De eerste mail over het boek van de maand juni ging als
volgt:
> Ik heb oprecht geprobeerd het boek 'Mijn eeuw' van
Günther Grass te lezen. Het is helaas mislukt. Wat een goed idee leek: 99 verhalen, voor
ieder jaar uit de 20ste eeuw één, pakte rommelig uit. Je moet in een kort bestek te veel
switchen van de ene persoon en situatie naar de andere. En ik vond het ook zo in- en
insaai geschreven.
<
Waarop een "inside" reactie kwam van een Duits/Nederlandse Boekgrrl.
> Es sei Dir vergeben ;-)
Ik lees het in `t Duits en al naar een paar `Jaren` dacht ik : dat boek is niet te
vertalen zonder dat er veel verloren gaat. Grass laat `het Volk` hun eigen verhaaltje
vertellen... met eigen Dialect, afkomst, opleiding etc.
<
Verder meende zij:
> Jammer, dat de verhalen zonder achtergrondkennis haast niet te begrijpen/ in het
juiste verband te zien zijn. Ik lees zo nu en dan voor `t slapengaan èèn verhaal, soms 2
of 3 als het een doorlopend gebeurtenis betreft. Dat werkt wel prima !
Over de saaiheid:
> Dat kan ik niet zeggen. Sommige stukken wel, andere
spreken me wel erg aan. Hangt dus af van onderwerp/ dialect/ achtergrond/ milieu. Het
verhaal van de kever, b.v, ik zag het echt voor mij. Een huisvrouw in een gebied dat
opeens DDR was, zuurt erover dat de verwachte Kever ( Auto ;-) uitbleef. Daar hadden ze
jaren zegels in West- Duitsland voor gespaard. Dat bedoel ik dus met : het Volk vertelt.
Niet de geschiedenis met daten etc. is van belang maar het gevoel, de mentaliteit en kijk
van de mensen op de gebeurtenissen. En dat is soms best raak !!!
Ik denk, dat `Mijn eeuw` niet geschikt is voor de `brede
massa`. Mijn ouders (Duitse, jg. 33/34) vinden het b.v. wel goed. Maar die zijn dus goed
vertrouwd met de Dt. geschiedenis en mentaliteit.
Kortom :
- ik vind het wel interessant en zal het zeker
uitlezen,maar langzaam aan.
- Een goede vertaling lijkt me haast niet mogelijk voor
`buitenstanders` kan/ zal het zeker saai zijn.
Waarop de volgende mail kwam:
> Is het niet een kenmerk van een echt goed boek dat je
het ook zonder achtergrondkennis kan lezen en waarderen? GG is helaas steeds uitgeleend in
de bieb (zowel in het NL als in het Duits) dus ik heb het nog steeds niet kunnen lezen, of
een poging daartoe kunnen wagen. Wat ik wel weet is dat 'Mein Jahrhundert' bij verschijnen
is neergesabeld door de Duitse critici, de kritiek was zo hevig en ook zo unaniem dat het
het hier het nieuws haalde. En Duitse boekresencenten kan je toch moeilijk als
buitenstaanders zonder achtergrondkennis beschouwen.
<
Een vraag:
> Maar als ik het nu goed begrijp....het boek van de
maand is dus niet te lezen als je geen duits leest en geen verstand heb van duitse cultuur
verschillen?? Of is er toch iemand die misschien wat positiever is??
En inderdaad er is een "buitenstaander" positief:
> Ik heb begin april in Stuttgart 'mijn eeuw' gelezen.
Ik heb vooral doorgelezen omdat op de achterkant een recensist van 'De standaard der
Letteren' staat geciteerd met de tekst: "Er staan een aantal juweeltjes in dit
boek, die ik niet had willen missen". Het idee om zo een eeuw te beschrijven, vind ik
prachtig. Ik zat ook weer lekker in de geschiedenis, na Geert Mak. Maar wat een gortdroge
materie, mensen, die eeuw van Grass! Tot de jaren vijftig heb ik braaf gelezen en
inderdaad kwam ik zo nu en dan een boeiende (juweeltje is me een te groot woord) tegen.
Daarna heb ik vooral gebladerd.
Tijdens mijn verblijf in Duitsland in gezelschap van Denen,
Italianen en (jawel) Duitsers viel mij ook al op wat mij 's avonds op d'hotelkamer ook op
viel: hoe dit land tot op het bot doordrengt is van oorlog. Of je nu praat, leest of
nadenkt over architectuur, intermenselijke verhoudingen, voetbal, etiquette, eetgewoonten,
altijd komt die oorlog als lijk uit de kast vallen of blijkt het ei van Columbus. Nergens
afwezig. Dat boeit me en dat boeit me dus ook in de eeuw van Grass.
<
In haar boek had ze "een drietal ezelsoortjes"
gemaakt en dat leverde de volgende schrijfsels op:
- "Ik kan helemaal niet zo veel eten als ik wil
kotsen"(p.81) Gut, waarom zou ik dat nou hebben aangestreept. Zal ik wel grappig
gevonden hebben, zo alleen op kamer 207.
- 1955. Een juweeltje gevonden.
Het hoogtepunt (dieptepunt?) van de Koude Oorlog. Een man bouwt een bunker in z'n
achtertuin om in tijden van radioactiviteit in te schuilen. Hij laat het leven als de boel
instort.
- Een geschiedenisles in 1999. "Weten jullie wat er in
Duitsland nog meer op 9 november gebeurd is? Precies eenenvijftig jaar geleden
bijvoorbeeld?" Omdat iedereen wel ergens iets maar niemand iets precies wist, legde
hij ons vervolgens uit wat de Reichskristallnacht was." Schokkend. Dat is me verteld
toen ik een jaar of tien was. Dat vergeet je toch nooit meer? Ik trek de conclusie dat een
dergelijk geschiedenisfeit niet verteld wordt op sommige scholen in Duitsland. Schokkend.
En op dit laatste kan dan weer met "inside"
ervaring gereageerd woren. Dit keer door twee boekgrrls.
> Op mijn school in Duitsland, 1975, kwam de 20de eeuw
in `t laatste schooljaar aan de beurt. Helaas - tijd was te kort voor `nadere details` -
dus alleen een paar daten uit het hoofd leren, dat was `t. Discuteren en dieper op het
thema ingaan zat er niet in. Maar tja....... mijn leraar had ook van die staalblauwen ogen
en was ook 33 tot 45 leraar in ons stadje ! Niet voor niets ontstonden er onder de
volgende generatie groeperingen als Baader-Meinhoff. Begon het niet als een soort verzet
tegen het schwijgen en handelen van de vorige generatie?
> Ik heb diezelfde ervaring: op de Realschule
waar ik zat ging het precies zo: geen tijd meer om in te gaan op de details: de 20e eeuw
eindigde in 1933! Daarna ging ik naar de bovenbouw van het Gymnasium, en ook daar weer van
hetzelfde: Geschiedenis begon bij de Persen en Grieken, en dan haal je de 20e eeuw ook
niet meer! Dus toen ik als 20 jarige naar Nederland kwam moest ik tot mijn grote schaamte
vaststellen, dat ik nauwelijks wist welke ellende zich in dit land had afgespeeld. Grappen
zoals : geef eerst die fiets maar eens terug, begreep ik in het begin ook helemaal niet.
<
De positieve "buitenstaander" meende:
> Ik vond het prima zo'n boek op de leeslijst aan te
treffen. Zou het zelf nooit gepakt hebben en nu heeft het mij toch -een beetje- bij de
kladden gehad.
<
Niet veel reacties dus, maar al met al wel interessant.
Eisjen.