Besproken Boeken
ella Haasse: De Ingewijden
Het ging niet om de "ingewijden" die eerste mails over Hella Haasse. De warme dagen bracht de volgende verzuchting:
- "straks heerlijk met Het woud der verwachtingen van Hella Haasse op het balkon, dat gelukkig op het noorden ligt"
- Wat vind je van het boek? Er is goede vertaling van de gedichten van Charles d'Orleans door Ernst van Altena. Vijftig liederen en rondelen. Ik heb het boek een paar jaar geleden gelezen.Ik had in het begin moeite met al die personen.Van de FransEngelse oorlog wist ik ook weinig. Als je eenmaal in het verhaal zit, laat het je niet meer los. Het Woud is geschreven in heel mooi Nederlands. De zinsopbouw, woordkeus, daar had ik bewondering voor. Ik ben benieuwd hoe ver je bent en wat je er van vindt.
Een hele tijd later kwam er een reactie:
- Ik heb er ontzettend van genoten. Heel erg knap om binnen die ingewikkelde huwelijkspolitiek zoveel structuur aan te brengen en het tot een goed leesbare roman te maken. Het heeft me erg veel inzicht gegeven in deze vorm van politiek en de relatie tussen Engeland en Frankrijk zo rond de vijftiende eeuw. Met kleine sprongetjes naar de Nederlandse situatie. Doordat je je verplaatst in het leven van Charles d' Orléans kun je ook veel meer mee in alle huwelijken die er gesloten worden met alle politieke gevolgen van dien. En de erflast die er steeds weer op iemands schouders drukt.
Ja, dit boek is vakwerk. Ben eigenlijk altijd enthousiast over het werk van Haasse. Ben na het woud van verwachtingen in 'uitgesproken opgeschreven' begonnen. Een bundel met essays, waarvan sommige toch uitnodigen om ook tot een lijvige roman van Haasse gemaakt te worden. Ook deze bundel is heel erg de moeite waard; stukken over het ontstaan van de briefroman, Belle van Zuylen, Charlotte Sophie Bentick en een aantal andere historische personen maar bijv. ook een essay over Vestdijk.
Het is knap hoe Haasse je iedere keer weer mee weet te nemen in een ander leven.
Na de tip over Ernst van Altena's Vijftig liederen en rondelen. Wordt ook verwezen naar: "Het Getijdenboek van Jean, duc de Berry" (Les très riches heures du Duc de Berry)
Maar dan gaat men het toch ook hebben over de "Ingewijden" dat voor september op de lijst stond.
- En ik maar denken.... komt me dat boek toch bekend voor!! Stond gisteravond laat nog met m'n neus voor de boekenkast. Mmmm... de Ingewijden, de Ingewijden (dat boek heb ik toch??). Helaas stond er toch niet bij, dan maar naar bed. Maar boven staan ook wat "oude" boeken. En ja hoor, een lelijk oud kaft, maar wel De Ingewijden!!! (druk: 972). Hoera, ik was al naar de bieb geweest, maar alle boeken (voor de komende maanden) waren al weg. Ben net een klein kind, eerst gauw Wassmo uitlezen >en dan meteen De Ingewijden. Iemand al begonnen ......????
- Wat toevallig.... Ook ik stond toevallig voor mijn boekenkast en zag daar De Ingewijden tussen staan. Ooit eens gekocht, nog nooit gelezen. Ik ben sinds een week lid van boekgrrls en ben blij meteen te kunnen beginnen met lezen. Ik heb de eerste 50 bladzijden van de Ingewijden inmiddels gelezen en het bevalt tot nu toe prima! Ik begijp niet dat ik er nooit eerder in begonnen ben, maar goed een van de redenen waarom ik lid ben geworden is om ideeën over boeken op te doen en omdat ik hoop dat het me stimuleert meer te lezen (dat lukt tot nu toe aardig).
Voor de treuzelaarsters komt er een oproep:
- Voor allen die tussentijds aarzelen omdat ze het te langdradig vinden : Volhouden met Hella Haase - de ingewijden! Het verhaal wordt op het einde een sneltrein en alle stukjes krijgen hun plekje in dit reuze leespuzzel. De kringloop van het leven - een prachtige filosofie erachter.
Met nog een tip:
- PS :wie er meer van Hella Haase heeft gelezen komt ook een bekende personage tegen, ben de titel vergeten. Vervolg op het verhaal van man die geobserveerd raakt door verdwenen kunstenares, moeder van zijn vrouw, decor was een oud , verlaten landhuis- was een prima boek )
En het ging om het volgende boek:
- Dat was 'De verborgen bron', over Jurjen Siebeling en zijn vrouw Rina. Aan het eind van het boek (althans, in mijn exemplaar, een Salamander pocket uit 1982) staat "De personen die in 'De verborgen bron' voorkomen spelen eveneens een rol in Hella S. Haasse's grote roman 'De ingewijden', die in 1957 verscheen en bij de boekhandel is te verkrijgen." 'De verborgen bron' stamt oorspronkelijk uit 1950.
Het gaat echter allemaal traag en met horten en stoten.
- Ik heb nog maar een paar mails voorbij zien komen over De Ingewijden. Het leest nogal langzaam vind ik, wat niet wil zeggen dat het me niet boeit. Maar toch denk ik dat ik niet verder kom dan blz 215 (ben ik nu) want ik merk dat ik steeds meer stukken over ga slaan. Het verhaal van Nikos over Griekenland tijdens de Tweede Wereldoorlog en de daarop volgende burgeroorlog vond ik interessant om te lezen. Het beschrijft vind ik mooi een thema dat van alle tijden is: welke kant kies je? Het is achteraf of van een afstand zo makkelijk zeggen wat goed is en wat fout, maar als je er middenin zit ligt dat vaak een stuk ingewikkelder. Hoe Nikos wordt heen en weer geslingerd tussen de verschillende groepen en ook nog eens bezig is zich los te maken van tradities en knellende familiebanden wordt door Haase mooi beschreven. En toch: als het niet zou gaan over de recente Griekse geschiedenis (die mij nogal boeit) weet ik niet of ik na blz. 50 nog zou hebben verder gelezen. Want het is allemaal wel erg precies en tot op de millimeter nauwkeurig beschreven met veel omhaal van woorden. En of ik er ooit toe kom de rest van het verhaal uit te lezen,weet ik nog zonet niet.
- Hoewel het thema wel degelijk mijn interesse heeft kon de stijl mij niet boeien. Het ging me zelfs irriteren als er weer een zin begon met"zij". Diverse malen het boek opgepakt en na een paar bladzijden weer weggelegd. Vanavond na blz. 55 definitief op het stapeltje retour bieb gelegd. Ben benieuwd naar reacties van de andere grrls.
En die kwamen er:
- Leuk om te weten dat ik de enige niet ben die moeite had met De Ingewijden. Nou ja, heb ik in ieder geval eindelijk eens iets van Hella Haase gelezen, al is het maar half. Maar ik denk dat het hierbij blijft. Of is dit boek niet typerend voor haar werk?
- Ook ik heb het, ondanks bemoedigende woorden niet volgehouden met De Ingewijden. Veel te langdradig en uiteindelijk heb ik dus toch maar besloten ermee op te houden. Dat kost altijd wat moeite, want op de een of andere manier moet ik een boek van mezelf uit lezen (waarom eigenlijk?). Nou ja, daar schijnen veel mensen last van te hebben, maar met dit boek leek het me een mooi begin dat voortaan niet meer te doen.
- Ik ben een vrij grote fan van Hella Haasse, maar kon mij er niet toe zetten om de Ingewijden voor de lijst te gaan herlezen. Ik heb het drie jaar geleden gelezen en kan mij met name herinneren dat ik het een hele klus vond om door te komen. Er is niet veel meer blijven hangen dan een familie op reis in Griekenland, veel mythologie en volgens mij nog een aantal personages. Haasse voert toch wel vaker veel personages en mythologische verwijzingen ten toneel, maar bij dit boek raakte ik keer op keer de draad kwijt. Vraag mij af of ik het te oppervlakkig heb gelezen, te veel gemist heb o.i.d. maar heb nu geen zin om het opnieuw te proberen, wel om ander werk van Haasse te blijven lezen. Wie weet komt het nog een keer met een totaal andere blik want het verbaast mij eigenlijk wel. Dus wat mij betreft is dit boek niet typerend voor haar werk, en zou ik zeker iets anders van haar lezen.
Een poëtische omschrijving:
- De laatste 'pil' die ik gelezen heb voor ik aan de ingewijden begon was Heren van de thee. Gelezen in de bloedhete zomervakantie van 1995. Als ik daaraan terug denk komt mijn idee daarover aardig overeen met wat ik van De ingewijden vind: Ze neemt je al verhalend mee in geschiedenissen. Als een soort lome toeschouwer.Je kijkt naar het landschap, de personages, hun zieleroerselen. Ik weet niet hoe het komt, maar ik hoor vaak Hella Haases stem die als het ware voorleest op een wat vlakke toon. Ik hou daar van. Zij bepaalt daarmee niet wat jij van het boek moet vinden. Zij reikt aan en laat aan jou wat er bij jou gebeurt. Dat is natuurlijk altijd zobij boeken. Maar zij doet dat wat nadrukkelijk, vind ik. Ik denk dus dat ik het wel uitlees ja. Ik hoop heel erg dat er een mythologiekenner onder
Een zakelijke omschrijving:
- taai - ik weet niet of dit de goede omschrijving is.Ik zie het boek in verschillende delen.
B.v. het Siebeling / mythologie gedeelde kan inderdaad taai en oninteressant overkomen op allen die niet in mythologie zijn geïnteresseerd.
of het Jessica gedeelde, dat was wel vlotter te lezen. Dit stond immers voor de moderne wereld ? (oppervlakkig, egoïstisch, zoekend naar houvast)
Niko, de Kretenzer, `zweeft` tussen beide werelden. Zijn zoek naar een eigen identiteit is gezien de Griekse geschiedenis maar al te goed te begrijpen. Dit onderdeel is zeker een boek in het boek.
Elin Breskel, de `schakel` tussen personen en gebeurtenissen is weer een boekdeel apart.
ik citeer :
`zij, die zichzelf wilde vinden in anderen, had door afstand te nemen van haar creativiteit zichzelf verloren`
Kortom : elk deel leest zich op een ander manier.Wie het onderdeel mythologie taai/ saai vindt - misschien weglaten ?
En dan komt als laatste een beschrijving van YvonneP van Haasse's "Ogenblikken in Valois".
'Het is de glorie van Senlis, dat men er kan wonen te midden van tuinen waar beken doorheen stromen, in bloeiende boomgaarden, tussen vruchtbare velden; dat men er kan vertoeven op uitgestrekte weiden, waar het groene gras, gespikkeld met een liefelijke verscheidenheid van bloemen, een verrukkende aanblik biedt.' (blz. 68)
Hella Haasse woonde van 1979 tot 1990 in de uiterste hoek van het departement Val d'Oise, 30 kilometer ten noorden van Parijs in het gebied waar nu Disneyland een prominente plaats inneemt. Zij schreef daar, natuurlijk, en zij deed daar wat zovelen doen als zij langere tijd van 'huis' zijn: zij hield dagboeknotities bij en ontdekte zo de streek. Haasse doet dit op een manier die alleen zij lijkt te beheersen: erudiet, levendig, beeldend en met een verrassende maar ook een Haasse-eigen thematiek. Zij geeft het heden een plaats door het verleden te schilderen. En passant ontstaat er bovendien een goed beeld van de veranderingen die Frankrijk heeft ondergaan Het landschap neemt daar een belangrijke plaats in. Haasse voert ons door nevelige wouden, onderaardse steden en uitgestrekte jachtdomeinen. We maken kennis met hedendaagse en lang ontslapen bewoners van de streek, gewone mensen, ridders, dichters en jagers. We ontmoeten ook oude bekenden: de Valois is de streek waar 'Het Woud der Verwachting' speelt.
Kijk, ik ben natuurlijk een adept van mevrouw Haasse. Ademloos lees ik haar zorgvuldig geformuleerde beschrijvingen van gebeurtenissen, landschappen en mensen. Zij draait een film voor me, waarvan ik de beelden bij voorbaat mooi vind. Ik bewonder haar historische kennis en vooral haar vermogen om dit op te schrijven met een actueel belang. Frankrijk is bovendien een land waar ik het prettig vind om te zijn - ook al begrijp ik de Fransen vaak niet, ik ben gestopt daar krampachtig over te doen. Ik heb me dus geen ogenblik verveeld met ‘Ogenblikken in Valois’. Voor iemand die dit niet of in veel mindere mate heeft gaat het manco van het boekje waarschijnlijk opspelen: het is fragmentarisch, het zijn duidelijk ‘stukjes’ die los van elkaar zijn geschreven en die geen ander verband met elkaar hebben dan de streek waar ze over gaan.
Ogenblikken in Valois is in 1982 voor het eerste verschenen en in 1996 opnieuw uitgegeven. De Geus kwam dit jaar met een goedkope uitgave, zonder foto’s.
YvonneP
De ingewijden was dus niet altijd een onverdeeld genoegen, maar bracht toch weer het nodige naar boven.
Samenvatting
Eisjen
Laatste keer bijgewerkt: 26/03/02 Eisjen