Ik was de gelukkige die Het Keukenhuis voor de boekgrrls mocht
recenseren en dat was zeker geen straf, ik het boek met veel plezier
gelezen.
Het verhaal gaat over de zevenjarige Lavinia. Ze komt uit Ierland. Haar
ouders hoopten in Noord-Amerika een beter leven te vinden. Helaas is
Lavinia de enige die de reis overleeft en zij komt in Virginia op de
plantage van kapitein Pyke terecht. Pyke vraagt Belle, zijn
buitenechtelijke halfblanke dochter, om voor het meisje te zorgen. Ze
groeit op bij de slaven in het keukenhuis, een apart huis op enige
afstand van het grote plantagehuis. Het is voor Lavinia een hele opgave
om zich in deze nieuwe wereld te gaan thuisvoelen.
Grissom heeft ervoor gekozen om Belle en Lavinia afwisselend hun
verhaal te laten vertellen. Soms vullen hun verhalen elkaar aan,
soms betreffen ze dezelfde gebeurtenis. Door deze keuze wordt het
contrast tussen de werelden van de halfzware Belle en de blanke Lavinia
heel duidelijk.
Het boek leest lekker weg, beeldend geschreven, goed uitgewerkte
personages en veel aandacht voor situatiebeschrijvingen. Het verhaal is
boeiend genoeg om door te willen lezen. Er gebeurt veel, soms bijna
teveel. Altijd wel iets waarvan je wilt weten hoe het afloopt. Ergens
in mijn aantekeningen vond ik terug "het verhaal van de vrouwen die
voor andermans kinderen zorgen". In verreweg de meeste gevallen is het
zo dat de zorg over een kind om de een of andere reden aan een ander
wordt toevertrouwd. Een boek met weinig geluk. Dat geldt zowel voor de
slaven als de blanken. Ze krijgen allemaal hun deel in de ellende. Ik
zal niet verklappen of er toch nog ruimte is voor een "happy end".
Omdat Lavinia niet alleen wordt toevertrouwd aan de zorg van een
halfblanke vrouw maar ook opgroeit tussen de zwarte slaven heb ik lang
gedacht dat Lavinia ook mulat of zwart was. Ik had altijd de indruk dat
blanke kinderen weliswaar aan de zorg van een zwart kindermeisje werden
toevertrouwd maar dat ze verder in een blanke omgeving opgroeiden omdat
het in die tijd vrijwel was uitgesloten dat blanke kinderen bij de
slaven woonden. Misschien vergis ik me daarin of heeft de schrijfster
hiervoor gekozen omdat Lavinia een weeskind was en daardoor toch een
buitenbeentje.
Wat opvalt is het buitengewoon volwassen taalgebruik van Lavinia en de
gebroken taal van de slaven. Tenminste ik hoor een 7-jarig kind niet zo
snel zeggen "terwijl de gouden gespen op haar schoenen schitterden
alsof ze vlam hadden gevat door de zon" of "het viel me op dat haar
taille, als ze naar voren leunde om het suikerblok te snijden, naar
boven toe uitdijde tot een royale boezem en haar een bevallige vorm
gaf". Maar goed, een heel boek vol kindertaal zou er waarschijnlijk
alleen maar toe hebben geleid dat ik het boek had weggelegd.
Wat ik storend vond was de gebroken taal van de slaven. Afrikaans
behoort niet tot de talen die ik beheers maar tijdens het lezen had ik
steeds het gevoel in Zuid-Afrika te zijn beland. Ik heb nog even
gespiekt op de website www.afrikaans.nu
en zie daar inderdaad sterke overeenkomsten. Ik vond dat
jammer, het gaat ten koste van de beleving van de wereld waarin Lavinia
is terecht gekomen. Daarom is het wat mij betreft een minder gelukkige
keuze. Mogelijk dat het in de originele versie minder storend is.
Alles bij elkaar is mijn oordeel positief, Het Keukenhuis is een
aanrader,
Janny
|
Kathleen Grissom
recensie
Leestafel
|
