Saul Friedländer: “Nazi-Duitsland en de Joden”.
Deel 1: De jaren van vervolging 1933-1939
Deel 2: De jaren van vernietiging 1939-1945


Ja, daar zit ik dan met al m’n luxe en warmte. Zojuist het boek van Saul Friedländer “Nazi-Duitsland en de Joden” uitgelezen en omdat dat bij elkaar zo’n 1000 bladzijden zijn, betekent dat dat je langzamerhand zoals in een film mee die tijd ingezogen wordt.

Een standaardwerk wordt het genoemd en dat is het zeker.
Friedländer ordent en citeert uit alle mogelijke bronnen: uit dagboeken, partijverslagen, kranten, brieven enz. Hij ordent naar tijd en vanaf het begin van de oorlog ook naar land. Het is me een raadsel hoe hij al deze informatie zo goed leesbaar weet over te brengen.

Als lezer moet je wel geregeld stoppen, even rondlopen en verwerken. Hadden de joden dat in die tijd ook maar gekund: stoppen, vergeten, ophouden. Na dit boek zul je nooit meer mopperen als de trein wat vertaging heeft.

Deel 1 is in 1997 verschenen en nu (2007) in één band met Deel 2. “De jaren van de vervolging 1933-1939” waren de jaren van de opkomst van Hitler; de jaren na de totale chaos in het Duitsland van na WO 1: grote werkeloosheid, hyperinflatie (1923), wurgende herstelbetalingen, bezetting van het Ruhrgebied. Tot 1933 waren er stakingen, opstanden en politieke wisselingen. Hitler wist de Duitse bevolking aan zich te binden, ze geloofden hem, volgden hem blindelings. Waar kwam die hysterische adoratie vandaan?
Hitler beloofde het volk gouden bergen en gaf de joden overal, letterlijk óveral, de schuld van: de joden zaten achter het bolsjewisme, waren uit op een wereldheerschappij en ga zo maar door.

Hoewel antisemitisme in 1933 niet nieuw was in Duitsland, noch in andere Europese landen, wist Hitler er een totaal drama van te maken en was zijn regiem verantwoordelijk voor alle pesterijen, uitsluitingswetten, segregatie decreten, onteigeningswetten en de Neurenbergse rassenwetten (1935) om van de rest nog maar te zwijgen.

Hiltler wilde alle joden uit het Reich jagen. In de eerste jaren lukte dat emigreren nog wel, maar door alle regelgeving werd het steeds moeilijker. Bijvoorbeeld: Frau Feiner staat in het voorjaar van 1940 als nummer 77454 geregistreerd voor een Amerikaans visum. Dit voorbeeld brengt me in Deel 2:  “De jaren van vernietiging 1939-1945”.   Het antisemitisme draait op volle toeren door alle onophoudelijke propaganda, films, pamfletten en affiches. Er was geen ontkomen aan. In Polen werden in november 1940 de getto’s afgegrendeld. In de getto’s was honger, overbevolking, een gruwelijke armoede en besmettelijke ziekten.

Geregeld bespreekt Friedländer de rol van de Kerken. Het antisemitisme dat christenen met de paplepel was ingegoten en in Duitsland sinds 1933 werd gecultiveerd werd versterkt door alle anti-joodse propaganda. Christelijke kerken protesteerden in augustus 1941 tegen de euthanasie van patiënten in psychiatrische inrichtingen; ze komen op voor bekeerde joden maar daar blijft het bij. Het Vaticaan zwijgt erg nadrukkelijk en laat de bisschoppen zelf hun reactie bepalen.

Emigratie wordt deportatie. Pesten wordt martelen en moord wordt massamoord en slachtpartijen. Tot slot zijn er na de gasvrachtwagens de gaskamers. Het is allemaal bekend en de cijfers zijn gruwelijk.

Toch moet ook vermeld worden dat er verzet was, kleinschalig en groots. En dat verzet kostte mensenlevens maar redde ook veel mensenlevens. Het waren de vele lichtpuntjes in al die gruwelijke jaren. Eén zo’n lichtpuntje is Miel die als bijna 3 jarige weggevoerd had moeten worden en nu met mij en ons gezin een gelukkig leven leidt.

 


Liesbeth.
 

 

 


gebonden met stofomslag € 59,95
oorspronkelijke titels
Nazi Germany and the Jews, Volume 1: The Years of Persecution 1933-1939 (de vertaling van dit deel verscheen in 1998 bij Het Spectrum) /
Nazi Germany and the Jews, Volume 2: The Years of Extermination, 1939-1945
vertaling Margreet de Boer
ISBN 978 90 782 3003 8
Uitgeverij NIeuw Amsterdam
co-uitgever Lannoo
september 2007

Neurenbergse rassenwetten

 

 

 

 

 

 


(...) Zo antwoordde het Vaticaan in 1941 op de vraag van het Vichy-regime: "of men kon instemmen met, onder Duitse druk geplande, anti-Joodse wetgeving": dat de Kerk racisme veroordeelde, maar niet in kon gaan op specifieke wetgeving".
Lees verder bij Wikipedia

 

Gasvrachtwagens:
Het vergassen in de vernietigingskampen moest gebeuren door middel van koolmonoxide, wat reeds gebruikt werd als middel tot moord. Zogenaamde gasvrachtwagens werden sinds 1940 gebruikt om gehandicapten te vermoorden.
Lees verder bij go2war2

 

Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 20/11/07  Eisjen