Verrassend
Een pure verrassing deze debuutroman van de Italiaanse toneelschrijver
en acteur Davide Enia (1974). Een druk baasje zo lijkt het, maar
dit mooi gecomponeerde verhaal voelt geenszins aan als een
tussendoortje. Sterker nog het is een roman die je beurtelings in
vervoering brengt door zijn puurheid en tederheid en je met afschuw
vervult door zijn wreedheid en meedogenloosheid. Maar de schoonheid
waarmee dit alles beschreven wordt wint het ruimschoots van het gevoel
van het afgrijzen die je bij sommige scenes nauwelijks kunt
onderdrukken.
Ontdekking van een bokser
Hoofdpersoon in Zo ook op aarde is Davidů (zijn naam zal wel
niet voor niets zo veel op die van de schrijver lijken) die op een dag
in de bres springt voor Nina wanneer zij dreigt te worden belaagd door
een groep jongens die eerder haar neefje Gerruso niet zo'n klein beetje
mishandelden. Davidů voelt geen enkele vriendschap voor Gerruso want in
zijn ogen is hij alles wat een man niet moet zijn, maar omdat hij is
wel de schakel is in het het contact met Nina blijven ze vanaf dat
moment (Davidů is dan 9 jaar oud) regelmatig met elkaar optrekken.
Davidů 's moedige, maar onbezonnen daad wordt opgemerkt door zijn oom
Umbertino. Hij herkent in zijn neefje de onverschrokkenheid die een
bokser nodig heeft en de stijl die kenmerkend was voor diens overleden
vader, de legendarische De ridder. Van Gerruso krijgt Davidů
later zijn bijnaam De dichter Al die bijnamen is één van de
charmes van dit boek. Maar even terug naar zijn oom Umbertino een ex-
bokser en eigenaar van een boksschool, tevens rots in de branding voor
zijn familie. Hij is het die Davidů in Palermo, een stad waar het
evangelie luidt: 'bij twijfel eerst slaan dan vragen' niet
alleen leert boksen maar hem ook de wijze les meegeeft dat verliezen
net zo belangrijk is als winnen.
Literaire trucs
Naast het onderwijs van zijn oom luistert Davidů ook naar de verhalen
van zijn opa Rosario die als één van de weinige oorlogsveteranen
terugkeerde van de Afrikaanse slagvelden in de Tweede Wereldoorlog. In
zijn verhaal zit een zeldzaam mooi beschreven vriendschap die tot
uiting wordt gebracht in de bloei van een uit Afrika meegenomen cactus.
Wat ik in Zo ook op aarde ook bijzonder mooi vond waren de
gedeeltes waar de verschillende verhaallijnen door elkaar verteld
werden. Zo wordt in een verslag van één van Davidů's wedstrijden
tegelijkertijd teruggeblikt op een gevecht van zijn vader jaren eerder.
Later wordt die truc nog een keer toegepast wanneer Davidů tijdens zijn
titelgevecht in zijn gedachten zijn laatste telefoongesprek met Nina
afdraait. En hoewel ik mijn bedenkingen heb bij al het tentoon
gespreide machogedrag moest ik toch grinniken bij het rijtje analyses
van tegenstanders waarbij een passende hoer gezocht werd die hen voor
een gevecht tegen een wat mindere bokser zouden uitputten. Ook deze
truc herhaalt Enia later nog eens wanneer Davidů een afwisselend
overzicht geeft van zijn overwinningen in de ring (boksers) en buiten
de ring (vriendinnen).
Mooi contrast
Maar Zo ook op aarde is niet alleen een relaas over drie
generaties boksers. Het is ook een verhaal over de stad Palermo, maar
bovenal is het is een warm verhaal over familiebanden en de
onvoorwaardelijkheid van vriendschappen. Dat blijkt vooral uit de
verhalen die Davidů van zijn oma hoort of van Lazzario en Franco,
respectievelijk de vrienden van Rosario en Umbertino. Het zijn verhalen
vol tederheid, hartstocht en passie die een welkome afwisseling en een
mooi contrast vormen met de harde wereld in een stad waar tegenspreken
je drie gebroken ribben kan kosten.
Janneke
|
Davide Enia
Jeroen van Kan en Philip Snijder in gesprek
met Davide Enia over Zo ook op Aarde
in VPRO De Avonden
Eerste hoofdstuk
|
