Marjolijn Februari: De literaire kring


Ergens las ik dat doordat bij Uitgeverij Prometheus met de nodige bombarie het nieuwe boek van Connie Palmen, Lucifer, verscheen de filosofische roman van Marjolein Februari, die tegelijkertijd en bij de zelfde uitgever uitkwam, in al dat geweld van die hype aan de aandacht van het lezerspubliek dreigde voorbij te gaan. Ik heb niets tegen Palmen, maar alles tegen een hype en zeker als in alle kranten het plot en de achtergrond al in geuren en kleuren worden uitgemeten en we ook weer allerlei vilaine opmerkingen over de schrijfster zelf te horen krijgen die naar mijn mening nergens toe doen. Het is het resultaat dat telt en dat vind je mooi of niet. Het leek mij dan ook een uitstekend idee De literaire kring, van de Dr. in de filosofie, Mr. in de rechten en Drs. in de kunstgeschiedenis Marjolein Februari te lezen en dat is me uitstekend bevallen.

Van de achterflap:

'Ze hebben natuurlijk nooit gedacht dat één van de kinderen op een goede dag een boek zou schrijven. En dat alle dingen daardoor zo veel jaren later opeens weer aan de orde zouden komen. Ze zijn altijd vastbesloten geweest de vader van Ruth Ackermann te vergeten en gaandeweg zijn ze ook hun eigen aandeel in de geschiedenis vergeten. Of misschien niet vergeten, maar het is ze gelukt eromheen te leven.'

De dertigjarige Teresa Pellikaan woont weer in het dorp waar ze is opgegroeid. Haar rijke echtgenoot is er lid geworden van de literaire kring die ooit is opgericht door Teresa’s vader, de nog steeds zeer aanwezige jurist Randolf Pellikaan.

Op een voorjaarsdag hoort Teresa dat haar vroegere klasgenoot Ruth Ackermann een internationale bestseller heeft geschreven. Het lijkt haar een mooi idee als de literaire kring in het dorp dat beroemde boek gaat lezen, maar iedereen reageert opmerkelijk afwijzend. Langzamerhand krijgt Teresa te horen wat er in het verleden is gebeurd rond de familie van de wereldberoemde schrijfster.

Dan wordt bekend dat Ruth Ackermann op uitnodiging van de boekhandelaar komt spreken in het dorp; zo wordt de literaire kring wel gedwongen het boek te lezen.

Mijn eerste reactie die ik tijdens het lezen van het boek noteerde was: 'een caricatuur van de rijke, machthebbende, weldenkende klasse'. Ik schoot regelmatig in de lach. Februari weet de dialogen zo te schrijven dat je het intelligente 'gebral', de intonatie hoort die men meent zich moeten aan te meten, of die misschien wel met de genen meekomt. De Gooise intelligentia ten top. Uiterst herkenbaar komen onderwerpen aan bod die ons allemaal aangaan. Er wordt alleen te vaak over gesproken en beslist door mensen die door hun vocabulaire zaken zo 'diffuus' kunnen presenteren dat het niet echt duidelijk is wat er eigenlijk gebeurd. Ze zouden in de taal van de man van de straat binnen de kortst mogelijke keren door de mand vallen. Geweldig gedaan.

De hoofdpersonen zijn stuk voor stuk goed uitgewerkt. Je ziet ze voor je en je weet wat je aan ze hebt. Teresa heeft kunstgeschiedenis gestudeerd. Niet dat ze zich er nou zo geweldig voor interesseerde, maar je moet toch wat. Verder heeft ze besloten dat ze zich helemaal afkeert van het leven van haar, in de wetenschappelijke wereld beroemde vader de jurist Randolf Pelikaan, die ook regelmatig op de buis verschijnt om zijn welwillende mening te geven over de toestanden in de wereld. Zij leest De Telegraaf, een hele overwinning omdat te durven in haar omgeving. Ze kan het op een zaterdagmiddag uiterst druk hebben, als een bepaald kruid voor een specifiek recept voor de maaltijd van haar en haar man ontbreekt.

Ze is getrouwd met John. Een man die constant en overal met iedereen in verbinding lijkt te staan om zijn bankiersbaan zo efficiënt mogelijk uit te voeren. Hij vliegt van hot naar her en is met Teresa getrouwd, die veel jonger en zijn tweede partner is, vanwege haar charmante, beheerste uiterlijk. Een verschijning die het overal en bij elke gelegenheid gewoon goed doet.

Randolf Pelikaan, de oh zo charmante maar arrogante, egoístische, van zichzelf vervulde jurist die zijn uiterste best doet om te zorgen dat de 'literaire kring' (geen 'leesclub' natuurlijk) het boek van Ruth Ackerman niet leest. Bang als hij is dat het verhaal van haar vader, een ex lid van de literaire kring, die doelbewust onzuivere glycerine heeft doorverkocht waar hoestdrankjes van zijn gemaakt en waardoor 88 kinderen in Haïti zijn overleden, weer opgerakeld en daarmee de rol van diverse leden van de kring bekend zal worden. Verder wil hij geen 'amusement' lezen. Ruth Ackerman heeft van een uiterst serieus onderwerp, haar eigen verblijf in een psychiatrische kliniek, een komische roman gemaakt. Randolf's excuus is dat zoiets ver beneden het literaire peil van de kring is.

Lucius, jarenlange vriend van Randolf, succesvol advocaat en in dit geval ook een soort advocaat van de duivel. Hij vindt dat het hoog tijd wordt dat Teresa te weten komt wie welke rol heeft gespeeld. Hij wil Randolf als vriend niet kwijt en speelt het uiterst voorzichtig en heel slinks.

Dan is er nog Victor. Een jongen die bij Teresa in de klas zat en die ze bijna geheel en al vergeten was omdat hij niet tot haar kringen behoorde. Nu een succesvol journalist met een goede neus voor waar de zaken mis gaan. Een man met een integere inzet die de dingen graag juist aan het publiek voorschoteld. Nog altijd vol van stille bewondering voor de mooie, onbereikbare Teresa.

Echt een goed boek, met een prima plot dat makkelijk wegleest. Waarin allerlei actuele zaken aan de orde komen en waarbij de kern naar mijn gevoel ligt in een conversatie tussen Lucius en Randolf:

'Heb je wel eens overwogen', vroeg Lucius, en dit meende hij ook echt, 'of onze eigen hang naar amusement niet veel gevaarlijker is voor het land en de wereld? Ik bedoel: gevaarlijker dan de vrij natuurlijk voorliefde van de jeugd voor kabaal en extase?'
'Huh?' zei Randolf, even van zijn stuk gebracht.
'Ik sprak deze week een Duitse collega over het schandaal bij Volkswagen in Duitsland, hij speelt een rol in het proces dat daar over een tijdje gaat beginnen. Let maar op, die rechtszaak draait straks volledig om amusement. Om een directie die grote stoeten escortdames heeft laten halen voor de ondernemingsraad; om bestuurders met liefdesnestjes op kosten van de zaak; om werknemers die hun plezierreisjes hebben laten betalen door de directie. En hetzelfde geldt voor onze eigen Nederlandse bouwfraude. Miljoenen dollars en euro's jaarlijks verbrast in bordelen en voetbalstadions. Veel diepe ernst zit daar niet bij, en dat zijn toch grotendeels mannen van onze eigen leeftijd en onze eigen soort, Randolf.'

Op de achterflapt noteert de uitgever dat Marjolein Februari met De literaire kring  de grote Nederlandse roman schreef over de weldenkende klasse. Laat ik het daar nou mee eens zijn. Een absolute aanrader dit boek.

Eisjen
april 2007

 

 

Prachtig verslag Eisjen, en mooi dat je Februari's boek
extra onder de aandacht brengt. Het is hier nog niet langs gekomen meen ik, ik zag het alleen als tip voor Karin om mee naar het ziekenhuis te nemen.

Ik heb het ook aangeschaft in de boekenweek. Ik lees de columns van Februari altijd met veel plezier. Ze kan actuele en vaak pijnlijke dingen met een scherpe pen zeer begrijpelijk neerzetten en aan de kaak stellen. Daarom was ik ook benieuwd naar haar boek. En wat gebeurt ? Mijn eega, die niet zo vaak door een boek gegrepen wordt, duikt er helemaal in en had het gisteren pas uit ;-) Dus gisteravond kon ik er pas in beginnen, met nog hogere verwachtingen nu...

He, leuk, ik heb dit net gekregen van een vriend, met als opdracht voorin: "voor een paar ongemakkelijke avonden"...

Ik snap dat het huidige boek dat ik aan het lezen ben en dat me, tja, hoe zal ik het zeggen, niet echt wakker houdt, even aan de kant moet gooien. Ik heb je recensie niet gelezen, anders ben ik bang dat ik al teveel gelezen heb, maar laat je zsm weten of ik het met je eens ben (niet dat ik daaraan twijfel, mind you :-) )
 

Jammer genoeg vond ik het boek niets. Februari probeert haar columnstijl tot een roman uit te trekken en daar is het dan te dun voor. De personages zijn vlakkerdanvlak, maar lopen wel te pas en te onpas prachtige volzinnen over literaire (meester)werken uit te kramen. Zelfs het bimbootje dat eigenlijk nergens voor warmloopt (behalve dan voor het nieuwste model zonnebril), kent ineens haar klassiekers. Bijzonder ergerniswekkend. Het kostte me opvallend veel tijd en moeite om me door dit boek heen te worstelen.

Nee, laat Februari haar scherpe stijl maar vooral in haar columns naar voren komen. Daar lukt het haar om me mee te krijgen.

Daar kan ik het mee eens zijn. Wat mij stoorde aan het boek waren ook die overdreven intelligente erudiete personages. Bijvoorbeeld een taxichauffeur die ineens allerlei zweverige dingen begint te vertellen. Jammer genoeg heb ik ook niet het gevoel dat Februari het sarcastisch of ironisch bedoelt maar dat dit echt haar voorstelling van de wereld is. Ik heb het alleen fragmentarisch kunnen lezen.

Jammer dat het je tegen viel.

> voor. De personages zijn vlakkerdanvlak, maar lopen wel te pas en te> onpas prachtige volzinnen over literaire (meester)werken uit te > kramen.

Maar is dat nou juist niet wat ze neer wil zetten. Mensen met een goede opleiding waardoor ze die prachtige volzinnen uit kunnen kramen, laten zich verleiden tot het oppervlakkige 'Gooise' leven waarin het alleen maar gaat om de schijn van het openbare zijn. Het op tv verschijnen en in interviews genoemd worden.....

>Zelfs het bimbootje dat eigenlijk nergens voor warmloopt
> (behalve dan voor het nieuwste model zonnebril), kent ineens haar > klassiekers.


Daar had ze ook de opleiding naar. Ze ergerde mij ook matenloos, want dacht telkens "wordt wakker, doe iets met die bagage die je hebt".....

Juist die tegenstelling tussen kennis en weinig diepgang in het dagelijkse leven vond ik intrigerend neergezet. Waarom is het niet het plezier van die kennis en wat je er mee kunt die telt, maar telt voor de hoofdpersonen alleen de glamour? Vreselijke mensen!!! Goed getypeerd (vond ik)...... :-)


Marjolijn Februari ook wel bekend als:
Marjolijn Drenth (dagelijks leven)
Marjolijn Februari (de krant en het openbare leven)
M. Februari (vroegere literaire teksten)
Dr.mr.drs. M. Drenth von Februar (academische kringen)
 

Marjolijn Februari (1963) schreef de roman De zonen van het uitzicht en Een pruik van paardenhaar & Over het lezen van een boek, een wetenschappelijk proefschrift en literair verhaal in één. Ze is ethicus, jurist, en columnist van het zaterdagse katern Het Betoog van de Volkskrant.

Uitgeverij Prometheus
Gebonden
256 p.
ISBN 978 904 460 857 1
Verschenen februari 2007

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Nederlands bedrijf (Vos BV) schuldig aan dood kinderen op Haïti

Documentaire De Zaak Vos

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Schandaal Volkswagen

 

Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 10/06/07  Eisjen