Ja, daar zit ik dan met al m’n luxe en warmte. Zojuist het boek van Saul
Friedländer “Nazi-Duitsland en de Joden” uitgelezen en omdat dat bij
elkaar zo’n 1000 bladzijden zijn, betekent dat dat je langzamerhand
zoals in een film mee die tijd ingezogen wordt.
Een standaardwerk wordt het genoemd en dat is het zeker.
Friedländer ordent en citeert uit alle mogelijke bronnen: uit dagboeken,
partijverslagen, kranten, brieven enz. Hij ordent naar tijd en vanaf het
begin van de oorlog ook naar land. Het is me een raadsel hoe hij al deze
informatie zo goed leesbaar weet over te brengen.
Als lezer moet je wel geregeld stoppen, even rondlopen en verwerken.
Hadden de joden dat in die tijd ook maar gekund: stoppen, vergeten,
ophouden. Na dit boek zul je nooit meer mopperen als de trein wat
vertaging heeft.
Deel 1 is in 1997 verschenen en nu (2007) in één band met Deel 2. “De
jaren van de vervolging 1933-1939” waren de jaren van de opkomst van
Hitler; de jaren na de totale chaos in het Duitsland van na WO 1: grote
werkeloosheid, hyperinflatie (1923), wurgende herstelbetalingen,
bezetting van het Ruhrgebied. Tot 1933 waren er stakingen, opstanden en
politieke wisselingen. Hitler wist de Duitse bevolking aan zich te
binden, ze geloofden hem, volgden hem blindelings. Waar kwam die
hysterische adoratie vandaan?
Hitler beloofde het volk gouden bergen en gaf de joden overal,
letterlijk óveral, de schuld van: de joden zaten achter het bolsjewisme,
waren uit op een wereldheerschappij en ga zo maar door.
Hoewel antisemitisme in 1933 niet nieuw was in Duitsland, noch in andere
Europese landen, wist Hitler er een totaal drama van te maken en was
zijn regiem verantwoordelijk voor alle pesterijen, uitsluitingswetten,
segregatie decreten, onteigeningswetten en de Neurenbergse rassenwetten
(1935) om van de rest nog maar te zwijgen.
Hiltler wilde alle joden uit het Reich jagen. In de eerste jaren lukte
dat emigreren nog wel, maar door alle regelgeving werd het steeds
moeilijker. Bijvoorbeeld: Frau Feiner staat in het voorjaar van 1940 als
nummer 77454 geregistreerd voor een Amerikaans visum. Dit voorbeeld
brengt me in Deel 2: “De jaren van vernietiging 1939-1945”.
Het antisemitisme draait op volle toeren door alle onophoudelijke
propaganda, films, pamfletten en affiches. Er was geen ontkomen aan. In
Polen werden in november 1940 de getto’s afgegrendeld. In de getto’s was
honger, overbevolking, een gruwelijke armoede en besmettelijke ziekten.
Geregeld bespreekt Friedländer de rol van de Kerken. Het antisemitisme
dat christenen met de paplepel was ingegoten en in Duitsland sinds 1933
werd gecultiveerd werd versterkt door alle anti-joodse propaganda.
Christelijke kerken protesteerden in augustus 1941 tegen de euthanasie
van patiënten in psychiatrische inrichtingen; ze komen op voor bekeerde
joden maar daar blijft het bij. Het Vaticaan zwijgt erg nadrukkelijk en
laat de bisschoppen zelf hun reactie bepalen.
Emigratie wordt deportatie. Pesten wordt martelen en moord wordt
massamoord en slachtpartijen. Tot slot zijn er na de gasvrachtwagens de
gaskamers. Het is allemaal bekend en de cijfers zijn gruwelijk.
Toch moet ook vermeld worden dat er verzet was, kleinschalig en groots.
En dat verzet kostte mensenlevens maar redde ook veel mensenlevens. Het
waren de vele lichtpuntjes in al die gruwelijke jaren. Eén zo’n
lichtpuntje is Miel die als bijna 3 jarige weggevoerd had moeten worden
en nu met mij en ons gezin een gelukkig leven leidt.
Liesbeth.
|
gebonden met stofomslag € 59,95
oorspronkelijke titels
Nazi Germany and the Jews, Volume 1: The Years of Persecution 1933-1939
(de vertaling van dit deel verscheen in 1998 bij Het Spectrum) /
Nazi Germany and the Jews, Volume 2: The Years of Extermination,
1939-1945
vertaling Margreet de Boer
ISBN 978 90 782 3003 8
Uitgeverij NIeuw Amsterdam
co-uitgever Lannoo
september 2007
Neurenbergse rassenwetten
(...) Zo antwoordde het Vaticaan in 1941 op de vraag van het
Vichy-regime: "of men kon instemmen met, onder Duitse druk geplande,
anti-Joodse wetgeving": dat de Kerk racisme veroordeelde, maar niet in
kon gaan op specifieke wetgeving".
Lees verder bij Wikipedia
Gasvrachtwagens:
Het vergassen in de vernietigingskampen moest gebeuren door middel van
koolmonoxide, wat reeds gebruikt werd als middel tot moord. Zogenaamde
gasvrachtwagens werden sinds 1940 gebruikt om gehandicapten te
vermoorden.
Lees
verder bij go2war2
|