Introductie
Voor veel kennissen is het niet duidelijk of de
zelfbewuste professor Danielle Flinders ooit ruimte zal scheppen voor
een duurzame relatie. Ze komt uit een reislustig, maar hecht gezin en
ondanks haar jetsetachtige leventje is ze een gepassioneerd en
toegewijd wetenschapper. Als wiskundige en oceanograaf onderzoekt ze de
diepste lagen van de oceaanbodem. Ze is ervan overtuigd dat de oceaan
de bakermat is van alle leven op aarde. Met Kerst neemt ze een korte
vakantie die ze zoals altijd in haar eentje doorbrengt aan de Cote
d'Azur.
Hij leidt een zwervend bestaan vol onzekerheden. Zijn jeugd in het
noorden van Engeland zag er wat dat betreft anders uit, het was volgens
vaste patronen verlopen. Tegenwoordig woont hij in het
Muthaiga-district in Nairobi. Zijn naam is James More, zijn dekmantel
adviseur van waterprojecten in Afrika voor de Britse regering. In
werkelijkheid rapporteert hij over Al Qaida-activiteiten in de
Afrikaanse regio. Hij stapt op het vliegtuig naar Frankrijk om even te
ontsnappen aan zijn baan en Nairobi's roverij. In hotel 'Atlantic'
ontmoeten de twee elkaar en het wordt voor beiden een onvergetelijke
Kerst waar ze afzonderlijk van elkaar nog vaak aan terugdenken.
Gegijzeld
James doet dat als gijzelaar, gevangen gehouden door jihadisten in
Somalië. Ontsnappen lijkt hem onwaarschijnlijk, Somalië is Afghanistan
niet, waar je voor een inwoner kunt doorgaan door je in traditionele
kleren te steken en een baard te laten staan. Hij moet nep-executies
ondergaan, wordt geslagen en moet lange afstanden lopen door het droge
Somalische landschap. Zijn enige hoop is dat ze hem niet ontmaskeren en
dat zijn adviezen als waterbouwkundige hen van dienst kunnen zijn. Zijn
angst en waanzin gaat hij te lijf door schetsmatige gedachten aan
gelezen boeken, schilderijen en films die hij gezien heeft en aan
muziekstukken waar hij ooit met genoegen naar luisterde. Natuurlijk
zijn er ook korte uitwisselingen met zijn gijzelnemers over geloof,
water en geweld, maar hij waakt er voor om in de valkuil van het
stockholmsyndroom te vallen. En dan zijn er telkens weer de
herinneringen aan de intense romance in het jaar daarvoor en de
diepzinnige gesprekken die Danielle en hij tussendoor voerden.
De diepzee
Danielle herinnert zich deze romance terwijl ze in de
Groenlandzee een onderwaterexpeditie aan het voorbereiden is. Ze weet
dat James niet helemaal de waarheid sprak toen hij haar over zijn werk
vertelde, dat had ze gezien aan de botten in zijn handen die gebroken
waren geweest en aan de littekens op zijn gezicht. Maar er was een
grote saamhorigheid tussen hen en hij was intelligent genoeg om haar
verhalen over haar grote passie te kunnen volgen. Die passie is de
diepzee en de ondoordachte manier waarop de mensen met haar schatten
omspringen. Een passie die tijdens haar studententijd aangewakkerd werd
door het Soemerisch archief van de universiteit van Zurich, waar ze
onder de bekoring raakte van hun mythologische visie die nauw verbonden
is met de oceaan. Interessant zijn ook haar observaties over haar werk
als gekleurde vrouw in de overwegend mannelijk wereld van de wetenschap.
Lezenswaardige overpeinzingen,
reflecties en feiten
Een cerebraal boek, dat is wat in me opkomt als ik 'Tot het laatste
vuur de diepzee bereikt' uit heb, hoewel de Nederlandse titel wel heel
poëtisch is. De Engelse (onderdompeling) komt misschien dichter bij het
gevoel dat ik na het lezen had. Er staan zoveel wetenswaardigheden en
gedachtesporen in dat je na het lezen even bij moet komen. Maar dan pak
je het boek weer op en bladert naar passages die je aandacht trokken.
Zo'n passage is bijvoorbeeld die waarin Danielle verklaard waarom we
meer geld uitgeven aan onderzoek in de ruimte, dan aan
diepzeeonderzoek. Volgens haar heeft dat te maken met het gevoel van
vrijheid dat mensen ervaren in de ruimte en het gevoel van begrensdheid
dat een onderzoek onder water oproept. En zo staan er tal van
lezenswaardige overpeinzingen, reflecties en feiten in. Al die zaken en
de gebruikte termen maken het lezen niet gemakkelijk, maar dat werd
ruimschoots goedgemaakt door de rijkdom aan beelden. Het beeld dat mij
na het lezen bij is gebleven is dat van een Danielle die in haar
capsule onder water verdwijnt terwijl op het zelfde moment James op
kilometers afstand uit datzelfde water oprijst en zijn vrijheid
tegemoet zwemt.
In het gedicht The Kraken van Alfred Tennyson dat in 1830 werd
gepubliceerd vinden we de titel van het boek terug. Kraken waren
mythologische zeemonsters, die leken op enorme inktvissen.
Below the thunders of the upper deep;
Far far beneath in the abysmal sea,
His ancient, dreamless, uninvaded sleep
The kraken sleepeth: faintest sunlights flee
About his shadowy sides; above him swell
Huge sponges of millennial growth and height;
And far away into the sickly light,
From many a wondrous grot and secret cell
Unnumber'd and enormous polypi
Winnow with giant arms the slumbering green.
There hath he lain for ages, and will lie
Battening upon huge seaworms in his sleep,
Until the latter fire shall heat the deep;
Then once by man and angels to be seen,
In roaring he shall rise and on the surface die.
Het gedicht beschrijft de droomloze slaap van de kraken, in de
allerdonkerste diepten van de zee. Om en boven hem groeien sponzen,
millennia oud. Talloze poliepen en armen vullen het sluimerende groen.
Hij ligt daar al eeuwen en zal blijven slapen, tot het laatste vuur ook
de diepzee bereikt. Dan wordt hij voor het eerst door mensen en engelen
gezien, als hij met zwaar gebrul omhoog komt en aan de oppervlakte
sterft. (bron Wikpedia)
Janneke
|
J.M. Ledgard is in 1968
geboren op de
Shetlandeilanden en
opgegroeid in Engeland, Schotland en Amerika.
Sinds 1995 is hij
correspondent voor
The Economist.
Momenteel woont hij
in Afrika met zijn
Tsjechische vrouw
en hun zoon.
The colossal octopus:
Pierre Dénys de Montfort (1801)
|
