Leo Vroman: Ik hoor het dreunen van de tijd


Ik hoor het dreunen van de tijd

zonder waarheen, waarom, waardoor
ik gereden word of rijd.
Soms de korte donder van een kruisend spoor
en weer dreunen en ik hoor
de plinten kreunen
van deze verloren goederen wagen
denderend langs front na front
en de verslagen van verslagen
stemmen sterven de wereld rond
sterven weg en nieuwe vlagen
hoor ik dreunen van de strijd
nergens tegen, nergens voor
dreunend naar de eeuwigheid.

Weer de donder van een kruisend spoor.

Stilte, een nachtelijke kade.
Er wordt af en op geladen.

En dan dreunen we weer door.


Leo Vroman (1915)
uit: Nee, nog niet dood (Querido, Amsterdam, 2008)



ron


 


 

 

 

Even een paar kleine aanvullingen rond het gedicht dat Ron gisteren
stuurde (door omstandigheden kon ze haar bijdrage aan Woensdag Gedichtdag niet verder uitwerken) Bij 8Weekly
( http://www.8weekly.nl/index.php?art=6290  ) is een recensie van Merijn
Schipper te lezen; googlen op de titel van de bundel levert nog meer
besprekingen en een interview op. Het stuk van Merijn las ik met
instemming, .aanbevolen! Wat losse gedachten: de eerste regel speelt door
de witregel erna een dubbelrol als titel enne... eerste regel :-) Ik vind
Vroman hier voor zijn doen tamelijk somber en melancholiek. De licht
ironische distantie die zijn gedichten zo vaak kenmerkt en die je wel in
de titel van de bundel terugvindt ontbreekt in dit gedicht.. Het is een
beeldend gedicht waardoor je je als lezer gemakkelijk kunt laten
meevoeren. Knap vind ik het voortstuwende ritme dat goed past bij de
inhoud van het gedicht. In de tweede regel werd ik even ongewenst afgeleid
door een Mieke Telkamp-effect ;-) Ik vroeg me af of de spelling van
'goederen wagen' in plaats van 'goederenwagen' en 'af en op geladen' in
plaats van 'af- en opgeladen' te maken hebben met het feit dat Vroman, al
zo lang in Amerika woonachtig, beïnvloed is door het Engels. Maar dat zijn
peanuts :-) Ten slotte: een dichter die op zijn 93e een bundel uitbrengt,
dat geeft deze zelf ook dichtende burger van bijna 63 moed ;-)


> Ik hoor het dreunen van de tijd

o, wat een schitterend gedicht. veel dank ron.
en dan lees ik dat hij het schreef/publiceerde toen hij 93 was
(zo wil ik ook 93 worden :-)
mijn tijdsbeleving is heel anders. ik voel eerder een stil sluipen,
kijk om waar het allemaal gebleven is. ;-)

> Wat losse gedachten:
> de eerste regel speelt door de witregel erna een dubbelrol als
> titel enne... eerste regel :-) Ik vind Vroman hier voor zijn doen
> tamelijk somber en melancholiek. De licht ironische distantie die
> zijn gedichten zo vaak kenmerkt en die je wel in de titel van de
> bundel terugvindt ontbreekt in dit gedicht.. Het is een beeldend
> gedicht waardoor je je als lezer gemakkelijk kunt laten meevoeren.
> Knap vind ik het voortstuwende ritme dat goed past bij de inhoud
> van het gedicht.


ja, helemaal mee eens

> In de tweede regel werd ik even ongewenst afgeleid door een Mieke
> Telkamp-effect ;-)

grin. nu je 't zegt.
ik ben veel minder kritisch dan jij en velen met jou die graag alles
wat als overtollig wordt ervaren weg willen hebben in poëzie.
ik houd wel van effect(bejag), dus lees vaak heel anders.
niet dat ik dit een voorbeeld van effectbejag vind. maar ik snap wat
je bedoelt

> Ik vroeg me af of de spelling van 'goederen wagen' in plaats van
> 'goederenwagen' en 'af en op geladen' in plaats van 'af- en
> opgeladen' te maken hebben met het feit dat Vroman, al zo lang in
> Amerika woonachtig, beïnvloed is door het Engels. Maar dat zijn
> peanuts :-)


ik vind het zelfs mooi die peanuts
als ik minimalistisch wil kijken naar dit gedicht dan zou ik alles
wat geen lettertje is willen weglaten
dus wel goederenwagen maar geen streepje bij af en opgeladen
en geen puntje na rijd en geen hoofdletter bij Soms (zou ik doen,
maar mijn tijd dendert niet maar sluipt)

> Ten slotte: een dichter die op zijn 93e een bundel uitbrengt, dat
> geeft deze zelf ook dichtende burger van bijna 63 moed ;-)

ja hè. ik heb nu al sluipend ook nog 23 jaar voordat ik een bundel
uitgebracht hoef te hebben. ;-)

dank ron en edith.


> grin. nu je 't zegt.
> ik ben veel minder kritisch dan jij en velen met jou die graag alles
> wat als overtollig wordt ervaren weg willen hebben in poëzie. ik houd
> wel van effect(bejag), dus lees vaak heel anders. niet dat ik dit een
> voorbeeld van effectbejag vind. maar ik snap wat je bedoelt

Nou.. dat bedoel ik eigenlijk niet. Maar ik heb ook niet uitgelegd wat ik
wel bedoelde. Tegen zo'n stuwende opsomming als 'waarheen, waarom,
waardoor' heb ik op zich niets. Daar staat ook niets overtolligs in.
Alleen is nou net déze opsomming sinds het 'Waarheen, waarvoor' van Mieke Telkamp enigszins 'besmet' geraakt. Ik zie twee mogelijkheden: a. Vroman kent de tekst niet, b. Vroman kent hem wel en dan zou de associatie die erdoor kan worden opgeroepen een staaltje van ongekend meesterlijke ironie kunnen zijn: 'Waartoe, waarheen' staat al jaren aan de top van meest gedraaide nummers bij begrafenis- en crematieplechtigheden ;-)

> ik vind het zelfs mooi die peanuts
> als ik minimalistisch wil kijken naar dit gedicht dan zou ik alles
> wat geen lettertje is willen weglaten
> dus wel goederenwagen maar geen streepje bij af en opgeladen
> en geen puntje na rijd en geen hoofdletter bij Soms (zou ik doen,
> maar mijn tijd dendert niet maar sluipt)
> als ik minimalistisch wil kijken naar dit gedicht dan zou ik alles wat

De hoofdletters en punten storen mij helemaal niet. En een streepje zou me
ook niet al te veel hinderen. Die uit elkaar getrokken woorden hinderen me
wel. Maar goed, het blijven peanuts ;-)


 

> Nou.. dat bedoel ik eigenlijk niet. Maar ik heb ook niet uitgelegd
> wat ik wel bedoelde. Tegen zo'n stuwende opsomming als 'waarheen,
> waarom, waardoor' heb ik op zich niets. Daar staat ook niets
> overtolligs in. Alleen is nou net déze opsomming sinds het
> 'Waarheen, waarvoor' van Mieke Telkamp enigszins 'besmet' geraakt.

aaah, ja ik herken het wel wat je zegt
anderzijds ... ik heb rond zo'n naam als mieke telkamp weer wat last
van mijn omgekeerde snobisme, als je begrijpt wat ik bedoel?

> Ik zie twee mogelijkheden: a. Vroman kent de tekst niet, b. Vroman
> kent hem wel en dan zou de associatie die erdoor kan worden
> opgeroepen een staaltje van ongekend meesterlijke ironie kunnen
> zijn: 'Waartoe, waarheen' staat al jaren aan de top van meest
> gedraaide nummers bij begrafenis- en crematieplechtigheden ;-)

grin. leuk! ;-)
ik herkende de tekst niet, maar heb nog niet veel begrafenissen
meegemaakt waar zoiets in het muziek aanbod zat, dus heb de
associatie niet.
en eigenlijk durf ik te wedden leo vroman ook niet.
hij en mieke telkamp schelen meer dan twintig jaar en ik durf ook te
wedden dat zijn vriendenkring aanzienlijk (sja, hoe noem ik dit nou
zonder tenen te beroeren ;-) 'intellectueler', minder 'volks', minder
'breed' is/was dan de mijne. ;-) (ik gaf ook les aan brugklassers van
allerlei komaf, en kom/kwam nog wel eens gewoon bij de melkboer en zo. ik
heb ook altijd geld en een portemonnee bij me. mijn (manlijke) collega's
op school niet vaak. maar hoe meer associaties, hoe beter vind ik altijd.
en ironie rond mieke telkamp erbij denken voegt imo wat toe aan het lezen
van dit gedicht. waarvoor dank. :-)


> ik herkende de tekst niet, maar heb nog niet veel begrafenissen
> meegemaakt waar zoiets in het muziek aanbod zat, dus heb de associatie
> niet.

Ik ook niet. Maar zoiets weten hoort bij je algemene ontwikkeling (vind ik
dan) ;-) Mijn hele hoofd zit vol van dit soort onnutte kennis.

> ik herkende de tekst niet, maar heb nog niet veel begrafenissen
> meegemaakt waar zoiets in het muziek aanbod zat, dus heb de associatie
> niet. en eigenlijk durf ik te wedden leo vroman ook niet. hij en mieke
> telkamp schelen meer dan twintig jaar en ik durf ook te wedden dat zijn
> vriendenkring aanzienlijk (sja, hoe noem ik dit nou zonder tenen te
> beroeren ;-) 'intellectueler', minder 'volks', minder 'breed' is/was dan
> de mijne. ;-)

Zie boven. Weet ik trouwens zo net nog niet, ik wed niet met je mee. Als
Vroman 'Waarheen waarvoor' niet kent (wat ook mij waarschijnlijk lijkt, al
zou ik het leuk vinden als het wel zo was) komt dat denk ik eerder doordat
hij al zo lang niet meer in Nederland woont. Zo belangrijk is het trouwens
ook weer niet. Vond het alleen wel grappig ;-)


Dank je wel Edith voor jouw uiteenzetting!

> In de tweede regel werd ik even
> ongewenst
> afgeleid door een Mieke Telkamp-effect ;-)

Lachen; het Mieke Telkamp effect, al heel lang niet meer gehoord...
Er hangt hier naast me een weeklog van Leo Vroman van zaterdag 25 november
2006. Er staan prachtige tekeningen bij van Vroman zelf. In dat weeklog
ook een gedicht waarin hij ook wat 'ernstiger' is dan gewoonlijk:

Geloven de doden met ons mee?
Zij die in de golven geloven
rusten zalig op de zee
of iets daarboven,

en zij die geloofden in de lucht
mogen nog even
in vleugelloze vlucht
langs mij zweven
wat mij betreft.

Wat moet er dan met mij,
niet, wel gelovend in het eind
van al het zo dierbare

leven, lucht, zee, gaan die voorbij?
En dat verdiepen in het niet meer zijnd?
Laat het, laat het varen.

De zon gaat immers nooit onder,
de aarde blijft alleen door
draaien, nog doordraaien zonder
weerstand, nergens heen, nergens voor?

Draaien wij ook van leven naar dood
naar leven als een haast eeuwig wonder?
Maar o de hemel is zo bloedig rood

Leo Vroman


> Lachen; het Mieke Telkamp effect, al heel lang niet meer gehoord...

is het een bekende term? ik loop een beetje achter, of buiten
misschien wel?
moet mieke telkamp uit een rommelig geheugen vissen of googlen.
edith schreef over het MT effect:

> Maar zoiets weten hoort bij je algemene ontwikkeling (vind ik
> dan) ;-) Mijn hele hoofd zit vol van dit soort onnutte kennis.

ook mijn hoofd bloest over van de onnutte kennis, maar niet deze.
en (fluister, eigenlijk wil ik helemaal deze kennis niet hebben want
zou misschien mijn plezier in die mooie regel
kunnen bederven of zo?) kweenie?
ik zit er nog over na te denken waarom de naam MT al genoeg is om
poëzie te diskwalificeren. zoiets?

> hier naast me een weeklog van Leo Vroman van zaterdag 25 november
> 2006, ik
> kan het wel oproepen bij de VK maar niet reproduceren :-(
> Er staan prachtige tekeningen bij van Vroman zelf. In dat weeklog
> ook een
> gedicht waarin hij ook wat 'ernstiger' is dan gewoonlijk.

ik vind bij google hier een hele lijst met en over logs van vroman
maar helaas tekeningen niet :-(

http://tinyurl.com/668t96

en dank ron voor de tip daar eens te gaan kijken

ik vond dit ook zo leuk, staat boven dit gedicht op dat log:

Het verschil tussen gevoelvol en sentimenteel is als tussen
watertanden en kwijlen, dus maar een kwestie van je mond dicht
houden, en ik ben niet graag sentimenteel, maar toch is dit weer
een einde. Maandag vertrekt de hele familie naar San Antonio en
zijn Tineke en ik weer alleen, enz. enz.

> Geloven de doden met ons mee?
> Zij die in de golven geloven
> rusten zalig op de zee
> of iets daarboven,

wat is die man toch leuk. :-)

> Draaien wij ook van leven naar dood
> naar leven als een haast eeuwig wonder?
> Maar o de hemel is zo bloedig rood

en geweldig :-)

misschien dat ik tegen de tijd dat ik de 93 mocht halen (that'll be
the day ;-)
ook andere associaties bij ondergaande zon heb dan: o, wat mooi
toch. :-)


>> Lachen; het Mieke Telkamp effect, al heel lang niet meer gehoord...
>> (Ron)

> is het een bekende term? ik loop een beetje achter, of buiten misschien
> wel?

Ik zing het je bij gelegenheid wel eens voor ;-) En nee, de term is niet
bekend. Het lied, op de melodie van Amazing Grace, dat je vast wel kent,
wel. Zie ook http://nl.wikipedia.org/wiki/Mieke_Telkamp en
http://www.stud.tue.nl/~demos/Bundel/waarheen.html  Maarre... het wás maar een grapje, hoewel ik de associatie inderdaad had.



 


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 25/04/08  Eisjen

 
Woensdag Gedichtdag