KURT SCHWITTERS (GEB: HANNOVER, DUITSLAND, 1887- OVERL. AMBLESIDE, ENGELAND
1948).
Kurt Schwitters hield zich zoals vele Dadaïsten met vele vorm van kunst
bezig.
Naast het schrijven van gedichten en componeren van klankmuziek schilderde
Schwitters en maakte hij Collages.
Hij volgde van 1909 tot 1914 de kunstacademie te Dresden.
In 1919 schreef hij onderstaand gedicht en het werd zijn beroemdste.
Ik denk dat de meeste van ons de werken van hem wel kennen.
Dit gedicht heeft me vanaf het begin geraakt.
Wat een geweldige woordspeling.
An Anna Blume
Oh Du, Geliebte meiner 27 Sinne, ich liebe Dir!
Du, Deiner, Dich Dir, ich Dir, Du mir, ---- wir?
Das gehört beiläufig nicht hierher!
Wer bist Du, ungezähltes Frauenzimmer, Du bist, bist Du?
Die Leute sagen, Du wärest.
Laß sie sagen, sie wissen nicht, wie der Kirchturm steht.
Du trägst den Hut auf Deinen Füßen und wanderst auf die Hände,
Auf den Händen wanderst Du.
Halloh, Deine roten Kleider, in weiße Falten zersägt,
Rot liebe ich Anna Blume, rot liebe ich Dir.
Du, Deiner, Dich Dir, ich Dir, Du mir, ----- wir?
Das gehört beiläufig in die kalte Glut!
Anna Blume, rote Anna Blume, wie sagen die Leute?
Preisfrage:
1. Anna Blume hat ein Vogel,
2. Anna Blume ist rot.
3. Welche Farbe hat der Vogel?
Blau ist die Farbe Deines gelben Haares,
Rot ist die Farbe Deines grünen Vogels.
Du schlichtes Mädchen im Alltagskleid,
Du liebes grünes Tier, ich liebe Dir!
Du Deiner Dich Dir, ich Dir, Du mir, ---- wir!
Das gehört beiläufig in die ---- Glutenkiste.
Anna Blume, Anna, A----N----N----A!
Ich träufle Deinen Namen.
Dein Name tropft wie weiches Rindertalg.
Weißt Du es Anna, weißt Du es schon,
Man kann Dich auch von hinten lesen.
Und Du, Du Herrlichste von allen,
Du bist von hinten, wie von vorne:
A------N------N------A.
Rindertalg träufelt STREICHELN über meinen Rücken.
Anna Blume,
Du tropfes Tier,
Ich-------liebe-------Dir!
Uit mijn gedichtenbundel: Ooit gedicht.
AAN ANNA BLOEM
O jij, geliefde van mijn zevenentwintig zintuigen, ik heb je lief!
- jij jouwer jou jou, ik jou, jij mij. - Wij?
Dat hoort (terloops) hier niet bij.
Wie ben je, ongeteld vrouwspersoon? Je bent -
- ben je? -
De mensen zeggen, je was - laat ze praten,
ze weten niet, hoe de kerktoren staat.
Je draagt je hoed op je voeten en loopt
Op je handen, op je handen loop je.
Hallo, je rode kleren, in witte plooien gezaagd.
Rood hou ik van je, Anna Bloem, rood hou ik van je ! -
- Jij, jouwer jou jou, ik jou, jij mij. - wij?
Dat hoort (terloops) in de koude gloed.
Rode bloem, rode Anna Bloem, hoe zeggen de mensen?
Prijsvraag: 1 Anna Bloem heeft een vogel.
2. Anna bloem is rood.
3. Welke kleur heeft de vogel?
Blauw is de kleur van je gele haar.
Rood is het kirren van je groene vogel.
Jij simpel meisje in je daagse kleren, jij lief groen dier,
ik hou van je! Jij jouwer jou jou, ik jou, jij mij - wij?
Dat hoort (terloops) in de gloeikist.
Anna Bloem? Anna, a-n-n-a, ik druppel je naam.
Je naam druipt als zacht rundvet.
Weet je het, anna, weet je het al?
Men kan je ook achterstevoren lezen, en jij, jij heerlijkste
van allemaal, je bent van achter net zoals van voren: "a-n-n-a".
Rundvet druppelt strelend over mijn rug.
Anna Bloem, jij druppeldier, ik hou van je!
(Vertaling Hans van Straten)
Gré
Dat is nog eens een verassende keuze! Leuk!
Wat een leuke, originele keuze!
Ik was blij dat de vertaling erbij stond, want ik had geen idee wat
Rindertalg was.
Geweldig
Wat een leuke bijdrage! Zeker van genoten. Staat er in jouw bundel bij wie
de Nederlandse vertaling heeft gemaakt?
Wat een bijzonder gedicht is dit, en wat leuk!
Ik was toch wel heel erg benieuwd wie Anna Blume was - wellicht een bekende
persoonlijkheid, misschien wel afgebeeld op een schilderij of iets
dergelijks? - en ging op zoek op het internet. Daar las ik het volgende:
'Ook in het literaire werk van Kurt Schwitters speelt het toeval een grote
rol. Op een van zijn zwerftochten, op zoek naar bruikbaar afvalmateriaal,
zag hij een door een kind op een muur geschreven tekst: 'Anna Blume heeft
een vogel'. Die tekst heeft in de Duitse taal een dubbele bodem en kan ook
betekenen: 'Anna Blume is gek'. Schwitters zou Anna Blume onsterfelijk maken
met zijn ironische liefdesverklaring aan een onbekende vrouw. In 1919 werd
zijn gedicht An Anna Blume voor het eerst gepubliceerd. Het is een van de
meest onzinnige en tegelijkertijd een van de mooiste liefdesgedichten uit de
Duitse literatuur.'
Inderdaad: een prachtgedicht!
In een andere vertaling (van Stef De Paepe/WimVan Gansbeke) staat dan ook:
Anna Blume ziet ze vliegen ipv Anna Blume heeft een vogel.
Blij dat je het kon waarderen.
Als je het hardop voorleest, dan doet het je zoveel en zit er zoveel in.
In mijn bundel "Ooit gedicht", staat een vertaling van Hans van Straten.
Via Google "Kurt Schwitters"vond ik ook een vertaling van Stef de Paepe/Win
van gansbeke.
Heel leuk, Gre! Je zult maar zo bejubeld worden!
Is het niet heerlijk om op deze manier zo mooi
onzinnig te kunnen zijn! Het laat mij jubelen en de
zon komt ook nog uit hier :))
Kurt Schwitters
PPPPPP
Poems, Performance, pieces, Proses,
Plays, Poetics
Paperback/Exact Chance/2002
'Includes the score for Schwitters "Ur Sonate" perhaps
the most famous work of sound poetry, a recording of
which has recently has made available on ceveral CD's.
Bijzonder.
Twee vraagjes:
Wat is een gloeikist/glutenkiste? Zowel het nederlandse als duitse woord zeggen mij niks (of is het een onzinwoord?).
En waarom wordt het woord 'Farbe' met 'kirren' vertaald?
De duitse zin "Rot ist die Farbe Deines grünen Vogels" wordt vertaald als "rood is het kirren van je groene vogel"
Dichterlijke vertaalvrijheid?
C., die Schwitters eigenlijk alleen maar van zijn collages kende
Heerlijk om te lezen, en te ondergaan verrukkelijk dada
Tot mijn schande moet ik bekennen van niet, Gré, maar dank zij jou nu wel!
Heel apart. Ik moest wel even wennen en het een aantal keren proeven voor ik
het kon waarderen.
Inderdaad, het gedicht moet wennen, maar ik vind het steeds mooier worden.
In het begin dacht, wat een raar gedicht.
Maar de woordspeling; jij jouwer jou jou,ik jou - jij mij; wij.
Spreekt zoveel warmte uit.
En samen iets delen uit.
Voor mij althans.
Weet niet hoe jullie dit aanvoelen.
Nou Gré, wat mij betreft is dit het bijzonderste gedicht tot-nog-toe
sinds de woensdaggedichtdagen! Ik snap er niets van, en als ik het
hardop lees, zoals je aanraadde, wordt dat niet beter, maar het wordt
wél leuker!
Ik herken het inderdaad als een uiting van de
dadaïstische kunstvorm. Die heeft me trouwens nooit veel gedaan. Het
heeft me er toe gebracht om mijn ooit vergaarde weetjes over deze
stroming op te diepen. Het was een stroming gekeerd tegen de
burgerlijkheid, het conformisme, het expressionisme en vooral de
oorlog (WO I) en alles wat in naam daarvan aan zogenaamde logica en
politieke argumentatie ten beste werd gegeven. Dus een reactie op de
oorlog en de rampzalige tijd die daarop volgde.
Ik zal een paar
opmerkingen uitlichten, die ik op dit gedicht heel toepasselijk vind:
_ "De gedachte wordt in de mond geboren. Er zijn geen wetten, alles
is geoorloofd. Alle middelen zijn even deugdelijk." ( Tristan Tarza )
_ "Dada wil niets, dada groeit vanzelf". ( Richard Huelsenbeck )
_ Men produceert nonsens door de woorden in stukken te hakken; muziek
wordt, zoals de futuristen al gepropageerd hadden, vereenzelvigd
met geluid. De typografie ontwikkelt zich tot systematische
wanorde. Iedere creatie is een product van het toeval of van het
instinct.
_ Het kunstwerk zelf heeft in het dadaïsme geen dominerende rol; het
accent ligt op het happeningachtige optreden en op de wijze waarop de
kunstenaar zich presenteert. Hij exposeert niet het kunstwerk, maar
zichzelf.
_ "Nu begon het pas goed in me te gisten. Ik voelde me vrij en wilde
mijn extase wel uitschreeuwen. Ik gebruikte uit zuinigheid alleen wat
me voor de voeten kwam, want we waren een geruïneerd land." ( Kurt
Schwitters himself. Waarschijnlijk slaat dit op zijn schilderijen en
objecten, maar ik vind dat hij het ook toepast op zijn gedicht(en) )
In het Duits vind ik het gedicht mooier dan in de vertaling (waarin
ik ook sommige woorden heel gek, zelfs fout, vertaald vind, maar wie
ben ik). Bovenstaande zinnen doen me wat, een paar andere zinnen zijn
grappig, en verder vind ik het vooral leuk omdat dit zo iets totaal
anders is. Dus bedankt voor deze verrassing!
Wat een schitterende uitleg over het gedicht.
Al zou ik willen, ik kan dat niet verwoorden, die gave heb ik niet.
Maar ik haal er wel veel uit.
Merzkunst - volgens Kurt Schwitters (van niets iets maken).
vind het erg leuk hierover vanalles op te zoeken.
Het gedicht spreekt me gewoon aan, misschien omdat het zo apart is???
Ik kan het niet uitleggen.