Sigrid Undset:
Kristin Lavransdochter
en
Jenny
Je kunt het met recht een klassieker noemen: Sigrid Undset heeft dit boek geschreven in 1923. Zij is een Noorse en de dochter van een archeoloog. Zelf had ze een studie gemaakt van de gewoontes en gebruiken in de Middeleeuwen.Dat is merkbaar in het boek en maakt het interessanter. Ik las de 10e druk uit 1975. Wat ouderwets taalgebruik (mooi). Het zal wel passen bij de Middeleeuwen, maar ik vond de moeizame godsdienstige gewetensnood lastig te lezen. Het is niet zo van deze tijd en haalt de vaart uit het verhaal. Het is echter geen probleem om er snel doorheen te bladeren en dan de draad weer oppakken, want er blijft nog genoeg boeiends over.
Boek speelt zich af in de Middeleeuwen in Noorwegen. Naast een beschrijving en ontwikkeling van de verschillende karakters, krijg je inzicht in de Noorse geschiedenis, de wetgeving, indeling van de huizen, personeel, eetgewoontes, etc. Voor mijn doen een dik boek, maar toch vrij snel uitgelezen.
Eigenlijk is het een trilogie:
I Jeugd van Kristin t/m huwelijk met Erlend
Boek begint in 1340, Kristins jeugd op Jörundgaard, bij haar ouders en zusje. Gearrangeerde verloving met Simon Darre, heeft K. eerst geen bezwaar tegen. Totdat ze Erlend ontmoet. Beetje pijnlijk voor de familie om de verloving na 2 jaar te verbreken. Simon blijft de rest van z'n leven op Kristin verliefd. Eindigt met een huwelijk tussen de zwangere Kristin en de (12 jaar oudere) ridder Erlend. Veel romantiek maar ook gewetenswroeging van Kristin. Erlend heeft veel minder moeite met de situatie. Gezichtsverlies voor vader van Kristin. Aardige, jeugdige man overigens, maar erg vroom.
II Periode als vrouw des huizes op de hoeve van Erlend
Het stel vestigt zich op de hoeve van Erlend bij Trondheim. Het is wel duidelijk dat Erlend geen belangstelling heeft en weinig weet van het besturen van een hoeve. Kristin daarentegen wel. Alleen lastig dat ze vaak kinderen krijgt. Uiteindelijk iets van 6 of 7 zonen. Erlend is een charmante gast, handig met schepen, paarden, wapens. Als ridder wel geslaagd, dus. Hij verziekt het door slordig om te gaan met geheime brieven omtrent een complot tegen de Noorse kindkoning. Daarbij is hij iemand van de korte termijn, dat geldt ook enigszins voor zijn geheugen. In tegenstelling tot Kristin koestert hij geen wrok, maar vergeet ook andere zaken makkelijk. En hij verkoopt nogal snel grond als hij geld nodig heeft. Niet handig voor de toekomst van zijn 7 zonen. Het huwelijk gaat duidelijk niet over rozen.
III Periode samen met haar gezin op de geërfde hoeve van haar vader Na het verraad van Erlend, verliest hij zijn bezittingen. Kristins bezittingen blijven hun eigendom en na de dood van haar ouders vestigen ze zich op Jörundgaard. In dit deel wordt de laatste episode van hun huwelijk en hun leven beschreven.
Nog een paar citaten, wordt wat lange mail, maar was dan ook een erg dik boek ;-)
-----------------------------------------------------------------------------
Erlend stond op terwijl hij sprak, liet zijn linkerhand licht op het gevest van zijn zwaard rusten en hield de bundel brieven achteloos in zijn rechterhand. Hij gedroeg zich alsof hij de man was, die deze bijeenkomst leidde, maar Simon begreep, dat hij daar zelf niet aan dacht. Zo was hij gewoon geweest te staan praten, wanneer hij in zijn gebied als landvoogd een Thing hield.
------------------------------------------------------------------------------
Aan de zonzijde waren de sneeuwhopen uitgehold, zodat het fijne traliewerk van ijs met een zachte zilverklank brak, wanneer zij er met haar voet tegen stootte.
-----------------------------------------------------------------------------
Schuw en bedroefd sloop Kristin de kerk uit en bleef in de kloostergang staan. Omlijst door de boog tussen de twee kleine zuilen, waar zij haar armen om geslagen hield, zag ze Jörundgaard liggen en achter haar huis de bleekgrijze nevel over het dal. Door het gehele dal blonk de rivier in de zon, wit van water en ijs.
-----------------------------------------------------------------------------
Omdat dit al zo'n oud boek is, verwacht ik dat wel meer van jullie ermeebekend zijn. Vonden jullie het wat, of was er geen doorkomen aan?
Ik heb het gelezen terwijl ik met de trein door het Noorse Gubrandsdal raasde( in 1977), naar buiten keek en de hoeves(n) zag liggen. Opslagschuren zagen er volgens mij net zo uit als 'vroeger'.(Er zal vast iets verandert zijn, maar mijn romantische geest zag middeleeuwse boerenhoeven).
Gek, toen stoorde ik me helemaal niet zo aan al die godsdienstige perikelen, terwijl ik me toch net aan het ontworstelen was aan mijn gereformeerde opvoeding. Wat ik wel irirtant en onbegrijpelijk vond was het onbezonnen gedrag van Erlend en dat ze toch maar steeds bij hem bleef. Hoe taal kan veranderen in 25 jaar. Ik vond het toen heel gewoon geschreven, beetje popi-middeleeuws, maar niet ouderwets.
Ze heeft mee van die familieverhalen geschreven: Over Ijsland :Vigdis....... dochter en nog een over een hoeve: Olav Audunszoon op Hestviken. Ook zo'n dikke pil. Ze hebben allemaal dat wat ik 'zwaar scandinavisch' noem. Broeien en wroeten en toch zeer hartstochtelijk.
Ik weet niets meer van Jenny dus hier komt een stukje achterflap:
Het boek, door de Noorse televisie verfilmd met Liv Ullmann in de titelrol, eens zeer gewaagd gevonden vanwege de erotische scenes en de onconventionele houding van de vrouw, vertelt de geschiedenis van de 28-jarige Jenny Winge, die - dan al zonder illusies wat betreft een gelukkig leven - onder de zuidelijke zon haar landgenoot Helge Gram leert kennen. Hun liefde houdt later in het benauwende noorden geen stand.
Heges vader, wiens huwelijk is gestrand, ziet in Jenny zijn jeugdliefde belichaamd, en als Jenny zich ook tot de rijpere, begrijpende en ridderlijke man aangetrokken voelt, komt hettot een verhouding. Jenny ziet echter in dat zij met hun liefde niet op hetzelfde spoor zitten, en verlaat hem, hoewel ze een kind van hem verwacht.
Ook het moederschap brengt geen vervulling: het kind sterft. Als ze tenslotte het geluk schijnt te hebben gevonden met een Zweedse schilder, ontmoet ze in Rome opnieuw Hege, die nog altijd van haar houdt en haar in een vlaag van woede verkracht. Wanhopig en vol schaamte beneemt Jenny zich van het leven.
Echt weer een boek met scandinavische levensvreugde ;-). Ik zou zeggen kruip lekker onder behaaglijke dekens met dit boek, een wijntje erbij, kaarsjes aan om al dit leed te compenseren.
Samenvatting mails Eisjen
Nobelprijs en allerlei informatie over de schrijfster
Een biografie van Books and Writers
Kristin Dagen (Noors)
Famous Norwegian Women on Stamps. Een portret van Sigrid Undset gemaakt door haar man Anders Castus Svarstad. (een prachtige vergroting van de foto te zien op de website; klik op de foto)
- Sigrid Undset
in the 1990s
Biografie en haar rol na haar dood.
- De film
- Liv Ulmann een Duitse biografie
- Een literatuur festival rondom Sigrid Undstet in Lillehammer van 22 - 28 mei 2001. Een Noorse site maar met een beetje gevoel voor taal kom je er wel uit.
(Meer relevante links toe te voegen, of commentaar? Laat me het even weten: eisjen@boekgrrls.nl)
Laatste keer bijgewerkt: 26/03/02 Eisjen
