens fraai onder woorden gebracht:

>>>

"Ik besef wel dat ik nu jou het denkwerk heb laten doen, maar ik denk dat ik er in m'n eentje niet op gekomen zou zijn, die gedachten, heb een lerares nodig...of een boekgroep.."

<<<

juli 1997.

Eisjen