In de zeventiende eeuw vertrokken Nederlandse schepen
van de VOC, vol met werknemers en hun families, naar Sri Lanka een
onzekere toekomst tegemoet. Het waren allemaal heel vrome families die
in dat verre land hun gewone Nederlandse leven onder de tropische zon zo
veel mogelijk probeerden te continueren. De
duivelsdans, de
grotten vol oude schilderingen en de
Hindu tempels werden waarschijnlijk niet door hen bekeken omdat ze
niet verder van huis gingen als hun wekelijkse bezoek aan de kerk. De
vrouwen maakten de Nederlandse maaltijden en ook de Nederlandse kaas
klaar. 'Koekie' en 'boontje' zijn nog steeds woorden die in Sri Lanka
gebruikt worden. Soldaten bewaakten hun forten op de kust.
Maar hoe zat het met de andere aspecten van hun leven?
De teksten en decoraties op hun graven vertellen van huwelijken op jonge
leeftijd en korte levens. Ze spreken van verdriet, liefde en verlangen.
Geboortes, ziektes, gevechten, het zware lid van een grafkist en een
wilde boottocht maakten een eind aan hun levens.
In dit prachtig vorm gegeven boekje vertellen teksten
van die graven, samen met gedichten en diverse prachtige foto's van het
kleurrijke leven in Ceylon, over de levens van die Nederlanders 400 jaar
geleden.
Eva Kipp vond de grafteksten en deze werden gedrukt in
een mooi lettertype op prachtig doorzichtig papier. De decoraties nam ze
over d.m.v. de 'rubbing-techniek'. Het doorzichtige papier dat over deze
decoraties ligt zorgt voor een extra emotionele sfeer. Ze maakte ook de
foto's in het boek. Jan de Bruin, geïnspireerd door de teksten van de
grafstenen, maakte een groot aantal gedichten. De teksten zijn in het
Engels en in het Nederlands.
Een voorbeeld van zo'n graftekst:
psal63V4
Uw goedertierendheid
is beeter dan het leeven
Hier rust Iuff = Maria
Pieckinhaer leven
Huysvrouwe van
I Toorzee Constapel
Majoor en ingenieur
op Ceylon in den heere
ontslapen den 5 Maart
1695 out 28 jaren 9
maanden en 24 dagen
Het gedicht van Jan de Bruin behorende bij bovenstaand graf luidt als
volgt:
zangen van een ander land
het verdriet van een man
van verwegland gekomen
schemert - breekt door
is daar
het verdriet van een vrouw
de lente niet gekomen
verstijft - breekt door
is daar
met toegeblonken ogen
nog vorig jaar
mijn lief was blij, droeg vrucht
beminden wij elkaar
vaak was ik ver weg
eenzaam, nacht tot nacht
zag je lichten in de golven
en landen in mijn droom
nu is altijd schrikkensdonker
ik sluit mond en ogen
denk dat je slapen gaat
|
songs from an other country
the sorrow of a man
come from far away
dawns - breaks
is there
the sorrow of a woman
the spring not come
freezes - breaks
is there
with shut-shining eyes
just last year
my love was happy, bore fruit
we loved each other
I was often far away
lonely, night upon night
you saw lights in the waves
and lands in my dream
now is always dread dark
I close mouth and eyes
think that you are going to sleep
|
Een bezoek aan begraafplaatsen in vreemde landen is voor
mij altijd een 'must'. Je kijkt altijd even verder dan het dagelijkse
leven en leest soms de meest bijzondere dingen. Dit boekje is daar weer
helemaal een bewijs van. Beslist een aanrader voor bezoekers aan Sri
Lanka.
Eisjen
december 2006
