Jan Voerman; De IJssel, natuur en gedichten


Zoals jullie weten heb ik iets met de IJssel. Ze ligt voor mijn deur en ik volg haar humeur en natuurgebeuren vanaf het opstaan tot het slapen gaan. En als ik echt wil afkicken van alles en iedereen dan duik ik ergens met mijn camera de uiterwaarden in en kan ik uren weg zijn. Zitten en kijken, lopen en kijken, maar vooral genieten van de stilte en al het moois.  

Gisteren plensde het en omdat ik weer even wilde afkicken ben ik Museum de Fundatie in Zwolle ingedoken voor de expositie “Jan Voerman: IJsselschilder”. Al tijdens één van de eerste Woensdag Gedichtdagen heb ik jullie het gedicht van Ida Gerhardt voorgelegd dat ik regelmatig voor mij uitmompel als ik het weer zie gebeuren: 

‘t Wordt voorjaar langs de IJssel bij Veecaten.
Wolken en licht, in wisselende staten,
scheppen een Voerman: een opalen zwerk
dat hemels is en Hollands bovenmate. 

Museum de Fundatie stelt nu de Voermanverzameling tentoon van Henk van Ulsen (acteur en oud Kampenaar). Werkelijk ik heb genoten. De meest schitterende IJsselgezichten, maar ook de prachtigste bloemstukjes. Franse-rozen en Azalia mollis in oude potten of schalen. En alles bij elkaar straalt het een begrijpen en een ondergaan van de natuur uit die op mij hetzelfde effect had als een middagje in de uiterwaarden. Je ondergaat de rust en je voelt de liefde voor de natuur om je heen. Een absolute aanrader deze tentoonstelling voor iedereen die van de natuur houdt.

Ik heb boeken gekocht natuurlijk:

  1. De catalogus – Jan Voerman IJsselschilder.


    Uitgegeven door Waanders en geschreven door Anna Wagner die uitlegt waarom Jan Voerman, 10e kind van een stadsboer in Kampen, geen boer werd. Waarom hij zich na studies in Amsterdam en Antwerpen terugtrok in Hattem en los wilde maken van het ‘vuile sop’ van zijn leerjaren en het licht wilde laten zien dat _zijn_ IJssellandschap wereldberoemd heeft gemaakt. Ik heb het in één ruk uitgelezen.




     

  2. Voerman’s paarden, samengesteld door Henk van Ulsen.

    Een combinatie van afbeeldingen van werk van Voerman en gedichten. In Voerman’s IJssellandschap spelen de dieren ook een grote rol. Heel veel koeien maar ook paarden. Tekeningen en schilderijen heeft Henk van Ulsen bij elkaar gebracht en zoals hij zelf schrijft voorin:


  3.  

”Na decennia vol ‘leven om Voerman’,
prijs ik mij gelukkig mijn meest geliefde
dichters aan ’t woord te kunnen laten in hun
’paardengedichten’.

Op de boekgrrls site hebben we in de Ekfrastiek ook de afdeling “Kunst en Gedichten”. Voerman's paarden is een hele mooie bundel met bekende en (voor mij) onbekende dichters. Maar ook een stukje uit het bijbelboek Job dat over paarden gaat, vertaald door Pius Drijvers en Pé Hawinkels. En een door Ida Gerhardt vertaald stuk van Vergilius over het fokken van paarden. Wederom Genieten!!!!

Van Ulsen  schrijft in het begin van deze bundel:

"Alleen een schilder die respect en liefde voelt voor zijn onderwerpen en zich er zo mee verbonden voelt, kan deze met zoveel intimiteit weergeven."

Vervolgens citeert hij versregels van Rutger Kopland uit het gedicht ‘Enkele andere overwegingen’ en geschreven volgens van Ulsen “alsof hij ‘een Voerman' voor zich zag.”

‘"Laten we de tijd laten gaan
waarheen hij wil,

en zien dan hoe weiden hun vee vinden,
wouden hun wild, luchten hun vogels,
uitzichten onze ogen

en ach, hoe eenvoud zijn raadsels vindt.”

Inderdaad, alsof je een Voerman ziet en ook weer een gedicht om bij je te hebben langs de IJssel.

  1. “En er ontstaat nog een eenzame wolk in ’t azuur” –
    Voerman, vrienden en collega’s.

Een klein boekje over de bevriende schilders en schrijvers van Voerman die hem, nadat hij zich had terug getrokken in Hattem, daar nog altijd kwamen opzoeken. “Voer”, zoals zijn vrouw Anna Verkade (van de latere Verkade albums, die door hun zoon werd geïllustreerd), hem noemde durfde zijn landschap bijna niet te verlaten, bang dat hij was dat hij een mooie lucht zou missen. Alleen als het zomer was en warm en er niets spectaculairs te verwachten was aan het ‘zwerk’ durfde hij een enkele keer een dagje weg te gaan. En verder beweerde 'Voer' zelf:
"Als je in het paradijs woont, hoef je dat toch niet te verlaten"
 

De titel van dit boekje is de laatste regel, van de laatste strofe van een gedicht van J.A. Rispens:

Dan allengs verbleken de kleuren in ’t Westen,
En stiller wordt de avond naar het het uur;
Soms vliegen nog vogels gehaast naar hun nesten
En er ontstaat nog een eenzame wolk in ’t azuur.

  1. Langs Voerman’s Wegen
    Wandel-, auto- en fietsroutes.

Een tip die ik de wandelgrrls niet wil onthouden. Een wandeling door Kampen langs jeugdherinneringen van Voerman. Een fiets- of wanderltocht (ik fiets ‘m ) van Kampen naar Zalk en dan via de overkant van de IJssel weer terug naar Kampen. En fietstochten bij Hattem, Wapenveld, Heino en Wijhe. En een autotocht van Kampen naar Heino, via Hattem en het veer bij Wijhe, naar het kasteel Het Nijenehuis waar de schtichting Hannema - de Stuers Fundatie ook een gedeelte van haar collectie tentoontsteld. Deze autoroute is werkelijk de moeite waard. Een aanrader is om op de terugreis ook nog even het dorpje Windesheim aan te doen met haar prachtige kerk, die ooit eens een brouwerij was.

De tentoonstelling is er nog tot 19 augustus 2007.  Natuurliefhebsters mis ‘m niet en trek er een hele dag voor uit, zodat je ook nog even kunt wandelen of  rijden langs de IJssel. Als ik uit Zwolle kom en er is weer een Voermanlucht dan neem ik niet de N-50 naar Kampen, maar pak de brug naar Hattem, en sla direct na de brug rechtsaf en rijd dan heel langzaam over de Zalkerdijk door de uiterwaarden naar huis. Je komt helemaal tot rust en ziet hoe mooi ons landschap is. Bij Zalk is het Zalkerveer. Parkeer daar even je auto. Trek aan het touw van de bel die daar aan het water hangt en de veerman komt je voor één euro halen. Aan de overkant serveren ze de meest lekkere koffie. Moet je dan terug naar het drukke westen van ons land, dan kun je in Kampen zo weer de N50 op en schiet je via de A28 weer terug de volle wereld in.

Vandaag liep ik langs het Stedelijk Museum in Kampen en dook daar ook nog even naar binnen. Daar hangt een gedeelte landschappen waarin je duidelijk kunt zien dat hij het 'vuile sop' ver achter zich heeft gelaten. Licht voert de boventoon. Ook zijn er een paar van zijn vroege werken uit Amsterdam, toen hij door zijn leermeesters nog verplicht werd 'taferelen' te schilderen en dan vooral Joodse taferelen. Deze tentoonstelling is verlengd en nog open tot 8 juli 2007.



Eisjen
30.06.07

 

 


 

 

 

 

Museum de Fundatie

Veecaten

Woensdag Gedichtdag

 

150 Jaar Voerman
De keuze van Henk van Ulsen
Wegens succes verlengd
t/m 19 augustus 2007
Paleis a/d blijmarkt, Zwolle
di t/m zo, 11.00 - 17.00 uur

 

 

 

 

 

Uitgeverij Waanders

ISBN 90 6630 260 7

Stadsboerderij Kampen

 

 

 

 

 

 

Voerman's Paarden, samengesteld door
Henk van Ulsen
Tekst Saskia Derksen
2001. 72p., ill.
ISBN 90-70842-40-8

 

 

 

 

 


Ekfrastiek Kunst en Gedichten

Job 39: 22 - 29
(statenvertaling.net)

Monnik-exegeet Pius Drijvers en dichter Pé Hawinkels maakten samen toegankelijke, welluidende vertalingen van de monumentale bijbelboeken Job en Prediker.
Lees verder bij bol.com

Vergilius
Het boerenbedrijf [= Georgica]. Vertaald en van aantekeningen voorzien door Ida Gerhardt, Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep 1994 [oorspr. 1949]

Rutger Kopland

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

 

J.A. Rispens

 

 

 

 

Kampen
Zalk
Hattem
Wapenveld
Natuurgebied IJssel
Vogelbescherming / IJssel
Natuurmonumenten / IJssel
Wijhese veer
Hannema - de Stuers Fundatie

Windesheim

 

 

 

 

 

Zalk / Zalkerveer

 

 

 

Stedelijk Museum Kampen

 

 

Voerman Museum Hattem

 

Een "Weetje": De covers van de bestsellers van Jan Siebelink zijn allemaal van Jan Voerman Sr. Zie de website van fotograaf
Peter Voerman over zijn vader en grootvader.

Overijssel toont dat Jan Voerman meer schilderde dan alleen IJsselgezichten
Trouw

Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 01/07/07  Eisjen