Petra Stienen: Dromen van een Arabische lente


Op een vijfde van dit boek gekomen, schreef ik voor mijzelf op: ik heb nog geen flauw idee wat Petra Stienen eigenlijk wil zeggen met dit boek. En dat is helaas zo gebleven.

Petra Stienen beschrijft hoe zij als Nederlandse diplomate werkt aan mensenrechten en asielbeleid, eerst in Caïro, dan in Damascus.

Ik had mij op dit boek verheugd en hoopte meer te weten te komen over de positie van de vrouw in de Arabische wereld, gezien door de ogen van een vrouw. Dit boek is echter een vrij fragmentarisch dagboek van een in mijn ogen enigszins wereldvreemde vrouw, ongetwijfeld met idealen, die de wereld volledig vanuit haar eigen perspectief bekijkt en beschrijft. Dit heeft geleid tot een verzameling teksten met een disbalans tussen wereldproblemen en ‘ik-dingetjes’. Ook de stijl doet te veel aan een dagboek denken, met soms ‘Cissy van Marxveldt-achtige’ trekjes (“Ik glimlach: ‘ik heb me uitstekend vermaakt’”en: ‘ik zeg lief ...’ en: ‘reageerde ze onverstoorbaar”).

Het lijkt of de auteur niet heeft kunnen kiezen tussen het vertellen van haar persoonlijke belevenissen en een kritische beschouwing vanuit haar professionele positie. Dat is jammer, want de beschreven gesprekjes met de plaatselijke bevolking ontaarden daardoor bijvoorbeeld in een beschrijving van iemands charme en ik zit als lezer eigenlijk vooral op de visie van deze mensen te wachten. Verder doet de auteur wat cultuurrigide aan, bijvoorbeeld als zij zich ergert aan het altijd te laat komen van Arabische mensen. Of als zij niet lijkt te begrijpen dat men zich druk maakt over ‘iets onbenulligs als blote vrouwen’.

Biedt dit boek dan helemaal geen informatie? O zeker wel, een paar hoofdstukken zijn meer informatief, zoals ‘De ene moslim is de andere niet’. Een tenenkrommende titel, maar dit hoofdstuk geeft wel inzicht in stemrecht en democratie in een plattelandsdorp. Hier wordt een aanzet gegeven tot een discussie over het begrip democratie, dat democratie méér is dan ´de meeste stemmen gelden’. Maar ook hier val je weer abrupt in de persoonlijke belevenissen en is er van uitwerking geen sprake.

Wat ik nog het meeste gemist heb, is emotie en passie voor mensenrechten. Ik vermoed dat Petra Stienen die heus heeft, en dat ze daarom ook dit boek heeft willen schrijven. Maar ik kan ze niet terugvinden. Dit boek is een van de vele die de Arabische wereld beschrijven in westers perspectief, maar ik zie de meerwaarde niet. Ikzelf heb meer gehad aan boeken als Berichten uit een belegerde stad van Abdelkader Benali en Het zijn net mensen van Joris Luyendijk. Misschien omdat deze schrijvers minder vanuit hun eigen ik schrijven, maar de emoties toch tussen de regels uit spatten.

In een interview in Intermediair vertelt Petra Stienen over haar boek en wat zij er onder meer mee beoogt: “Wat ik hoop is dat we in Nederland op een gezonde manier in gesprek raken over de vraag: hoe moet de diplomatie in de 21ste eeuw eruitzien. Dat had ik ook kunnen schrijven met een essay, of een opiniestuk in de krant.” Ik meen dat ze beter dat essay had kunnen schrijven om haar boodschap te laten doordringen.

 


Hanneke BD

 

 


Nieuw Amsterdam, 2008


 

Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 18/06/08  Eisjen