Dostojevski; Misdaad en straf


Het januariboek is niet zoveel gelezen. Daarmee teken ik meteen aan dat ik, hoewel voorsteller van dit boek, het ook niet gelezen heb. Hieronder plak ik de reakties van de boekgrrls.

ik heb het weer met veel plezier gelezen! Waarom? Ik hou van boeken waarin de personages met al hun gedachtespinsels en twijfels worden neergezet. Ik identificeer me niet met Raskolnikov in de zin dat ik goedkeur wat hij denkt en doet, maar het proces vind ik wel herkenbaar. Zijn reactie op de buitenwereld, hoe hij beïnvloed wordt door de mensen om hem heen en door wat er gebeurt vind ik prachtig beschreven. Als hij zich niets had aangetrokken van de wereld om hem heen had hij de moord ongestraft kunnen plegen, maar zo zie je maar: een theorie bedenken is iets anders dan het in de praktijk uitvoeren. En uiteindelijk overwint de liefde, al krijg ik de indruk dat hij het liever niet toe had gegeven!! Er waren lezers die de vreemde namen lastig vonden, voor mij voegde dat juist iets toe: de Russische namen zijn romantischer dan Jan, Piet of Klaas!

Volgens zijn overtuiging was het zo dat deze toestand van verstandsverbijstering en verval van wilskracht iemand op dezelfde wijze overvalt als een ziekte,dat ze zich geleidelijk ontwikkelt en kort voor het plegen van de misdaad haar hoogtepunt bereikt; dat ze precies zo voortduurt tijdens het plegen van de misdaad en nog enige tijd daarna en dat ze daarna overgaat zoals ook elke ziekte overgaat. de vraag is echter:is de ziekte de oorzaak van de misdaad of gaat juist de misdaad door zijn bijzondere geaardheid altijd gepaard met iets wat op een ziekte lijkt?"

Volgens mij is het zo dat Raskolnikov denkt dat dat voor andere misdadigers geldt, maar voor hem zou het niet gelden: hij zou het anders doen... En dat valt vies tegen.

Eindelijk, na bijna twee weken doorzetten heb ik Misdaad  n straf uitgelezen. En al met al vind ik het toch echt een klassieker. Dostojevski weet goed sfeer en karakter beschrijvingen neer te zetten. Veel dialogen met hun eigen kleur. Wanneer je ook meer andere verhaallijnen krijgt en niet alleen Raaskalnikov volgt, boeit het verhaal me ook meer. vooral Razoemichin en Doenja en ook Sonja en haar moeder vond ik leuk om te lezen. Ik vond het trouwens wel fijn dat er achter in mijn uitgave een lijst stond met alle namen bijnamen en een korte omschrijving. Dat is erg handig met al die dubbele achternamen.

Raaskalnikov is eigenlijk ook wel een mooi personage. Aan de ene kant heeft hij een theorie ontwikkeld. Hij vind dat je voor een groter doel zou moeten mogen doden. Een groot wetenschapper zou bijvoorbeeld mogen doden als dat tot de juiste theorie zou leiden. En hij rechtvaardigd zijn eigen moord ook zo: zij was een luis in de pels van de maatschappij en hij had met haar geld een betere bijdrage aan de maatschapij kunnen leveren. Heel lang heeft hij ook geen berouw, verstandelijk althans. want aan de andere kant kan hij niet verder na de moord. Hij wordt ziek, gaat ijlen en laat zich uiteindelijk toch overhalen om zich aan te geven, ook omdat hij niet anders kan.

Waarom kan hij niet anders? Hij kan uiteindelijk zelf ook niet leven zonder boeting. Was wel mooi in de epiloog, maar ook voorspelbaar.

Ook ik vindt Raskolnikov een irritante figuur bij tijd en wijle.

Grappig dat veel van de leesgrrls dit schrijven. Lijkt me dus goed gedaan door Dostojevski! Want dat je de hoofdpersoon niet sympathiek vindt, of erger: dat-ie je tegenstaat, kan toch niet de reden zijn om een boek niks te vinden? Maar daar hebben we het al vaker over gehad. "De misdadiger zelf is bijna zonder uitzondering op het moment van de misdaad onderhevig aan een zeker verval van wilskracht en verstand waarvoor daarentegen een fenomenale,kinderlijke lichtzinnigheid in de plaats komt,en juist op dat moment wanneer verstand en voorzichtigheid het meest geboden zijn. >

Dit sluit erg aan bij de Zembla-documentaire die ik zag over de in Sittard (?) doodgeslagen Rene Stegemans, jeweetwel: die tegen 2 jongens op een scooter zei "heb een beetje respect voor oude mensen". De docu liet de directe getuigen aan het woord, die alle zeiden dat de dader in z'n drift niet voor rede vatbaar was. Het duurde maar heel kort (10 sec) en daarna ging hij gewoon de supermarkt in, zich niet bewust van wat hij had aangericht. Wanneer hij even had nagedacht voor te reageren was het misschien niet gebeurd.

Hoe een stukje klassieker op het heden toepasbaar is ;-)

Het gegeven is best boeiend, de beschrijving van het leven in St. Petersburg van de 2e helft negentiende eeuw interessant, maar ik ben gaandeweg Raskolnikov een vervelende zeur gaan vinden; dat eindeloze gepieker, getwijfel, heen-en-weer geslinger, en het uitspinnen van iedere gedachte die in hem opkomt over een halve bladzijde tot ik bijna hardop uit wil roepen: who cares?"

En dit eindeloze gepieker etc, vind ik nu juist de charme an dit boek!!! Ik ben er nog niet, hoor, de laatsate hoinderd bladzijden nog, mar ik weet weer waarom ik het tweekeer gelezen heb toen ik een jaar of 17, 18 was. Dat gepsychologiseer van Raskolnikov, heerlijk vind ik dat!! Ik was bang dat het me nu (na dertig jaar) niet meer zou aanspreken, maar dat doet het wel! Ik zal er dus zeker nog een keer op terugkomen.

Ik lees momenteel de vertaling van Lourens Reedijk, een Pandora Pocket. Ook ik vindt Raskolnikov een irritante figuur bij tijd en wijle.  Maar ik ben pas op blz 137 en er zijn nog genoeg passages die ik wel de  moeite waard vind. Zoals over een misdadiger: "De misdadiger zelf is bijna zonder uitzondering op het moment van  de misdaad onderhevig aan een zeker verval van wilskracht en verstand waarvoor daarentegen een fenomenale, kinderlijke lichtzinnigheid in de plaats komt,en juist op dat moment wanneer verstand en voorzichtigheid het meest geboden zijn.Volgens zijn overtuiging was het zo dat deze toestand van verstandsverbijstering en verval van wilskracht iemand op dezelfde wijze  overvalt als een ziekte,dat ze zich geleidelijk ontwikkelt en kort voor het plegen van de misdaad haar hoogtput bereikt; dat ze precies zo voortduurt tijdens het plegen van de misdaad en nog enige tijd daarna en dat ze daarna overgaat zoals ook elke ziekte overgaat. de vraag is echter:is de ziekte de oorzaak van de misdaad of gaat juist de misdaad door zijn bijzondere geaardheid altijd gepaard met iets wat op een ziekte lijkt?"

Op deze manier heb ik het nog nooit bekeken. OP een van de laatste blz staat een namenlijst.Hier staan de namen  op alfabetische volgorde met de rol die zij in het boek vervullen. Sommige namen worden verschillend gebruikt wat het nog extra moeilijk maakt bv. Nikolaj Dementjev wordt ook genoend:Nikolka,Nikolasjka,Mikolka of Mikolaj.

 


samengevat door Karin

 

      relevante links:

  • Pieter Steinz over dit boek in zijn Literaire Stoomcursus bij de NRC.
    Vergeet niet te klikken op de illustratie voor de invloeden op Dostojevski en zijn invloeden op anderen.

 

Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 03/04/03  Eisjen

Terug naar top pagina