Sandro Veronesi
XY
Oorsprinkelijke titel: XY
Vertaald door Rob Gerritsen
400 pagina's | Uitgeverij Prometheus | maart 2011 



Don Ermete
In XY zijn er twee hoofdpersonen: de priester Don Ermete (Y) en de psychiater Giovanna Gassion (X). Zij raken elk op hun eigen manier betrokken bij een gebeurtenis die plaats vindt in het berggehuchtje San Giuda (Sint Judas, de heilige van de hopeloze gevallen): op een slechte winterochtend worden er net buiten het dorp tien lijken gevonden, die allemaal op een andere manier om het leven blijken te zijn gekomen. DNA van een elfde persoon wordt gevonden, maar zonder dat er van deze persoon een lijk aangetroffen wordt. De politie staat voor een raadsel.
Don Ermete is de priester van de parochie van San Giuda. Omdat hij een van de drie dorpsbewoners is die de vreselijke vondst doen, wordt hij door de politie verdacht. Na een aantal weken dagelijks ondervraagd te zijn, biecht de onderzoeksleider aan hem op dat de politie uit wanhoop alle lijken onthoofd heeft om er een terroristische aanslag van te kunnen maken. Daarna wordt de man vrijgelaten. Terug in het dorp merkt hij dat hij door de rest van de dorpelingen met argwaan bekeken wordt: waar was hij toen ze hem zo nodig hadden? In de dagen daarna valt hem op dat allerlei psychische kwalen van zijn parochianen de kop opsteken. Daarom roept hij de hulp in van dokter Gassion.

Giovanna Gassion
Giovanna Gassion heeft het net uitgemaakt met haar vriend en probeert haar leventje weer op te bouwen. Haar ex-vriend kan moeilijk afstand houden en na het bloedbad van San Giuda wordt hij voor Giovanna ook weer interessant, want hij zit in het onderzoeksteam. Zij weet dus al wat er allemaal mis gaat tijdens het onderzoek en voor welke oplossing er is gekozen.
Raadselachtig is voor haar het feit dat een litteken van lang geleden in de nacht van het bloedbad weer is open gegaan. Het kan voor haar niet anders dan dat deze twee zaken samenhangen. Als don Ermete haar vraagt hem te helpen, aarzelt ze dan ook geen moment en verhuist van de ene op de andere dag naar het afgelegen San Giuda.

Strijd tussen geloof en wetenschap
Dan begint er een 'strijd' tussen geloof en wetenschap: is wat er
gebeurde gewoon niet te verklaren en moet je de oorzaak zoeken in het Hogere of moet je net zo lang graven tot je de boel wetenschappelijk kunt verklaren? Als iemand eenmaal uitspreekt dat hij of zij een bepaalde versie gelooft, dan moet je sterk in je schoenen staan om iets anders te durven beweren.

Prachtig boek, met interessante (rare!!) personages, een goed verhaal (al draait het daar dus niet eens zo erg om), en vooral veel open eindjes waarmee je nog heerlijk blijft zitten. Zodat het boek je na afloop nog stevig bezig houdt

Hier gaat het over een situatie die niet te omvatten is, en hoe ga je daar als vertegenwoordiger van de Godsdienst enerzijds en de Mevrouw van de Wetenschap anderzijds mee om?
En dat die dingen dan bij elkaar komen, en soms in elkaar overvloeien, vind ik fascinerend.

Ik zag dat meerdere grrls. deze dagen XY  van Veronesi lezen. Ik moet zeggen dat ik in het begin even door moest bijten, maar nu ben ik onthand want het boek is uit. Helaas, wat nu? Dit moet echt langzaam zakken;  ik kan nu echt niet gelijk een ander boek pakken. Kan wel maar dan met alle kans dat ik het snel wegleg want m'n hoofd zit nog helemaal vol. Het verhaal is hier al een paar keer langsgekomen en het verhaal zelf is vreemd, erg vreemd, maar hoe Veronesi het beschrijft
is geweldig knap, petje af!

Ik heb verschillende plaatsen in XY gemarkeerd, het laatste hoofdstuk wil ik nog een keer helemaal lezen en de mails erover van anderen opdiepen. Daarna zal ik er uitgebreider over schrijven. In het algemeen kan ik zeggen dat ik het verhaal, na de uitslaande brand van het begin, vind als een smeulend vuur, door Veronesi heel knap laag gehouden, zonder nog ergens een echte vlam te geven. Maar daardoor blijf je je wel lekker kunnen warmen.

Een opmerking over de omslag: op mijn (bieb)boek staat een
hoofd van een blonde vrouw met rode lippen en de tekst “dé sensatie uit Italië”. Lijkt me bepaald iets om potentiële kopers op het verkeerde been te zetten, want het suggereert naar mijn idee een heel ander boek dan het is (Giovanna was niet eens blond, toch?). Wat jullie?

De uitgever heeft vóór publicatie geen letter in het boek gelezen. Zelden was een boekomslag zó slecht gekozen!.

Ik moet bij de bevroren boom bedekt met bloed denken aan de boom in de Edda, de Yggdrasil. ''Ik moet nog verder kijken naar die Yggdrasil maar hij intrigeert me! Vertaling = "Paard van Odin" (denk aan de slede met het enig overgebleven paard). En ja, deze levensboom, (ook een naaldboom, het is té toevallig) draagt de wereld ofwel 'axis mundi'. Hup, jumpt mijn associatievermogen naar de X-as en de Y-as, want 'we' zijn natuurlijk ook op zoek naar een verklaring van de titel XY! Dat die X en Y in mijn vertaling door elkaar zijn afgedrukt tussen de afwisselende personages en zo een soort 'boom' met 3 wortels de aarde in vormen (zoals Yggdrasil) maakt het nog mooier. Afijn, allemaal losse gedachten nog -- ik ben nog maar op 1/3 zoals ik al schreef -- maar wel leuk! En het plaatje in Wikipedia toont een wereld in een 'luchtbel', zoals San Giuda...''

Later ontdekt zij nog dat er maar twee mensen overblijven in het
verhaal over Yggdrasil.

Ik ben op zoek gegaan naar Maria Sophia en daar komt een heel interessant verhaal uit. Sophia was God de Moeder volgens een oude, bijna verdwenen overlevering. Haar faam is overgegaan op Maria, de moeder van Jezus (niet de Maria uit Magdala dus). De moeder van God zijn, dat was in patriarchale tijden een iets gemakkelijker te aanvaarden rol voor de vrouw dan dat zij zelf ook God zou zijn (de engelen waren hun kinderen).
Er blijkt in deze tijd een Academie te zijn opgericht die ijvert voor
de erkenning van Maria Sofia als vrouwelijke tegenhanger van God. Sophia moet terugkeren op aarde. De mensen moeten weer rijp gemaakt worden voor een vrouwelijke God.
Ik ben zó benieuwd of Veronesi inderdaad een spel speelt met deze oude mythe. Het zou wel een verklaring zijn voor de schijnbaar niet-op-te-lossen raadsels, want ik zie nu een mogelijke uitkomst. Diezet ik helemaal onderaan onder een levensgrote verklapper.

> V
>
> E
>
> R
>
> K
>
> L
>
> A
>
> P
>
> P
>
> E
>
> R
>
> Het boek eindigt met de terugkomst van het driejarig meisje Sofia. Ze wordt gevonden door  een conservatieve pastoor, een onmogelijke man, die het zwijgende meisje bijna heeft overreden.
Hij wordt nu verder De held van dit verhaal genoemd. blz. 322 en volgende.

Ik las het boek ook puur op verhaalniveau, maar omdat het einde me op dat vlak niet bevredigde sprak het me aan dat één van de grrls er meer achter zocht.
De VN recensent heeft het dan gemakshalve meteen over losse eindjes, waarom laat hij de mogelijkheid niet open dat hij het misschien niet begrepen heeft? Laat hij de lezers de gelegenheid geven om zijn beweringen te controleren. Welke ''losse eindjes'' ziet hij dan ? Misschien ziet de lezer wél een verband.
Dankzij de mogelijke achtergrond van Maria Sofia zie ik nu
bijvoorbeeld een mogelijke oplossing voor iets dat misschien als los eindje werd gezien.
Zolang het bij algemene veroordelende opmerkingen blijft zonder voorbeelden is een dergelijke kritiek loos gepraat en toch blijft het negatieve van zo'n oordeel  hangen. Ik vind ook dat die veronderstelde gelijkenis met Dan Brown wel wat bewijsvoering kan gebruiken!

Ook de kreet dat Veronesi tekeer gaat als omgevallen boekenkast. Kom op met voorbeelden! Dan kunnen de krantenlezers zien of het boekenkastje van de recensent zelf misschien  minimaal gevuld is. Als je zelf weinig weet irriteert de kennis van een ander? Zou kunnen.

Overigens kan het vlooien ook helpen om een drakerig lijkend element anders op te vatten. Toen een grrl het woord 'stigmata' liet vallen, had ik echt een aha-Erlebnis. Daarmee werd het bloed meteen van 'drakerigheid' ontdaan. Kreeg het een achtergrond die in dit boek past. Natuurlijk is het gemakkelijker als de schrijver dat woord dan zelf laat vallen, maar moeten de brokken hapklaar zijn? Meestal onthoud ik een verhaal waar ik wat moeite voor moest doen beter dan een boek met glijmiddel.

Ik zie ook in dit boek een aanklacht tegen de Italiaanse Media, die met behulp van Berlusconi, niet het toonbeeld van fijnzinnigheid is. Of het rechtssysteem, dat maar verhalen gaat verzinnen, om de dingen te verklaren.

Veronesi licht iets van zijn bedoelingen toe in het volgende interview  De media als 'dritte imBunde' - de duivel -. Geloof, Rede en Duivel. Allemaal in actie als de alarmklok luidt.

Aan het einde van het boek komt nog een film ter sprake: The sweet hereafter die we met de Domgrrls bekeken omdat Veronesi daarover schrijft. Ook daarin wordt een situatie beschreven die geloof aan een hogere autoriteit stelt als mogelijkheid om iets onaanvaardbaars te accepteren tegenover de neiging om via onderzoek een verschijnsel te willen verklaren. Prachtige film trouwens.


Jop







XY



Sandro Veronesi

Sandro Veronesi



SLAA: In gesprek met
Sandro Verones

(filmpje)i
Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 22/04/12  janneke