Jessica Durlacher: Emoticon


Dit boek komt zeker in aanmerking voor een plaats in mijn top 3 voor dit jaar. Tot mijn eigen grote verassing overigens - ik heb eerder wat van Durlacher gelezen en kon me op basis daarvan niet echt een fan noemen. (En samen met Leon de Winter vormt ze zeker een van de irritantste echtparen onder de BNers ;-o) Maar ik weet nog dat Eisjen ooit erg enthusiast was hierover en haar mail van toen wekte mijn nieuwsgierigheid. (Als iemand die nog heeft trouwens wil ik hem graag nog lezen - in mijn archief zit ie niet meer.) En dan heel soms valt het juist boek in je handen op het juiste moment. Dit was zeker zo'n geval.

Het verhaal vindt plaats (meestal) in Israel in 2001. Een vrouw  die wat tijd in een kibboets doorbracht begin jaren 80 gaat terug. De
tiener zoon van haar beste vriendin gaat voor het eerst om vrijwilligerswerk te doen daar. De lezer maakt ook kennis met een opstandig Palestijns meisje. Het verhaal springt eerst wat heen en weer in de tijd en voor mij waren de stukken over de kibboetsleven in 1983 erg herkenbaar allemaal (altijd leuk). Maar dit boek is zeker niet gewoon een geval van 'herkenningsplezier'. Het lukt Durlacher verbazend goed om beide kanten van het konflict daar te bekijken. Zonder dat het pamfleterig wordt. De karakters zijn geloofwaardig en sterk neergezet. En eigenlijk was dit voor mij genoeg geweest - een boek over relaties en ingewikkelde politieke vragen, meer dan genoeg om op te kauwen zou je denken. Maar dan werd het ook nog erg spAnnend!

Ik kan niet veel meer dan dit vertellen zonder van alles te verklappen maar het is lang geleden dat ik een boek in handen heb gehad waarvan ik _moest_ doorlezen om te weten hoe het af zou lopen. Terwijl eigenlijk kon je het ook allemaal vanaf het begin aan zien komen... maar ik leefde zo met de karakters mee dat ik bleef maar met ze hopen dat het allemaal mee zou vallen. Nee, ik kan echt niet meer vertellen zonder het verhaal te verraden, maar het is erg indrukwekkend opgebouwd allemaal. Bijna als een kort verhaal zo strak - iedere kleine onderdeel is achteraf belangrijk; alle kleine jaloezieën, misverstanden, karaktertrekken, alles speelt mee om iedereen naar het onontkombare einde te leiden.

enkele citaten:

Nog niet kon ze zich meten met een sjahid, een martelaar, wel voelde ze, zo rijdend, een schim, een zweem, een flard van wat een sjahid zou kunnen voelen, op weg naar zijn doel. Zuiver, precies, hemels, als een brandende pijl, een ijlings levend vuur, alleen ogen, alleen oren, een hoge fluittoon in het hoofd van de God van de rechtvaardigheid.

---
De eindeloze weken van woordeloze hofmakerij

---
Inmiddels wist ze: naarmate er werkelijk een verhaal ontstond, zweeg het  dagboek. Haar meest extreme en dus interessantste herinneringen aan die tijd stonden uiteindelijk nauwelijks op papier.

---
Een land aan het eind van zijn Latijn, [...] zoveel dreiging en zoveel  beveiliging putten een land uit - daar gebeurde dagelijks net iets te  veel en al zo lang.

---
Achttien jaar geleden had Israël het ultieme luilekkerland geleken voor  een jonge, niet al te overmoedige avonturier - mooie, kleine, chaotische steden, exotische dorpen en wijken, zowel Arabisch als joods, woestijnen en meren, zeeën en bergen, en alles in luttele uren te bereiken door aan de kant van de weg te gaan staan met de duim omhoog. De dreigingen van nu bestonden al, maar hadden voor haar nog iets onwerkelijks gehad, hoogstens bijdragend aan het avontuurlijke van deze woeste wereld, zo binnen handbereik, en zo beschermd door soldaten.

---
De oude stad van Jeruzalem. De plek die iedereen van oudsher maar steeds als het historische en topografische geweten van de mensheid scheen te beschouwen.

---
Heel even keken ze elkaar aan, niet langer spottend, maar met de dodelijke ernst van een afspraak, een bezegeling die onuitgesproken bleef.

---
H
oop ik op een soort alleswetende strandjutter die de flessen met mijn boodschappen zal vinden.

---
Lola was de enige vriendin die moeilijk genoeg was gebleken,  weerbarstig, onderhoudend en gemeen genoeg om _ongekend_ te blijven. Tussen hen woedde een strijd die ze vriendschap noemden, maar wat het werkelijk was - dat wisten ze geen van beiden meer. 'Lola is mijn beste vijand,' zei Ester soms voor de grap.

---
Dacht terug aan haar allereerste indruk van Jeruzalem, toen ze met een trein de stad in was gereden en met onweerstaanbare onherroepelijkheid het oude verhaal in werd gezogen - de torens en minaretten, kerken en synagogen waarvan het bewind niet bij mensen maar uitsluitend bij goden leek te liggen. De stad had een vrouwelijke schoonheid gehad, een  sprakeloze zeggingskracht, alsof hij in die tijd dichter bij de onschuld stond.

---
Aantrekkingskracht kwam voort uit genetica [...] je had er nauwelijks  invloed op.

---
Was Lola zo-even nog uitsluitend dienstig geweest aan de geboden van  haar eigen lichaam, had ze het voor iedereen zichtbaar laten persen, bloeden en bevoelen door vreemden - als een abstract schilderij in wording, dacht Ester, dat steeds voller en natter en chaotischer wordt van all dikke klodders verf - nu was ze ineens geworden tot wat ze worden moest, een voltooid kunstwerk, helemaal droog, glad, compact en prachtig, een madonna met kind.

---
Het tegendeel van een gesprek leek het, een _ontsprek_ dacht Ester.



Elma

 

Het boek is uit.
Werkelijk ik zit nog ademloos.

Het leven in Israel van verschillende kanten gezien. Vanuit de luxe positie van de Joodse westerlingen die uit hun leunstoel weten te vertellen hoe het moet en in de jaren 80 mee gaan helpen in de kibboets en daar op de werkelijkheid worden geduwd of in het begin van deze eeuw als vrijwilliger in het leger en daar het slachtoffer wordend van het geweld. Van de kinderen van de holocaust slachtoffers, die met het leed van hun ouders niet overweg kunnen. Ook vanuit de Palestijnen die geen weg weten met hun haat, hun pijn, hun onderdrukt zijn. En vanuit de Joden in Israel zelf. Hoe te leven met aanslagen etc.

Een prachtig triest verhaal. Over geboren worden, leven, liefhebben, lijden, te boven komen, ten ondergaan en doodgaan. Van mensen, landen, volkeren en culturen. Geschreven in een tempo dat je de adem ontneemt en het zweet van angst om wat gebeuren gaat, wat onvermijdelijk is, op je voorhoofd tovert. Zo ging het in ieder geval met mij. Ook ik ben moeder, ook ik ben bang voor het kwetsbare van wat je het liefst is, het belangrijikste is. Je gezin.


Eisjen
nog helemaal van het boek doordrongen
 

 


Andere romans van Durlacher door de grrls besproken:

 

Een kibboets is een collectieve landbouwnederzetting in Israël. De eerste kibboetsen werden opgericht door Joodse Palestijnen tijdens het Britse mandaat over Palestina.
De kibboets was de oogappel van de overwegend socialistische en voluntaire joods-Palestijnse bestuur, vanwege de verregaande toepassing van socialistische principes, vooral ook in vergelijking met de coöperatieve mosjav.
(meer bij Wikipedia)

Palestina
Met de landsnaam Palestina of Erets Jisrael wordt de landstreek rond of tot de rivier de Jordaan bedoeld, in het westen begrensd door de Middellandse Zee. (...) In de actuele context wordt de naam 'Palestina' gebruikt voor de onafhankelijke Palestijnse staat waarnaar de Palestijnse Autoriteit streeft.
(meer bij Wikipedia)
 


Ze heeft geen fijn 'toucher', ze heeft geen lichte 'toets', geen wijd uitwaaierend 'pallet', ze schrijft met 'zilverstift'noch Reviaanse kroontjespen. Met twee volle vuisten uit opgestroopt mouwen hanteert ze een in zwadder gedoopte hark, een riek, een
hooivork. Een schrijftechniek die een stijlbotanist al op één enkele pagina (en wel
76) tal van bloemetjes laat vergaren
Faculteit der Letteren
Universiteit Utrecht


Emoticon is een onweerstaanbaar goed en zeer belangrijk boek van Jessica Durlacher. Het verhaal speelt zich af in Nederland en Israël, via de levens van Esther, Daniël - de zoon van Esther's vriendin Lola - en de Palestijnse Aisja.
(meer bij NU.nl)

Uitgeverij Prometheus

Boekgrrls

Laatste keer bijgewerkt: 07/08/06  Eisjen

Terug naar top pagina