Beschrijving
Vlak voor zijn 65e verjaardag delft grafdelver René zijn allerlaatste
graf. Hoe toepasselijk dat dit het graf is van de voddenraper, wiens
zoon Gert hem zo doet denken aan zijn zoontje Bertje die in 1943 op
2-jarige leeftijd omkwam bij een bombardement op Mortsel, een wijk in
Antwerpen. Na dit bombardement is René niet alleen zijn zoontje kwijt,
maar ook zijn werk als bakkersknecht bij zijn schoonvader. En zijn
vrouw Joke, die toch al mentaal instabiel was en die het verlies niet
verwerken kan. Zij moet opgenomen worden.
In de dagen na het bombardement werkt René als een bezetene om alle
graven te delven die nodig zijn om de mensen die omkwamen bij het
bombardement te kunnen begraven. En graven delven blijft hij daarna ook
doen. René knoopt een praatje aan met Gert en komt zo heel wat te weten
over het leven van de voddenraper: een man die na de oorlog de draad
wel wist op te pakken, terwijl René bleef steken in het delven van
graven. Dan blijkt dat de twee elkaar al kenden: de grafdelver verkocht
zijn door het bombardement gehavende huis aan de voddenraper. Hun lot
blijft met elkaar verbonden, ook in de de dood.
Wat een pareltje, zo voorzichtig en omzichtig beschreven. Schuchter
steeds even dieper rakend aan de kern. Zoals je omgaat met door
rampspoed getroffenen. Ontroerend.
Een paar quotes:
En hoe leg je uit dat
sommigen, zoals ik, te laf zijn voor het leven? Ik heb aan het graf van
Bert en Joke gevochten tegen het bevriezen van de beelden. Ik heb de
dood niet in de ogen durven te kijken, en, jaar na jaar, heb ik ze in
gedachten ouder laten worden. Het is me op den duur niet meer gelukt.
De dood uitdagen blijft nooit ongestraft.
----------------------------------------------
Bertje, ik heb met je geleefd
zonder je echt te kennen. Je bent als een keitje uit een stapel stenen
gelicht, en alles is dooreen gerold. En precies zo heb jij je rol
gespeeld.
----------------------------------------------
Tenslotte hebben we het verleden alleen in bruikleen van de toekomst.
Else
Heel mooi opgebouwd ook, vond ik, het verhaal. Lees hier mijn recensie
Ik
schreef over dit boek onder anderen: Prachtig debuut...Een man die op
latere leeftijd terugkijkt op zijn verleden, dat is geen bijzonder
origineel gegeven. Bart Vercauteren heeft evenwel een pracht van een boek geschreven, het
is stilistisch bijna perfect, en zijn woordkeuze is bij wijlen ook erg
mooi.
In
een pas gelezen thriller stond: 'ik liet het stiltetrucje zijn werk
doen.' Bij Vercauteren heet dat: 'De stilte is een krachtmeting die ik
mij
voorneem om te winnen.' Of 'ik hoop dat hij de dunne lijn tussen
gedachte en verhaal weer oversteekt' Niet dat 'het graf van de
voddenraper' een thriller is, maar het verhaal is wel enigszins in die
stijl opgezet: er zijn klifhangers, er wordt met de tijd
gespeeld. Er zijn in feite twee verhalen, die in elkaar haken: het
verleden en het heden door elkaar heen mondjesmaat verteld, hetgeen een
boeiende spanningsboog oplevert.
Ik ben het dus helemaal met je eens. Het heeft op een haartje na de
AcademicaLiteratuurPrijs gewonnen. Het was, zei de jury, een
nek-aan-nekrace met Peter Buwalda. Die laatste heeft de prijs dus
binnengehaald. Mijn voorkeur ging ook uit naar Vercauteren het is
ook - hoe zeg ik dat - een lieve Vlaming..Je kan niet anders dan
hem aardig vinden.