Een boek wat de leeslijst niet haalde maar toch met veel plezier gelezen werd.

Michael Cunningham's "De uren".

• helaas heeft het boek de lijst voor de tweede helft van 99 niet gehaald, maar ik heb het inmiddels wel gelezen: De uren, van Michael Cunningham. Het boek gaat over een dag uit het leven van drie vrouwen: Virginia Woolf (in de jaren twintig), Laura Brown (eind jaren veertig) en Clarissa ..., die door haar vriend Richard Mrs Dalloway wordt genoemd (in de jaren negentig). Ik heb Mrs Dalloway nog niet gelezen, dat ga ik nu waarschijnlijk wel doen, en dan nog een keer De uren herlezen. Ik vond dit een fascinerend boek, het zit mooi in elkaar, is een beetje traag, er gebeurt niet zo veel, behalve op het eind opeens (en ik zag de ontknoping, die ik hier niet zal onthullen, helemaal niet aankomen). Waarschijnlijk is me veel ontgaan, maar dat vind ik niet zo erg, leuk om zo'n boek nog eens te lezen.

Een korte samenvatting: Virginia Woolf is bezig met het schrijven van Mrs Dalloway. Ze woont met haar man Leonard buiten Londen, omdat ze van Londen nogal hyper wordt. Op het platteland is ze rustiger, maar ze voelt dat zelf als niet het echte leven. Op de dag die beschreven wordt, "ontsnapt" ze bijna naar Londen, maar uiteindelijk gaat ze toch weer gewoon naar huis, nadat ze haar man op straat is tegengekomen. Laura Brown is een huisvrouw, met zoontje Richie en een tweede kind op komst. Ze heeft voortdurend het gevoel te falen. Bv. haar man is die dag jarig en zij maakt een taart, waarbij ze door het zoontje geholpen wordt. De taart mislukt, is in ieder geval niet zo prachtig als zij gewild had, en ze kiepert het ding in de vuilnisbak en begint opnieuw. Ze leest Mrs Dalloway, en ze is erg gefascineerd door de mogelijkheid uit het leven te stappen. Ze brengt het zoontje voor een paar uur onder bij een buurvrouw, gaat een eind rijden en boekt een hotelkamer. In de hotelkamer overweegt ze zelfmoord te plegen, maar uiteindelijk gaat ze toch terug naar haar gezin. Clarissa van wie ik de achternaam niet meer weet, bereidt een feest voor voor Richard die erg ziek is (aids) en die een literaire prijs gewonnen heeft. Zij woont samen met een vriendin, Richard heeft lang een relatie gehad met een andere man, en Clarissa en Richard hebben ook een relatie.

Als ik hier meer over schrijf, onthul ik te veel van de plot, dus dat doe ik niet. Ik heb van Cunningham een paar jaar geleden "Bloedverwanten" gelezen, over een familie met drie kinderen, die door de jaren heen gevolgd werden. Vond ik een prettig boek om te lezen, ook wel een beetje bizar, voor zover ik me kan herinneren, maar heel anders dan De uren. Bloedverwanten was toegankelijker, las makkelijker weg. Van De uren vond ik de overgangen tussen de verschillende hoofdstukken (afwisselend over de drie genoemde vrouwen) mooi, en de spiegelingen die er in zaten. Voor een diepgaandere analyse zal ik echt eerst Mrs Dalloway moeten lezen.

Heeft iemand anders dit boek al gelezen en wat vond je ervan?

• Ik ben nu nog bezig met Mrs. Dalloway. Na de beschrijving van De uren is het heel logisch dat ik dat dus als volgende boek ga lezen. Haast een soort toegift op Virginia Woolf! Overigens is Mrs. Dalloway een van de weinige boeken die ik in etappes lees, waardoor ik telkens weer kan genieten van de prachtige schrijfwijze van Virginia Woolf. Ik merk wel dat ik niet de drang heb om naar het einde van het verhaal toe te lezen. Of dit komt doordat ik de film al gezien heb waardoor ik het verhaal ken, of doordat er weinig aktie in zit, weet ik niet. De stream of consciousness vind ik in ieder geval fascinerend. Eigenlijk maakt het niet veel uit, of je netjes bij het begin begint en doorleest tot het eind. Het leent zich er ook voor om steeds willekeurige stukken te lezen. Het gaat meer om het gevoel en de sfeer wat het boek oproept, dan de verhaalslijn.

• Ik vind het een van de betere boeken, die ik de laatste tijd gelezen heb. In onze straat hebben we een leesgroep, waarvoor het op het programma heeft gestaan. Opmerkelijk was, dat de meningen zeer verdeeld waren. Sommigen vonden het te langdradig of ergerden zich aan de vele bespiegelingen, anderen (w.o. ik dus) waren erdoor gefascineerd. Het is juist geschreven vanuit de "stream of consciousness" methode zoals Virginia Woolf, die Cunningham inspireerde deed in haar "Mrs. Dalloway". Uit een -overigens zeer lovende Volkskrantrecensie van 14 mei"99

"..V.W. deed een aanval op het realisme in de literatuur (1922) Ze pleitte voor een meer vloeiende, innerlijke benadering van de karakters..etc"

Sommige passages vond ik ontroerend, b.v. waar Laura, depressief en vol twijfel over haar bestaan, met haar zoontje bezig is een taart te maken voor haar man. In de NRC recensie van 29-1-'99 haalt Pieter Steinz hieruit de volgende zin aan:

" She is full of a love so strong, so unambiguous, it resembles appetite".

Soms is het ook humoristisch. Mooi is beschreven hoeveel moeite Clarissa, heeft met de partner van haar dochter. Zij is een hedendaagse welgestelde uitgeefster in New York, die een feest voorbereidt voor een vriend. Het heen en weer springen tussen de drie hoofdpersonen gaat het hele boek zo door, soms zou je wel eens een poosje achter elkaar één van hen willen volgen. Maar dat is mijn enige -kleine- kritiekpunt.

Samenvatting
Eisjen