Boekgrrls
  Besproken

elleke Noordervliet 

Uit het Paradijs

---

De e-mails over "Uit het Paradijs" begonnen met een eigen Paradijs.

>>>

>Ik heb het in een ruk uitgelezen, ergens op Malta met uitzicht op de Middellandse zee, terwijl mijn echtgenoot uitgebreid wilde wandelen. Ik vond het een uitstekend idee van hem en op een bankje in de schaduw heb ik mij die dag kostelijk vermaakt. Voor de lunch haalde ik snel lekkere verse vissalade, prima Maltees brood, af en toe een kopje koffie en verder alleen maar dat boek. Zien jullie me zitten? Helemaal onbereikbaar in mijn eigen paradijs.

<<<

Wel ontstaan er dan onzekerheden met betrekking tot het eigen ouderschap:

>>>

>Wat ik me af vroeg; zou die onzekerheid over zijn eigen waarde, die David daarna de rest van zijn leven meesleept, de oorzaak zijn van het gedrag van zijn dochter. Ik vind het vaak zo griezelig je te realiseren dat je houding als ouder zo'n ontzettende invloed heeft op je kinderen. Dit is naar mijn idee ook zo'n voorbeeld. Zijn halfbroer, de man die overtuigd is van zijn eigen kunnen en zich in elke omgeving thuis voelt, heeft twee keurige dochters: "Oppassende lyceïsten, die de geur van cannabis op straat niet herkennen en een condoom alleen op een reclameplaat voor aids-preventie hebben gezien. Het grootste ongenoegen dat ze ooit hebben bereid was een minder goed gelukt proefwerk Grieks."

<<<

Die reactie heeft het boek bij meerdere grrls:

>>>

>Iedere keer weer als ik een boek lees waarin een
moeder/vader (ouder) de oorzaak is van 'trauma's' van volwassen kinderen, word ik me zo bewust van mijn eigen ouderschap en vraag me af wat voor mogelijke beschadigingen mijn kinderen van mij oplopen.

<<<

Een oplettende boekgrrl bezorgde ons de volgende plezierige mail:

>>>

>Voor het geval sommigen van jullie de intertekstualiteit op blz. 10/11 ("Het was een vrouw. Zij was alleen aan dek, zij stond bij ‘t roer.) ontgaan is, volgt hier het gedicht van Nijhoff:

DE MOEDER DE VROUW

Ik ging naar Bommel om de brug te zien.
Ik zag de nieuwe brug. Twee overzijden
die elkaar vroeger schenen te vermijden,
worden weer buren. Een minuut of tien
dat ik daar lag, in 't gras, mijn thee gedronken,
mijn hoofd vol van het landschap wijd en zijd -
laat mij daar midden uit de oneindigheid
een stem vernemen dat mijn oren klonken.

Het was een vrouw. Het schip dat zij bevoer
kwam langzaam stroomaf door de brug gevaren.
Zij was alleen aan dek, zij stond bij 't roer,

en wat zij zong hoorde ik dat psalmen waren.
O, dacht ik, o, dat daar mijn moeder voer.
Prijs God, zong zij, Zijn hand zal u bewaren.

<<<

Boekgrrls die problemen hebben met de "ene sexe die de andere sexe als hoofdpersoon creëert" zijn er ook:

>>>

>Ik ben me altijd zo bewust van de auteur van het boek dat ik lees, dat ik er altijd weer moeite mee heb als deze een ik-personage creëert dat van de andere sexe is. Wie herkent dit? Het lijkt wel of ik steeds een knopje om moet zetten.

>Dat heb ik ook! Dat merkte ik eerst bij "De tuin van de samurai" van Gail Tsukiyama. Ik keek nog even of het wel een vrouwelijke schrijfster was en het duurde even voordat ik eraan gewend was dat het een mannelijk ik-figuur was.

>Ja, dit herken ik. Ik ga dan altijd letten op de zaken die niet kunnen kloppen, en ik moet zeggen, dat ik dat vooral heb als een man een vrouwelijk ik-persoon creëert. Dit gezegd hebbende, realiseer ik me opeens dat ik niet een titel zou weten te noemen, waarin dit gebeurt. Wel veel in de derde persoon, vanuit een vrouwelijk perspectief.

<<<

Maar daar weten anderen wel raad op:

>>>

>Wat dacht je van twee vrouwen van onze geliefde Mullis (niks as vullis) en de boeken van D.H. Lawrence. Allemaal waardeloos vind ik. Het gekke is dat ik David van Nelleke heel geloofwaardig vind overkomen, maar misschien ken ik 'de man' wel helemaal niet.

>Een voorbeeld van een man die in een vrouwelijk ik-personage kruipt vind je in Een meisjesleven van Geerten Meijsing. Een roman die in 1981 verscheen en erg veel reacties losmaakte. De pers ontving de roman goed en prees de schrijfkunst van de vermeende schrijfster Eefje Wijnberg.
Pas later bleek de auteur de man Geerten Meijsing te zijn.

>Het september-boek Smilla's gevoel voor sneeuw is een voorbeeld van mannelijke schrijver en vrouwelijke
ik-figuur.

>Meerdere. Zonder in m'n boekenkast te kijken weet ik er al twee: Jay McInnerny (een van de leden van de Brat Pack, de generatie Bret Easton Ellis) beschrijft vanuit de eerste persoon - en heel overtuigend - een jonge, gaandeweg wanhopiger wordende vrouw in "Story of my life": Alison Poole. En Roddy Doyle heeft net een boek geschreven, jubelend gerecenseerd, waarin een vrouw die door haar man mishandeld wordt vertelt over haar leven. De titel is, vertaald, zoiets als "De vrouw die tegen deuren aanliep".

<<<

Deze discussie (kan de ene sexe de andere sexe op papier creëren?) leidt weer eens tot ontdekkingen.

>>>

>Ik heb dus net 'Alle Verhalen' van Rascha Peper gelezen en ik merkte wel dat ik juist de verhalen waarin zij een mannelijk hoofdpersoon maakt minder boeiend vond. In twee verhalen kiest zij er dan ook nog voor haar hoofdpersoon mannelijk en homoseksueel te laten zijn. Haar beschrijvingen grenzen dan toch aan de stereotypen. Het grappige is bovendien dat het me nooit zo duidelijk zou zijn geworden als er hier op de list niet over zou zijn gepraat.

<<<

De hoofdpersoon van Nelleke Noordervliet roept in ieder geval meer vragen op dan dat er boekgrrls antwoorden kunnen gegeven.

>>>

>Misschien ligt het inderdaad aan het feit dat Noordervliet in de huid van de man wil kruipen, maar ik vond David Berk geen overtuigend personage. Dat gedoe ook met zijn schoonzus: wat wilde hij daar nu mee? Wie wilde hij kwetsen? Wie wilde hij hebben? Waarom kon hij wel vader spelen voor Nadine en niet voor zijn eigen dochter?

<<<

Hoe brengt Peter Hoeg het er in de volgende boekbespreking af met zijn Smilla in de hoofdrol?

Boekgrrls blijven lezen en houden elkaar bezig!

oktober 1997.

Eisjen