Wakker worden in de tijd
Wakker worden in de tijd
als in de fijnste zijde.
Een ochtendvogel
doet een ijzerzaagje na.
De boormachine die je hoort
is de boormachine
van de buurman lang geleden,
tot je weet dat dat niet kan.
Er ligt een laken in de linnenkast
te wachten op een hand
die deuren opengooit, een shirt,
een broek, een handdoek zoekt,
daarbij terloops haar aanraakt,
even op haar liggen blijft.
uit: 'Het moest maar eens gaan sneeuwen', 2003.
Uitgeverij Podium, Amsterdam
Een gedicht van Tjitske Jansen [1971]
'Dichter, toneelschrijfster, actrice, theater- en schrijfdocent en kok (
van
middellandse-zee-gerechten).
Haar gedichten worden als lichamelijk; spannend; brutaal en intelligent;
laconiek en mooi ervaren.'
Het gedicht heeft voor mij iets melancholieks, een verlangen naar een
man
die gaat klussen. Er is, door het spelen met de tijd, onzekerheid over
het al dan niet aanwezig zijn van de man. De titel 'wakker worden in de
tijd' verwijst hier naar, net als de 'buurman van lang geleden', je weet
niet of het werkelijkheid is, dat het 'wachten op een hand' straks wordt
ingelost of dat het een verlangen is naar een man die er niet is. Ook de
laatste regel van de tweede alinea schetst het onduidelijke (kan de
aanwezigheid van de buurman niet of kan het in werkelijkheid niet).
Is de boormachine een metafoor voor een afgelopen relatie met de buurman?
Verwijst het laken naar een klus waarvoor iets afgedekt moet worden? Of
naar
het verschonen van een bed, als de aanraking uit de laatste alinea is
ingelost?
Het is een prettig wakker worden, 'als in de fijnste zijde'. Maar in de
tweede en derde alinea wordt het meer werkelijkheid. De laatste alinea
geeft verlangen aan, niet uitgesproken maar wel voelbaar.
De vorm van het gedicht is een sonnet, een gedicht van 14 regels, maar
niet
in de klassieke vorm. Er is onder andere gebruik gemaakt van binnenrijm
en alliteratie, een vrije vorm van sonnet. Muzikaliteit, toon en ritme
zijn belangrijke elementen bij een sonnet, dat is iets waar Tjitske
Jansen aandacht aan heeft besteed.
Ik vind het een mooi gedicht, ben benieuwd naar jullie reactie,
Karin V.
O wat grappig dat jij in alles een ontbrekende man of het verlangen naar
een
man ziet. Ik had dat helemaal niet. Ik lees er een verlaten huis in, of
zelfs een rijtje huizen waarvan de mensen zijn verdreven. Daarom kan er
geen
buurman zijn die herrie maakt, kan er een laken, een broek, een shirt,
een
handdoek liggen wachten op iemand die ze uit de kast haalt. En ondanks
dat
de huizen verlaten zijn, zijn er alledaagse geluiden als een
ochtendvogel.
Die laten zich niet verjagen.
Je snapt dat als je op die manier het gedicht las, dat jouw
interpretatie
dan even een HUH-gevoel teweeg bracht :-)
ik hou wel van tjitske jansen
heb haar hier een keer zien en horen optreden
werkte heel goed
glasheldere gedichten. heerlijk.
en ik heb een deformatie
denk bij 'buurman' onmiddellijk: (m/v)
net als bij
> je weet niet of het werkelijkheid is, dat het 'wachten op een hand'
> straks wordt ingelost of dat het
> een verlangen is naar een man die er niet is.
grin ;-)
man/vrouw (m/v)
> Is de boormachine een metafoor voor een afgelopen relatie met de
> buurman?
of is dat erg onwaarschijnlijk bij een relatie met de buuf?
en ik dacht in eerste instantie alleen aan een klussende ex-buur (m/v)
en de 'ik' is intussen verhuisd.
maar jouw interpretatie opent wel stoute perspectieven ;-)
> Verwijst het laken naar een klus waarvoor iets afgedekt moet
> worden? Of naar het verschonen van een
> bed, als de aanraking uit de laatste alinea is ingelost?
ik vind dat allebei heel goed kan
mooi die metafoor van het afdekkende laken
dat ook verschoond kan worden na de klus in bed.
zeker als de buur een overspelletje is
> Het is een prettig wakker worden, 'als in de fijnste zijde'. Maar
> in de tweede en derde alinea wordt het
> meer werkelijkheid. De laatste alinea geeft verlangen aan, niet
> uitgesproken maar wel voelbaar.
ja
is meer dan verlangen naar een hand van degene die het bed gaat
verschonen.
zou leuk zijn als dat de overspelige buur was. maar imo duurt het nog
even voordat dat de meest voor de hand (haha) liggende interpretatie is.
;-)
mooi gedicht karin, thnx for the memories. ik zie haar weer voor me
staan op dat podium.
ze wordt imo terecht in deze recensie een podiumdier genoemd. haar
gedichten werken prima als ze voorgedragen worden.
http://www.8weekly.nl/artikel/5955/
en in deze recensie imo niet terecht 7x afgedaan als 'meisje'
http://poezierapport.blogspot.com/2005/11/het-moest-maar-eens-gaan-sneeuwen.html
p.s.
leuk dat je er in het kader van het thema van de boekenweek een
ochtendvogel in had, karin.
zie hier ook een versie van tjielp tjielp: verse mus
http://extra.volkskrant.nl/oog/client/index.php
en in het kader van het thema van vorige week:
http://www.volkskrantblog.nl/bericht/249012
leuk herkenbaar gedicht en ook voor mij persoonlijk.-).
